قصه برای شب‌های قرنطینه

دهه‌ شصتی‌ها تا آخر عمر این توصیه را فراموش نمی‌کنند، هر زمان تلویزیون روشن باشد، صدای خانم‌ها الهه رضایی یا گیتی خامنه در گوش‌شان زنگ می‌خورد...و دهه شصتی‌ها از تلویزیون فاصله می‌گیرند تا چشمان‌شان ضعیف نشود، حتی اگر بیست و چهار ساعته چشم‌شان را دوخته باشند به گوشی هوشمندشان! اما آنچه آنها در کودکی یاد گرفته‌اند تا آخر عمر به آن عمل خواهند کرد.

حالا در آخر سال 98، در سال‌های آخر دهه 90، ‌بچه‌های این دوره چه چیزی را تا آخر عمر به یاد خواهند داشت و فراموش نخواهند کرد.تهدید کرونا چطور تبدیل به فرصتی می‌شود تا فرهنگ عمومی و شخصی کودکان امروزی ارتقا پیدا کند و آنها آینده بهتری داشته باشند.

این ‌روزها درباره بچه‌هایی که مجبورند در خانه بمانند هم، حرف زیاد است هم، کم. برخی نگران اضطراب آنها هستند و برخی شاکی از میزان کلافگی‌شان و این که باید در خانه بمانند و من به مادرانی فکر می‌کنم که هم باید مراقب بهداشت شخصی خود باشند هم خانه و بچه‌ها. حجم خستگی و اضطراب آنها در این روزها خیلی بیشتر از دیگران است. اما الهه رضایی، همان مجری دهه 60 که همه بچه‌ها گوش به فرمان او بودند، می‌گوید: در این شرایط مادران باید خستگی را از خود دور کنند.

بچه‌ها، دست به دهان نبرید

الهه رضایی که سال‌هاست مهد کودک دارد و از نزدیک با بچه‌ها در ارتباط است، می‌گوید: یکی از بزرگ‌ترین تهدید‌ها برای بچه‌‌ها در دوره کرونا این است که آنها مدام دست‌شان در دهانشان است.دست‌هایشان را به همه جا می‌زنند و طبق غریزه و عادت دست‌ها را در دهانشان می‌کنند. الان که هم مهدهای‌ کودک‌ تعطیل است و هم مدارس، مادر و پدرها باید از روش‌های مختلف استفاده کرده و بچه‌ها را آموزش داده و توجیه کنند که دستان‌شان را به دهان نبرند. البته این آموزش‌ها نباید در بچه‌ها ایجاد ترس کند. فیلم‌های آموزش زیادی هست که می‌توان از آنها استفاده کرد یا به وسیله شعر و داستان آنها را به بچه‌ها یادآوری کرد و به آنها تاکید کرد الان این کار باعث بیماری آنها می‌شود.باید به زبانی ملایم و‌آرام به بچه‌ها گفت که بیماری سخت است و مثلا اگر بیمار شوند دیگر نمی‌توانند بازی کنند. این را هم بگویم وقتی تلویزیون یک فیلم آموزشی در زمینه رعایت بهداشت در دوره کرونا پخش می‌کند یا والدین از یک فیلم آموزشی استفاده می‌کنند نباید بچه‌ها را پای تلویزیون تنها بگذارند تا آنها خودشان این برنامه را ببینند و توقع داشته باشند آنها آموزش‌های لازم را فرا می‌گیرند.باید بزرگ‌تر‌ها هم کنار بچه‌ها این برنامه‌ها را تماشا کنند و هر جا لازم بود برای کودکان بیشتر توضیح دهند. نکته‌ دیگری که والدین این روزها باید رعایت کنند این است که بچه‌ها را به تنهایی برای شستن دست‌ها و صورت نفرستند. باید خودشان همراه او بروند و دقت کنند بچه‌ها دستان‌شان را با دقت می‌شویند.

ویروس می‌رود...

این مجری قدیمی تلویزیون می‌گوید: اصلا نباید کرونا را شوخی گرفت و سرسری از آن عبور کرد.شیوع این ویروس زیاد است. بچه‌ها این روزها باید در خانه بمانند. سخت است، حوصله‌شان سر می‌رود، شاید نق بزنند و بهانه‌گیری ‌کنند؛ اما پدر و مادرها باید صبر و حوصله زیادی داشته باشند و مهم‌تر این که بلد باشند چگونه با فرزندان خود این روزها رفتار کنند.مسلما مادرهایی که قبل از بحران کرونا با بچه‌‌های خود بیشتر وقت می‌گذاشتند و برایشان کتاب می‌‌خواندند، با آنها فیلم می‌دیدند یا بازی می‌کردند الان شرایط بهتری نسبت به مادرانی دارند که وقت کمتری به فرزند یا فرزندان خود اختصاص می‌دادند. بچه‌ها باید با زبان خودشان توجیه شوند که الان باید در خانه بمانند چون دشمنی به‌نام ویروس بیرون از خانه کمین نشسته تا آنها را آلوده کند. این را می‌توان به شیوه قصه‌گویی به بچه‌ها یادآوری کرد.البته باید به آنها گفته شود و این اطمینان به بچه‌ها داده شود که این دوره گذراست و اگر همه رعایت کنند به‌زودی ویروس می‌رود و باز زندگی به روال عادی خود برمی‌گردد.

وسواس بهتر از بیماری است

به رضایی می‌گویم برخی والدین نگران این هستند که رعایت بیش از حد بهداشت و شستن مداوم دست‌ها و لوازم شخصی و اسباب‌بازی‌ها شاید در آینده بچه‌ها را دچار وسواس کند.

این مجری می‌گوید: همه چیز به روش و رفتار والدین بستگی دارد و این که چگونه با فرزندان خود برخورد کنند. اگر مدام آنها را بترسانند و نوع بیانشان در بچه‌‌ها ایجاد ترس کند شاید در آینده بچه‌‌ها دچار وسواس یا ناامنی روانی شوند. اما اگر برای بچه‌ها درست توضیح داده شده و از وسایل کمک‌ آموزشی هم استفاده شود و باز هم تاکید می‌کنم به کودکان یادآوری شود که اگر می‌خواهیم بر ویروس پیروز شویم باید فعلا نکات بهداشتی را بیشتر رعایت کنیم، بچه می‌پذیرد که این دوران گذراست و قرار نیست همیشه این‌جوری بماند پس ذهنش را برای طولانی مدت برنامه‌ریزی نمی‌کند و دچار اختلال وسواس یا ناامنی از محیط بیرون نمی‌شود. اگر در خانه حیاط ‌دار است، می‌توان بچه‌ها را برای مدتی محدود به حیاط برد و اجازه داد آنها کمی از هوای آزاد استفاده کنند. اما اگر بچه‌ها به وسیله‌های بیرون از خانه دست زدند باید وقتی به خانه برمی‌گردند دست‌ها و صورت آنها شسته شود و لباس‌هایشان تعویض شود. اگر خانه حیاط ندارد اصلا بچه‌ها را به پارک و...نبرند چون امکان آلوده شدن بچه‌ها خیلی بیشتر از بزرگسالان است زیرا آنها به همه چیز دست می‌زنند و امکان این که دست‌هایشان را به‌صورتشان بزنند خیلی زیاد است.

الهه رضایی می‌گوید: می‌دانم مادرها این روزها خیلی خسته می‌شوند، اما چاره‌ای نیست. باید کاملا آماده و سرحال باشند تا از پس این روزها برآیند اگر شاغل هستند بهتر است با همسرشان شیفتی کار کنند و از اطرافیان برای رسیدگی به بچه‌ها کمک بگیرند. باز هم تاکید می‌کنم این روزها شرایط جوری نیست که خستگی باعث عقب‌نشینی شود چون کرونا شوخی ندارد.

طاهره آشیانی - روزنامه نگار / روزنامه جام جم