امضای اهل قضا پای نامه فرهنگ!

چندصفحه در راه بهارستان
بالاخره گذر این چندصفحه به بهارستان افتاد؛ سال‌ها طول کشید تا همین چند صفحه راه خودش را از مسیرهای پرپیچ و خم حق و حقوق مولفان و مصنفان پیدا کند و راهی خانه قانونگذاران شود بلکه چیزی از آن دربیاید و دردی دوا کند. منظورمان لایحه قانون مالکیت ادبی و هنری است که هفته پیش به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی رسید. البته همه‌ آن نه، برخی صفحاتش! راستی بقیه صفحاتش کجا رفت؟ عرض می‌کنیم.
لایحه فرهنگی در کمیسیون قضایی!
چند روز پیش یکی از اعضای کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی خبر داد لایحه قانون مالکیت ادبی و هنری در کمیسیون فرهنگی مجلس تصویب شده است! نه، ما اشتباه نقل نکرده‌ایم؛ عضو آن کمیسیون اعلام کرد این لایحه در این کمیسیون تصویب شده است. لابد می‌پرسید چرا یکی از دوستان کمیسیون قضایی چنین خبری را که به کمیسیونی دیگر مربوط بوده، مخابره کرده است. اتفاقا ماجرا به همین پرسشی که به ذهن شما هم رسیده مربوط است. کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی قرار است لایحه مالکیت ادبی و هنری را بررسی کند، آن هم نه به عنوان کمیسیون فرعی، بلکه به عنوان کمیسیون اصلی. این‌طور به ماجرا نگاه کنید که بخش کوچکی از آن چند صفحه در راهروهای مجلس در حال تردد بوده و آن وسط‌ها گفته‌اند چند لحظه‌ای هم برو روی میز اعضای کمیسیون فرهنگی چرخی بخور و بعد اصل کار قرار است روی میز اعضای کمیسیون قضایی صورت پذیرد. این‌گونه شده که بخشی از لایحه در کمیسیون فرهنگی به عنوان کمیسیون فرعی بررسی و تصویب شده و حالا بخش اصلی لایحه در کمیسیون قضایی در حال بررسی است.
عضوِ شاکی یک کمیسیون فرعی
در همین رابطه با فاطمه ذوالقدر که سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس است، تماس می‌گیریم. ابتدا همان چیزهایی را می‌گوید که تقریبا می‌دانیم؛ این‌که کمیسیون‌شان بخش‌هایی را که به آنها ارجاع شده بوده تمام و کمال تصویب کرده است، این‌که این لایحه منطبق با اقتضائات داخلی است و اینها.
اما وقتی از ذوالقدر درباره همین که چرا این لایحه فرهنگی به عنوان محل بررسی اصلی به کمیسیون فرهنگی ارجاع نشده می‌پرسیم، او هم می‌گوید در همین رابطه به هیات‌رئیسه مجلس اعتراض کرده‌اند.
این نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی به جام‌جم می‌گوید: «وقتی متوجه شدیم کمیسیون فرهنگی به عنوان کمیسیون فرعی در بررسی لایحه قانون مالکیت ادبی و هنری مطرح شده است، اعتراض کردیم. در پاسخ به اعتراض ما هیات‌رئیسه مجلس تاکید کرد جنبه‌های حقوقی و قضایی این لایحه بیشتر از جنبه‌های فرهنگی آن است. برای قانع‌ کردن ما به مواد قانونی در این رابطه اشاره کردند و گفتند به خاطر مسائل جرم‌انگاری و مواردی از این دست، کمیسیون قضایی باید کمیسیون اصلی در بررسی آن باشد؛ از این رو بود که تنها بخش‌هایی از این لایحه که مبتنی بر ملاحظات فرهنگی بود به کمیسیون ما آمد و باقی بخش‌ها برای بررسی به کمیسیون قضایی رفت».
کار به کجا رسیده؟
ذوالقدر معتقد است لایحه قانون مالکیت ادبی و هنری، فاصله چندانی با تصویب نهایی ندارد: «تا همین حالا هم بسیاری از موارد این لایحه در کمیسیون قضایی بررسی و تایید شده و باقی کار هم در دستور جلسات این هفته کمیسیون قضایی مطرح شده است.»
در حالی که محمود صادقی دیگر نماینده مجلس چند روز پیش گفته بود که این لایحه احتمالا دی‌ماه به صحن علنی مجلس می‌رسد، حالا ذوالقدر می‌گوید پیش از اینها لایحه به صحن خواهد رسید.
او خوشحال است که بالاخره پس از این همه سال که به قول او مولفان و مصنفان از نماینده‌هایشان در مجلس انتظار داشتند تا برای حق مالکیت آنها قانونی وضع کنند، این اتفاق افتاده و به‌زودی به عنوان قانون درخواهد آمد.

صابر محمدی

ادبیات و هنر