شفافیت برای عموم مردم ضروری است

به عبارت دیگر اگر ریشه فساد در کشور خشکانده نشود مرتب افراد فاسد تولید می‌شود، یکی از ریشه‌های فساد در کشور که همواره وجود داشته عدم شفافیت است و یکی از دلایل ناکامی در این بخش این است که هنوز نتوانسته‌ایم در بحث دولت الکترونیک پیشرفت مطلوبی همراه با نیاز خود داشته باشیم.
از طرف دیگر هنوز نتوانسته‌ایم سامانه‌های هوشمند و الکترونیک در گلوگاه‌های فساد مثلاً در بحث حقوق و دستمزد، مسائل مالی، امور گمرکی، صدور مجوزهای طلایی و نظامات موجود در شهرداری‌ها را ایجاد کنیم.
بدون توسعه و گسترش دولت الکترونیک و سامانه‌های هوشمند نمی‌توان با فساد، رانت و بده بستان‌های رانت زا مقابله کنیم بنابراین طبیعتاً باید عزم جدی برای توسعه شفافیت به‌ویژه از کانال سامانه‌ها (ازجمله سامانه حقوق دستمزد، سامانه عملکرد دستگاه‌ها) صورت گیرد تا هم پاسخگویی را شفاف کند و هم مسئولیت‌پذیری را ایجاد کند و هم نظارت‌های مردمی را تقویت کند تا شهروندان از عملکرد دستگاه‌ها آگاه بوده و بر آن نظارت کنند و به‌موقع این امور را پیگیری کنند. ازاین‌رو سامانه شفافیت دولت درباره عملکرد دستگاه‌های اجرایی قابل‌اعتناست.
راه‌اندازی این سامانه‌ها شرطی مهم است تا ما بتوانیم با عدم پاسخگویی، رانت و فساد مقابله کنیم البته به شرطی که این سامانه‌ها به هم متصل بوده، هم‌افزایی داشته باشند و جزیره‌های جدا از هم نباشند و هوشمند باشند و صرفاً به صورت داده خام نباشند و روی آنها پردازش صورت گرفته باشد.
سامانه جدید که در هفته دولت منتشر شد بااین‌که اقدام مثبتی است، ایراداتی دارد ازجمله این‌که سطوح دسترسی به سامانه شفافیت دولت متفاوت بوده و هرکسی نمی‌تواند به‌تمامی اطلاعات مربوط به عملکرد دستگاه‌ها دست پیدا کند به‌طوری‌که مثلاً عملکرد گمرک در این سامانه مثبت تلقی شده لکن آمارش محرمانه بوده و هرکسی نمی‌تواند به آن دسترسی داشته باشد و تنها دولت قادر به این کار است.
مسؤولان وزارت اقتصاد در حال تهیه سند اقتصاد هوشمند هستند که تا حدودی در حوزه‌هایی همچون گمرک به موفقیت‌های رسیده‌ایم ولی در این حوزه و سایر سامانه‌ها نسبت به دنیا بسیار عقب هستیم و باید آنها را پیشرفته کنیم.

وحید شقاقی شهری

کارشناس مسائل اقتصادی