کاهش سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق در 5 سال اخیر

براساس اعلام این نهاد سیاست پژوهی، عدم تعادل در میزان تولید و مصرف برق در کشور، منجر به خاموشی‌های متعدد برق در تابستان سال جاری شد؛ خاموشی‌هایی که علاوه بر خسارات فراوان به صنایع و اقتصاد ملی، موجبات نارضایتی عموم مردم را نیز به وجود آورد.
بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد علت بروز خاموشی را باید در سیاست‌های حاکم بر تولید و مصرف برق جست‌وجو کرد:
1ـ از سال 1391 به بعد، کاهش رشد سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق در حالی اتفاق افتاده که با رشد 8‌درصدی مصرف برق هیچ‌گونه تطابقی نداشته است؛ با توجه به بازه زمانی دو تا پنج ساله برای احداث نیروگاه‌های برق، طبیعی است که نتیجه این کاهش سرمایه‌گذاری، به صورت کمبود تولید برق در سال‌های بعد نمایان شود.
2ـ طی سال‌های اخیر در حوزه مدیریت مصرف برق اقدام درخور توجهی انجام نگرفته است؛ حتی اجرای مدل تعرفه‌گذاری پلکانی که در جهت کنترل مصرف افسارگسیخته مشترکین پرمصرف خانگی برق، از سوی وزارت نیرو پیشنهاد و با تصویب هیات دولت اجرا شد، توسط رئیس دولت در اردیبهشت سال 1393 لغو گردید. بنابراین در شرایط فعلی با توجه به محدودیت زمانی برای احداث نیروگاه‌های جدید حتی با صرف هزینه فراوان، حجم نیروگاه‌هایی که تا تابستان سال آینده وارد مدار می‌شوند قابل افزایش نیست و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که حتی اگر تمامی این نیروگاه‌ها وارد مدار شوند، باز هم برای عبور بدون خاموشی از تابستان 1398 به 3000 مگاوات کاهش مصرف نیاز است. لذا بر اساس برنامه پیشنهادی وزارت نیرو که هم‌اکنون در صف تصمیم‌گیری هیات دولت قرار دارد، نیمی از این مقدار یعنی معادل 1500 مگاوات کاهش مصرف، بایستی از طریق اصلاح تعرفه برق مشترکین پرمصرف خانگی محقق شود.
آمارها نشان می‌دهد مشترکین خانگی بیش از 51 درصد از تقاضای مصرف برق در ساعات اوج بار شبکه را به خود اختصاص داده‌اند که تنها 20 درصد از آنها، در زمره مشترکین پرمصرف برق قرار می‌گیرند. همچنین از آنجا که مشترکین پرمصرف غالباً از طبقات مرفه و برخوردار جامعه هستند، اصلاح تعرفه برق آنها معادل افزایش فشار اقتصادی به عموم مردم نیست.
بر این اساس، با توجه به حمایت کارشناسان صنعت برق، مسؤولین وزارت نیرو، کمیسیون انرژی و کمیته اقتصاد مقاومتی مجلس شورای اسلامی از افزایش تعرفه برق مشترکین پرمصرف و در عین حال قطعی بودن بروز خاموشی در تابستان 1398 در صورت عدم اجرای این طرح، ضروری است با نظر به تجربه ناموفق کشور در سال 1393، در سال جاری این اقدام کلیدی در دستور کار قرار گرفته و اجرایی شود. درواقع دولت باید یارانه پنهانی که به مشترکین پرمصرف می‌دهد را رفته رفته کاهش داده و قیمت واقعی انرژی را از پله‌های بالای مصرف دریافت کند؛ اقدامی که علاوه بر کاهش هزینه‌های دولت، به عدالت نزدیک‌تر است.