سن مناسب برای ورود به مهد کودک

برخی نظریه پردازان روان شناسی سن درک هویت ( پایداری شیئی لیبیدویی) را حدود سه سالگی می‌دانند. به عبارت دیگر‌ کودک در بدو تولد تصوری از خود به صورت شیء جدا از مادر ندارد، بلکه خود را جزئی از بدن مادر فرض می‌کند (ملانی کلاین 1882-1960). به بیان ساده‌تر تولد روان‌شناختی کودک در چند هفته بعد از تولد شروع می‌شود و تا سه سالگی ادامه پیدا می‌کند. (مارگارت ماهلر 1985-1897).
از نظر آموزش نیز سه سالگی می‌تواند زمان مناسبی برای شروع آموزش‌های جدی مهارت‌های گوناگون به کودک باشد و این مهم از نظر متخصصان آموزش و پرورش دور نیست. ضمن این که همچنان سن مناسب برای آموزش رسمی هفت سالگی است.
پر واضح است که نباید مسائل فرهنگی و اجتماعی را نادیده گرفت، لذا برای تبیین موضوع از تعدادی مربی مهدکودک در این باره پرسش به عمل آمد (مربیان مورد اشاره در مهدهای کودک شهر تهران و در مناطق میانی شهر انتخاب شده‌اند- سال 1397) که 76 درصد به اختلال اضطراب جدایی و 92 درصد بر وجود اختلال دلبستگی واکنشی (reactive attachment disorder) در کودکانی که در سن زیر سه سال به مهدکودک وارد می‌شوند، اشاره داشتند.
اختلال دلبستگی واکنشی در طفولیت یا اوایل کودکی با الگوی رفتارهای دلبسته به طور چشمگیری آشفته و از لحاظ رشدی نا مناسب مشخص می‌شود که به موجب آن کودک به ندرت یا خیلی کم به طور ترجیحی به شخص دلبسته برای تسلی، کمک، محافظت و محبت روی می‌آورد ( راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی - ویراست پنجم - انجمن روانپزشکی آمریکا DSM-5 ) به طور کلی در این رابطه پژوهش بیشتری نیاز است، لذا سن ورود به مهد کودک بعد از سه سالگی توصیه می‌شود. اما به هر حال ممکن است نیاز به نگهداری کودک در کمتر از این سن توسط مراقبانی غیر از مادر گریزناپذیر باشد که در این صورت باید دلبستگی به مراقب جایگزین دلبستگی به مادر شود. که شرایط خاصی را برای مراقبان و مربیان مهدکودک ایجاد می‌کند.

احسان بیات

روان‌شناس کودک و نوجوان