اگر انگشت دستتان بشکند...

دست و انگشتان به‌دلیل نقش مهمی که در اغلب فعالیت‌های روزمره دارند بیشتر آسیب می‌بینند که این آسیب‌ها اغلب ناشی از تصادفات وسایل نقلیه، حوادث شغلی و ورزشی است که عوارضی چون بریدگی‌های سطحی و جلدی، آسیب‌های تاندونی، مفصلی، آسیب‌های عروق و اعصاب و شکستگی‌ها را به همراه دارد .

مشکل دیگری که در ارتباط با آسیب‌های دست و انگشتان وجود دارد ناشی از تشخیص نادرست یا عدم تشخیص اولیه آسیب‌های وارده به انگشتان و کف دست است.

بسیاری از افراد تصور می‌کنند آسیب‌هایی چون در رفتگی‌های انگشت خودبه‌خود و به مرور زمان رفع ‌شود؛ در صورتی که عدم‌مراجعه بیماران به پزشک سبب می‌شود یک ضایعه ساده و قابل درمان به یک مشکل غیرقابل درمان و پیچیده تبدیل شود.

اما مساله مهم دیگر در آسیب دیدگی دست و انگشتان نزدیکی عناصر آناتومیک انگشتان و کف دست به یکدیگر و نیز فاصله کم آنها با سطح پوست است . چنین شرایطی منجر به آن می‌شود که حتی با آسیب‌های سطحی بظاهر کوچک، بافت‌های عمقی دست نیز آسیب ببینند .

‌تشخیص نادرست آسیب‌دیدگی دست

نکته اول آن است که جوش‌خوردگی اولیه در شکستگی انگشت و کف دست حدود یک تا دو هفته طول می‌کشد، اما جوش خوردن کامل این قسمت از بدن، بر خلاف سایر قسمت‌ها به سه تا چهار هفته زمان نیاز دارد و تاخیر یک تا دو هفته‌ای در درمان باعث ایجاد عوارضی شده که ممکن است برای رفع آن نیاز به جراحی داشته باشیم.

مساله دیگر آن که کنده‌شدن تاندون خم‌کننده عمقی انگشت، در معاینه اول شاید به‌نظر مشکل‌ساز نباشد ولی در صورت بی‌توجهی منجر به بروز مشکلاتی چون عدم حرکت بند آخر انگشت می‌شود.

همچنین بی‌توجهی به ضایعات مفصل فوقانی انگشت به‌دلیل پیچیدگی‌هایی که دارد، سبب بروز عوارض زیاد برای بیمار شده و ممکن است ضرورت انجام جراحی را به همراه داشته باشد.

گاهی نیز ضایعات انگشت از چشم همکاران بخش اورژانس (در اولین مراجعه شخص آسیب‌دیده) دور می‌ماند؛ زیرا برخی همکاران رادیولوژی به جای عکس نیمرخ واقعی، عکس مایل می‌گیرند تا استخوان کف دست و انگشتان روی هم همپوشانی نشده و به تشخیص کمک شود.

اما همین کار می‌تواند مشکلات انگشتان بخصوص در رفتگی و نیمه در رفتگی‌های مفاصل را از چشم دور نگاه دارد.

در تمام موارد نیاز به بررسی دقیق تری وجود دارد، چرا که تشخیص دقیق تر در معاینه اولیه به کاهش شدت آسیب‌ها و درمان سریع‌تر آن بسیار کمک می‌کند.

بی‌شک در صورتی که میزان دقیق آسیب‌ها در معاینه اولیه درست تشخیص داده نشود، عوارض دیگری نیز به مرور زمان بروز می‌کند و احتمال درگیری نواحی سالم دست نیز وجود خواهد داشت.

ظرافت در درمان آسیب انگشت دست

عملکرد ظریف انگشتان دست در فعالیت‌های روزمره و این‌که آسیب دیدگی این عضو از بدن همواره در معرض دید است، درمان آن را با مشکلات بیشتری روبه‌رو می‌کند.

ناگفته نماند که هرانگشت دست یک عصب حسی در حد یک میلی‌متر دارد، بنابراین جراح برای ترمیم آن به ابزار بزرگنمایی یعنی میکروسکوپ و عینک مخصوص نیاز دارد. البته خوشبختانه تکنیک‌های جراحی با پیشرفت چشمگیر و ارائه تکنیک‌های میکرو سرجری باعث کاهش آسیب حین جراحی به این نواحی از بدن شده است .

درمان صبورانه آسیب انگشت

دوره درمان آسیب‌های وارده به انگشتان و کف دست، نسبتا طولانی است . بعد از درمان نیز به‌رغم آن که ممکن است آسیب وارده به نظر ساده بیاید، ولی معمولا عوارض آسیب اولیه تا شش ماه به‌صورت درد، تورم و عدم‌توان حرکتی باقی می‌ماند. گاهی نیز رفع کامل آسیب‌ها به باز توانی (فیزیوتراپی) و ویزیت‌های متعدد نیاز دارد.

پونه شیرازی