نکته‌های بهداشتی در افطاری‌های خیابانی

افطاری‌های ساده‌ای که رنگ و بویی از تجملات و هزینه‌های نجومی ندارد و می‌توان با خوردن آنها تا رسیدن به خانه دست‌کم گرسنگی و تشنگی خود را مهار کرد. اما موضوع مهم این‌که آیا می‌توان به بهداشت و سلامت این افطاری‌ها اعتماد کرد؟

مسعود فیروزکوهی کارشناس گروه تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در این زمینه نکاتی را خاطر نشان می‌کند که آگاهی از آن لازم به نظر می‌رسد.

اغلب افراد در ماه رمضان از راه‌های مختلف اقدام به اطعام می‌کنند. بهترین شیوه برای اطعام و دادن نذری، کمک گرفتن از موسسات خیریه، آشپزخانه‌ها و رستوران‌های مورد اعتماد محلات است که در مکان مشخص مستقر بوده و قابل اعتماد هستند.

با توجه به این‌که توزیع بسته‌های افطاری در چهارراه‌ها با ضوابط بهداشتی همخوانی و قابلیت پیگیری ندارد و احتمال این‌که افرادی مغرض به توزیع مواد غذایی آلوده تحت‌عنوان افطاری در چهارراه‌ها مبادرت کرده و باعث مسمومیت روزه داران شوند بهتر است بانیانی که به‌طور شخصی اقدام به اطعام می‌کنند توزیع افطاری را درب منازل خود انجام دهند تا افراد ضعیف خودشان در ساعات توزیع به در منزل مراجعه و غذا را دریافت کنند. به این روش به لحاظ اعتماد و اطمینان، محل عرضه و توزیع مشخص خواهد بود .

ویژگی‌های بسته‌های ساده افطاری

در برخی خیابان‌های شهر در زمان اذان شاهد توزیع افطاری‌های ساده مانند نان و پنیر و سبزی و خرما و در مواردی شیربرنج و شله زرد و ترحلوا و برخی نوشیدنی‌ها هستیم.

فیروز کوهی می‌گوید بهتر است به جای عرضه نان و پنیر و سبزی به روش سنتی، بسته‌های غذایی از محصولات آماده و کارخانه‌ای تهیه و توزیع شود تا احتمال آلودگی ثانویه به حداقل برسد. مثلا از پنیر بسته‌بندی یک نفره، نان بسته‌بندی از نوع نان جو یا نان ساندویچی سبوسدار، گردو، یک نوشیدنی پالپ دار پاکتی و یک نوع میوه که همگی در یک ظرف یکبار مصرف قرار داده شده و سپس در یک نایلون قرار گرفته، استفاده شود.

خصوصیات غذاهای گرم افطاری

افرادی که اقدام به توزیع غذای گرم در زمان افطار می‌کنند در درجه اول بهتر است با پرداخت هزینه، سفارش تهیه غذا را به آشپزخانه‌های مجاز دهند تا غذایی با اصول بهداشتی در ظروف مناسب و نزدیک به زمان افطار تهیه و سپس هر غذا در پلاستیک مجزا به همراه قاشق و چنگال به صورت تک نفره بسته‌بندی شود و مجموع غذا به‌صورت فوری و گرم توسط خودروی مناسب به محل توزیع حمل شود و در اختیار نیازمندان قرار گیرد .

نکاتی در مورد بسته‌های افطاری خانگی

در تهیه افطاری در منزل باید قطعا تلاش بر حفظ سلامت و بهداشت بسته مورد نظر باشد اما احتمال آلودگی جزئی ناخواسته در این محصولات دور از انتظار نیست. اگر بسته‌های افطاری در منزل تهیه می‌شود باید از مواد اولیه مناسب و مرغوب استفاده شود و کلیه افراد دخیل در تهیه غذا از سلامتی کامل برخوردار باشند و به هیچ بیماری عفونی و قابل انتقال مبتلا نباشند.

از ظروف مناسب برای طبخ و ظروف یکبار مصرف مخصوص غذاهای گرم برای بسته بندی استفاده شود. مکان تهیه و طبخ غذا سربسته و به دور از غبار و گرد و خاک و دود بوده و امکان تردد پرندگان و حیوانات خانگی نباشد. عوامل آشپزی و بسته‌بندی از لباس و ماسک مناسب و حتی‌المقدور دستکش یکبار مصرف استفاده کنند.

نشانه‌های یک نذری مشکوک

با توجه به این‌که در سالیان گذشته در برخی شهرستان‌ها توزیع نذری‌ها و افطاری‌های مسموم در بین روزه‌داران گزارش شده است نباید به هر غذای نذری یا بسته افطاری اعتماد کرد.

فیروزکوهی با اشاره به این‌که به غذای نذری هم می‌توان مشکوک شد می‌گوید خوراکی‌های نذری و بسته‌های افطاری باید در مکان‌های مشخص و تمیزی توزیع شود که صاحب مکان شناخته شده و در دسترس باشد و غذاها و نوشیدنی‌ها در ظروف مناسب بسته بندی شده باشد. هنگام مصرف غذا، اگر بوی نامطبوع، طعم نامناسب یا ترکیبات ناشناخته مشاهده شد از مصرف آن خودداری شود . به طور کلی باید توجه شود که گرفتن غذا از دست افراد ناشناس اقدام عقلانی و منطقی نیست.

لزوم توجه به انتخاب ظروف مناسب

بسیار دیده می‌شود برخی افراد جهت تهیه بیشتر بسته‌های افطاری یا توزیع زیادتر نوشیدنی‌هایی چون چای و شیر و شربت در زمان افطار از خرید ظروف یکبار مصرف مناسب که به دلیل کیفیت بهداشتی هزینه بالاتری دارد صرف نظر کرده و به تهیه ظروف بخصوص لیوان‌های نه چندان بهداشتی که قیمت پایین‌تری دارند اقدام می‌کنند اما شایسته است که سلامت روزه‌داران در اولویت قرار گرفته و بسته‌های افطاری هر چند به میزان کمتر اما با کیفیت و سلامت مطلوب‌تر ارائه شود.

توجه داشته باشید برای غذاهای داغ نباید از ظروف پلاستیکی و فومی که حاوی ترکیبات نفتی و غیربهداشتی است استفاده شود و اگر قصد استفاده از ظروف گیاهی برای توزیع موادغذایی و نوشیدنی‌های خیلی داغ را دارید باید پس از تعدیل دما، غذا و نوشیدنی را در این ظروف بریزید.

نوشیدنی‌های افطار را شیرین نکنید

بیشترین نوشیدنی‌هایی که در زمان افطار توزیع می‌شوند چای، دمنوش دارچین، شیر ساده، شیرکاکائو و شربت است که اگر آنها را با میزان زیاد شکر شیرین کنند، بخصوص برای افراد مبتلا به دیابت و اضافه وزن با عوارض بسیاری همراه است.

فاخره بهبهانی - جام جم