سریال محکومین، یک تولید باهوش و حال خوب کن / نگاهی به احکام جایگزین قضایی

حال یک نکته: حتما قرار نیست اگر کسی جرمی انجام داد او را به زندان بیندازند؛ چراکه خیلی وقت ها مجازات زندان، برای تأدیب مجرمان، کارآیی ندارد. اینجاست که ماجرای حکم های جایگزین در قوه قضائیه آغاز می شود. نوعاً مجازات حبس و زندان، آسیب های بسیاری به همراه می آورد؛ به ویژه اگر با جرایم کوچک و یا بدهکاری های مالی، مواجه باشیم.

زندان ها از زندانی پر شده است، مخارج حکومت به خاطر نگهداری و نگهبانی از زندانیان، سرسام آور شده و در مقابل خانواده زندانیان به نابودی و فروپاشی، میل می کنند؛ همزمان زندان به عنوان یک محیط نامساعد اجتماعی، می تواند به آموزش و تبادل روش های جرم بین زندانیان منجر شود.

در این شرایط سیاست های نوین «حبس زدایی» که توسط قوه قضائیه و به واسطه قاضیان شجاع و کاربلد، دنبال می شود، می تواند در دراز مدت یک تحول بنیادین در دستگاه قضاء ایران ایجاد کند. حال یک سریال باهوش توانسته است مددکار این سیاست شده و زمینه های پذیرش عمومی را برای رونق این نوع از احکام فراهم کند.

اغراق نیست اگر سریال «محکومین» را یک کار فاخر رسانه ای تلقی کنیم. در شرایطی که برخی از فیلم ها و سریال ها، در دام کارگردان های بساز و بفروش افتاده است، این شب ها شاهد یک سریال «فکر شده و استراتژیک» از شبکه یک سیما هستیم؛ تا جایی که مشاهدات و نظرگیری های میدانی، اثبات می کند که برخی مخاطبان ثابت شبکه های ماهواره ای هم به این سریال جذب شده و در آن ساعت، بینندگانِ شو و سریال های ماهواره ای، به شبکه یک کوچ می کنند تا سریال اپیزودیک محکومین را ببینند.

این ساخته «بهروز مفید» به صورت جدی و روشن، ماجرای حبس زدایی در قوه قضائیه را به تصویر می کشد و ضمن موفقیت در گره سازی های پر کشش رسانه ای، می کوشد لذت توبه و تربیت یک انسان خطاکار را به ذائقه مخاطب بنشاند؛ خطاکار آبرومندی که گاه به خاطر خشم های لحظه ای، مرتک بزه یا جرم های تلخ اجتماعی شده است.

حال یک قاضی روشن با همراهی یک مددکار کارکشته به سمت مجازات های جایگزین می رود: چندین ماه کار در آشپزخانه، فعالیت به عنوان گارسون رستوران، فراش مدرسه، رفته گر شهرداری، خدمت در مجتمع نابینایان، خادم مسجد، نگه داشتن تابلو «من آب را هدر نمی دهم» در خیابان و انواع دیگر که در سریال محکومین، نشان داده می شود.

حتما سریال محکومین با 260 لوکیشن و 440 بازیگر، کار پر زحمت و پرمشقتی بوده است، اما نتایج «حال خوب کن» و دلپذیر آن اثبات می کند که می ارزد تلویزیون جمهوری اسلامی، این ژانر از تولیدات رسانه ای را جدی انگاشته و برای آن سرمایه گذاری سنگینی کند.

سید مهدی سیدی