نکاتی در باره زلزله کرمانشاه

شرایط سخت مردم و تلاش دستگاه‌های مختلف را دیدیم و هم درد دل مردم را شنیدیم و هم توضیحات مسئولین مختلف شهرستان و استان را. در مجموع نکات زیر درخور توجه است.

نخست این‌که حادثه سخت و جانکاه و میزان خسارت بسیار قابل توجه است (برآورد استاندار از میزان خسارت حدود 5000 میلیارد تومان بود). در عین حال صبوری مردم و تحمل رنج و مصائب این حادثه،ستودنی و قابل تقدیر است.

نکته دوم، شگفت‌انگیزی کمک‌های مردمی بود به نحوی که تقریبا همه غافلگیر شده بودند. این کمک‌ها جلوه‌ای زیبا و کم‌نظیر از همدلی مردم ایران بدون توجه به قومیت و مذهب را به نمایش گذاشت و یک‌بار دیگر، بودن کنار هم به عنوان ایرانی را!

در عین حال همین کمک‌های خالصانه، انبوه و متنوع، به سبب عدم سازماندهی از سویی و اصرار به توزیع مستقیم، به یکی از معضلات تبدیل شده بود. عدم آشنایی کاروان‌های کمک مردمی به منطقه و شرایط آن، منجر به توزیع نامتوازن شده و مدیریت بحران را دچار مشکل کرده بود.

سومین نکته به موضوع مدیریت بحران مربوط می‌شود و عدم آمادگی دستگاه‌های ذی‌ربط.

ستاد مدیریت بحران هم از حیث جایگاه و هم از نظر آمادگی برای مواجهه با بحران نیازمند تجدید نظر جدی است. واگذاری کار به ارتش و سپاه ناشی از همین مشکل بوده است هرچند هر دو مجموعه مجاهدانه و با انگیزه در این حادثه نقش موثری ایفا کرده‌اند که همچنان و بویژه از سوی سپاه و در عمق روستاها ادامه دارد.

نکته چهارم، حضور مسئولان مختلف کشوری و لشکری در منطقه، هر کدام آثار و برکاتی داشته و البته بعضا حواشی‌ای را هم به همراه داشته است.

اما در این میان بازدید رهبر معظم انقلاب اسلامی به دلایلی از جمله حضور غیرتشریفاتی، بی‌تکلف و مردمی، حضور در مناطق مختلف فارغ از مذهب آنان و برخورد صریح با مسئولان برای پیگیری کارها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و حلاوت آن همچنان در کام مردم و مسئولان هست.

پنجمین نکته، ابتدائا ضرورت کنترل بحران در حد واندازه خود و سپس کاستن از ابعاد آن است ولی متأسفانه برخورد و اظهار نظر سیاسی معاون اول رئیس‌جمهور این اصل را زیرپاگذاشت و نه تنها در کنترل بحران نقشی نداشت که اذهان را از اصل بحران منحرف و حواشی را بر متن غلبه داد. نحوه اعلام تصمیم در مورد کانکس و کمک بلا عوض نیز از جمله کارهای نسنجیده بود.

ششمین نکته، به اهمیت فعالیت‌های فرهنگی بر می‌گردد که نباید متاثر از ضرورت‌های دیگر مغفول واقع شود. ائمه جمعه و جماعات، مبلغین حوزه، بخش‌های فرهنگی بسیج و سپاه در این باره مسئولیت بالایی دارند.

هفتمین نکته جدی گرفتن استاندارد‌ها در ساخت و ساز هاست. کاملا مشخص است آنهایی که به این مساله توجه کرده‌اند خساراتی بمراتب کمتر متحمل شده‌اند.

هشتمین و آخرین نکته نیز به دو فوریت در این مقطع مربوط می‌شود.نخست تسریع در اسکان موقت و مشخصا ساخت و توزیع مناسب کانکس‌ها که در ایجاد آرامش و نظم و نسق دادن به اوضاع بسیار موثر است و دوم، تلاش برای عبور از بحران و حرکت به سمت عادی کردن شرایط.

شروع کسب و کار صنوف مختلف، ارائه خدمات از سوی دستگاه‌های مختلف حاکمیتی، راه‌اندازی مساجد و عادی شدن فعالیت مراکز آموزشی نقش مهمی در این مساله دارد.هم دستگاه‌ها و مسئولین مربوطه و هم رسانه‌ها در پیگیری امور و زنده نگه داشتن موضوع نقش بسزایی دارند.

نباید اجازه داد گذشت زمان، درد و رنج مردم مقاوم و صبور این منطقه را به فراموشی بسپارد و مشمول مرور زمان کند.

مهدی فضائلی - کارشناس ارشد رسانه