زندگی‌نامه‌نویسی در ایران پا نگرفته است

این مترجم و داستان‌نویس در گفت‌وگو با ایسنا درباره اتوبیوگرافی یا زندگی‌نامه خودنوشت، اظهار کرد: زندگی‌نامه‌های شخصی گروه‌بندی‌های مختلف دارند و انگیزه‌های گوناگون باعث می‌شود کسانی به نوشتن زندگی‌نامه دست بزنند. به‌عنوان مثال، «زندگی‌نامه یحیی» نوشته یحیی دولت‌آبادی یکی از قدیمی‌ترین زندگی‌نامه‌هایی است که به زبان فارسی نوشته شده است، در این کتاب نویسنده سرگذشت خود را دستمایه‌ای قرار داده تا مسائل اجتماعی دوره خاصی از تاریخ را روایت کند. نمونه‌ دیگر کتاب «شکر تلخ» از جعفر شهری است که زندگی خود را در قالب داستان‌ بیان کرده یا اگر بخواهیم نمونه جدیدتر آن را مثال بزنیم، کتاب «شما که غریبه نیستید» از هوشنگ مرادی‌کرمانی است.

او با اشاره به استقبال زیاد مردم از کتاب شما که غریبه نیستید، گفت: یکی از دلایل آن این است که مرادی کرمانی به عنوان یک داستان‌نویس در جامعه جا افتاده، مقبولیت و قلم شیرینی دارد و قبل از این، داستان‌ «قصه‌های مجید» را نوشته بود.

میرعباسی افزود: نوع دیگری از زندگی‌نامه که در ایران رواج ندارد، زندگی‌نامه کسانی است که به‌اصطلاح به آنها سلبریتی می‌گویند و مردم عمدتا به دلایل خاله‌زنکی علاقه‌مندند درباره آنها بدانند. نوشتن این افراد درباره خودشان در غرب بیشتر رایج است. ستاره‌ها یا مشاهیر سلبریتی زندگی‌نامه خود را می‌نویسند، البته گاهی اوقات خود این افراد، نویسنده زندگی‌نامه‌شان نیستند بلکه آنها را تعریف می‌کنند و «نویسنده در سایه» مطالب را می‌نویسد.

او با بیان این‌که نوشتن زندگی‌نامه سلبریتی‌ها در ایران رایج نیست، به زندگی‌نامه کیومرث پوراحمد اشاره و اظهار کرد: به گفته خود پوراحمد از این کتاب استقبال خوبی نشد. با این‌که او کارگردان خوبی است، اما سلبریتی از آن نوع که کنجکاوی خاله‌زنکی مردم را تحریک کند، نیست و طبیعتا استقبال خوبی از کتابش نمی‌شود. در ایران زندگی‌نامه شخصی جایگاهی ندارد به همین دلیل هم تنوعی که زندگی‌نامه‌ها در غرب دارند، اینجا نیست.

این مترجم درباره خاطره‌نویسی گفت: معمولا از خاطرات استقبال می‌شود، اما این استقبال به خاطر خود شخص نیست بلکه برای موضوع و دوره‌ای است که فرد درباره آن صحبت می‌کند.

شخصیت‌های سیاسی حسابشان‌ جداست، زیرا حداقل این تصور در بین مردم وجود دارد که این افراد در خاطراتشان رازهایی را افشا خواهند کرد. در مواردی این‌طور است. در دوره تاریخی قبل از انقلاب برخی دولتمردان خاطرات خود را نوشته‌اند که بعد از انقلاب منتشر و از آنها استقبال شده؛ این استقبال به خاطر نکاتی است که در آنها‌ بیان شده و مردم بی‌خبر بوده‌اند.