عوارض قلیان 300 برابر سیگار است/ هر 3ثانیه یک نفر دیابتی و هر 20 ثانیه یک عضو قطع می شود

دکتر شهین یاراحمدی رئیس اداره غدد وزارت بهداشت در گفت و گو با جام جم آنلاین بیان کرد: همانطور که می دانید سرعت شیوع دیابت در کل دنیا زیاد است، هیچ جایی در جهان را پیدا نمی کنید که بیمار دیابتی نداشته باشد .

وی افزود: در سال 2015 از هر 11 نفر انسان بالغ یک نفر مبتلا به دیابت بوده است، یعنی مجموعا 415 میلیون نفر بیمار دیابتی در دنیا زندگی می کرده اند و پیش بینی می شود تا سال 2040 از هر 10 نفر انسان بالغ یک نفر مبتلا به دیابت باشد یعنی جمعیت بیماران دیابتی به 642 میلیون نفر برسد.

این متخصص خاطرنشان کرد: در حال حاضر 192 میلیون نفر زن در جهان مبتلا به دیابت هستند یعنی مجموعه بیماران دیابتی را اگر بررسی کنیم میبینیم 48 درصد بیماران دیابتی، خانم هستند. پیش بینی می شود تا سال 2040 حدود 313 میلیون زن در جهان به بیماری دیابت مبتلا باشند.

یاراحمدی تاکید کرد: در حال حاضر از هر 10 زن یک نفر دیابت دارد و از هر 7 زن باردار در دنیا یک نفر دیابت بارداری دارد. دیابت بارداری یعنی خانمی که باردار شده قبل از بارداری دچار دیابت نبوده اما در دوران بارداری به دلیل بالا رفتن قند دچار دیابت می شود این بیمار دیابتی اگر کنترل نشود هم خودش هم جنین او ممکن است دچار آسیب شوند. به همین دلیل کنترل این بیماران فوق العاده مهم است.

به گفته وِی، دیابت نهمین علت مرگ زنان در جهان است ، تقریبا نیمی از مبتلایان به دیابت نمی دانند به این بیماری مبتلا هستند بخاطر اینکه بیماری دیابت نوع 2 گاهی اوقات علامت ندارد به همین دلیل تا شدید نشود ممکن است تا بیماری شدید نشود فرد از آن مطلع نشود.

رئیس اداره غدد وزارت بهداشت یادآور شد: در رابطه با شیوع این بیماری باید بگویم که در دنیا هر 3ثانیه یک بیمار دیابتی جدید شناسایی می شود و هر 20 ثانیه یک قطع عضو در دنیا رخ می دهد و هر 6 ثانیه یک نفر در دنیا به علت دیابت می میرد. مجموعا 5 میلیون مرگ در سال مستقیما به علت دیابت است و این علاوه بر افرادی است که هر سال به علت بیماری قلبی و عروقی از دنیا می روند و زمینه دیابت را داشته اند.

یاراحمدی اظهار داشت: موضوع دیگر این است که یک سوم بیماران دیابتی در کشورهایی با در آمد کم یا متوسط زندگی می کنند که در این کشورها دسترسی بیماران به امکانات تشخیصی و درمانی کمتر است، اگر همه این موارد را جمع کنیم و بخواهیم آمار دیابتی و پرودیابتی را در نظر بگیریم باید گفت قند خون از 100 پایین تر نیست که بگوییم فرد سالم است، بین 100 تا 125 است و از 126هم بالاتر نیست که بگوییم فرد دیابتی است و این بینابینی را پرو دیابتی می گویند یا در معرض بروز دیابت.

این متخصص در ادامه افزود: در سال 2015 آماری منتشر شد که بر اساس آن 315 میلیون نفر پرودیابتی بوده اند که اگر کنترل نکرده باشند یا نکنند و رژیم غذایی مناسب اتخاذ نکنند و اضافه وزن و مصرف دخانیات کنترل نشود می توانند دچار دیابت شوند. در مجموع 733 میلیون نفر در جهان هستند که قندشان طبیعی نیست حتی افرادی که پرودیابتی هستند می توانند بیماری قلبی و عروقی داشته باشند حتی اگر دچار دیابت نشوند،به همین دلیل حتی اگر قند خون 105 و 110 هم باشد میبایست درمان شود.

رئیس اداره غدد وزارت بهداشت تشریح کرد: اگر سال 2040 را در نظر بگیریم تعداد 318 میلیون نفر پرودیابتی 481 میلیون نفر می شود و با توجه به آمار دیابتی های یکه قبلا گفته شد ما در این سال با یک میلیارد و 123 میلیون نفر بیماری که دچار اختلالات قند هستند مواجه خواهیم بود. در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بیش از 35 میلیون نفر دیابتی زندگی می کنند که تخمین می زنیم تا سال 2040 این عدد 72 میلیون نفر شود. متاسفانه در خاورمیانه ما بیشترین بروز دیابت را داریم شاید به این علت است افرادی که در خاورمیانه زندگی می کنند خیلی چاق هستند و فعالیت بدنی مناسبی ندارند.

به گفته وی، وزارت بهداشت برنامه جامعی را برای دیابت دارد که از سال 1383 در روستا ها و شهرهای با جمعیت کمتر از 20 هزار نفر این طرح عملیاتی شده و غربالگری می کنند و بیماران را شناسایی و درمان آن ها را دنبال می کنند. در منطقه ما از هر 10 نفر 4 نفر دیابتی هستند در صورتی که در دنیا از هر 11 نفر یک نفر دیابتی هستند ، در ایران هم حدس میزنیم 4 تا 5میلیون بیماری دیابتی وجود داشته باشد و نیمی از این بیماران می دانند دیابتی هستند.

یاراحمدی خاطرنشان کرد: ما از پارسال در 4 شهر در 4 استان مختلف این برنامه جامع پیشگیری و کنترل بیماری های غیر واگیر که علاوه بر دیابت بیماری های قلبی و عروقی و سرطان پستان، دهانه رحم و همینطور آسم را اجرا کردیم دیدیم قابلیت اجرا در کل کشور را دارد. انتظار داریم در 3 تا 5 سال آینده این برنامه در کل شهرها و حاشیه شهرها اجرا شود و ما بتوانیم در کشور 90 درصد پوشش داشته باشیم و از این طریق از دیابت و بقیه بیماری های غیر واگیری پیشگیری کنیم.

وی علت افزایش ابتلا به بیماری های غیر واگیر، به خصوص دیابت را تغییر در سبک زندگی زندگی دانست و گفت: در حال حاضر ما روش زندگی سالمی نداریم، روش زندگی مان ناسالم است. در این برنامه که اشاره شد، 4 عامل خطر مهم را مد نظر داریم، یکی تغذیه ناسالم است، شمار در نظر بگیرید در کشور خیابانی را پیدا نمیکنید که در آن فست فود نباشد، زندگی خیلی پر مشغله شده، کمتر مردم وقت می کنند در خانه غذا طبخ کنند در نتیجه راحت تر است که از بیرون غذا را تهیه کنند و البته این فست فود ها ارزان هم هست و این باعث می شود رژیم غذایی ناسالمی داشته باشیم.

رئیس اداره غدد وزارت بهداشت افزود: سبزیجات تازه و میوه جات تازه کمتر استفاده می کنیم و مصرف لبنیات و پروتئین هم در بین خانواده ها پایین است ولی به جای آن مصرف نمک و روغن اشتباع و قند بالا است، در نظر بگیرید چقدر نوشابه در کشور مصرف می شود، هر قوطی نوشابه بیش از 12 قاشق شکر دارد که می تواند اثر منفی داشته باشد. فعالیت ما کم است رژیم غذایی ما ناسالم است و این ها باعث می شود چاق شویم و چاقی مهمترین عامل خطر بروز بیماری های غیر واگیر از جمله دیابت است. مصرف دخانیات و قلیان در کشورما خیلی بالا است و این می تواند عامل خطر مهمی برای بیماری های غیر واگیر از جمله دیابت باشد.

این متخصص خاطر نشان کرد: مسئله دیگر چاقی بین بچه ها است، قبلا بین کودکان دیابت نوع دو را نمیدیدیم اما الان در بین اقوام هم ببینید بچه ها نسبت به سنشان چاق تر هستند ، این یک عامل خطر بسیار مهم است چون این ها در آینده ممکن است دچار دیابت شوند.

وی در رابطه با اینکه کدام دسته از زنان بیشتر مستعد ابتلا به دیابت بارداری هستند گفت: معمولا وقتی بارداری در سن بالای 35 سالگی باشد و سابقه فامیلی دیابت وجود داشته باشد و اضافه وزن هم باشد و فعالیت کم بدنی هم اضافه شود، مشکلاتی مثل تنبلی تخمدان هم باشد و سابقه ابتلا به فشار خون و چربی بالا در فرد باشد، همه این ها می توانند زمینه ساز دیابت بارداری در زنان باشند.

یار احمدی ادامه داد: متاسفانه الان سن ازدواج در کشور بالا رفته و به همین خاطر سن بارداری هم بالا رفته و زنان هم چاق تر شده اند و همه این ها علت افزایش ابتلا به دیابت هستند.

رئیس اداره غدد وزارت بهداشت در خصوص فعالیت بدنی مناسبی که می تواند از دیابت جلوگیری کند گفت: فعالیت بدنی مناسب یعنی بیش از 150 دقیقه پیاده روی یا هر ورزش دیگر در هفته، به عنوان مثال می توااینم بگوییم اگر 5 روز در هفته روزی نیم ساعت ورزش کنیم می توانیم بگوییم فعال هستیم.

وی در رابطه با روش اطلاع از دیابت هم تاکید کرد: بهترین راه، آزمایش است، چون ممکن است علامت وجود نداشته باشد، یعنی در موارد کمی ممکن است علائمی مثل پرخوری و پر ادراری و .. وجود داشته باشد ، معمولا این علائم وجود ندارد به همین دلیل افراد بالای 30 سال که سابقه فامیلی دیابت دارند و مبتلا به فشار خون هستند و یا اضافه وزن هم دارند باید حتما آزمایش قند خون داشته باشند، علاوه بر این زنان باردار هم باید هفته 24 تا 28 بارداری مورد غربالگری دیابت قرار بگیرند.

این متخصص در پاسخ به این سئوال که آیا دیابت در مادران حتما به جنین منتقل می شود یا خیر گفت: فردی که دیابت بارداری دارد اگر بچه اش بیش از 4 کیلوگرم وزن داشته باشد، این بچه به نسبت بقیه بچه ها احتمال ابتلایش به دیابت بیشتر است. همچنین باید فعالیت بدنی خوب و رژیم غذایی خوب هم داشته باشد.

یاراحمدی خاطر نشان کرد: شیر مادر نقش حمایتی در پیشگیری از بروز دیابت دارد، یعنی هرچه مادران از شیر خودشان فرزند را تغذیه کنند به نفع خودشان است و اگر دیابتی باشند به بهبود بیماری شان کمک می کند و علاوه بر این برای بچه او هم احتمال دیابت کاهش می یابد.

وی در این خصوص که آیا زنان به دیابت بیشتر مبتلا می شوند یا مردان به جام جم آنلاین گفت: بر اساس آمارها بیشتر خانم ها مبتلا می شوند. شاید به این علت باشد که خانم ها وقت آزاد تر دارند و بیشتر برای پیگیری و آزمایش مراجعه می کنند.

رئیس اداره غدد وزارت بهداشت با اشاره به اینکه مصرف دخانیات می تواند به دیابت منجر شود گفت: ضرر مصرف قلیان دویست تا سیصد برابر سیگار است در حالی که در کشور ما به این موضوع اصلا توجه نمی شود.

این پزشک متخصص در رابطه با درمان دیابت نیز با اشاره به اینکه در دیابت نوع یک تنها درمان، انسولین است گفت: بیماری دیابت مزمن است و درمان 100 درصد ندارد و باید آن را کنترل کرد.

وی در پایان با اشاره به اینکه انسولین می تواند کنترل خوبی برای دیابت داشته باشد اظهار کرد: در نوع دو دیابت ، ابتدا باید با فعالیت بدنی و رژیم غذایی شروع کرد و بعد اگر نیاز بود به سراغ داروهای خوراکی می رویم و اگر جواب ندهد انسولین اضافه می شود، در زنان باردار هم خط اول درمان رعایت رژیم غذایی است و اگر جواب نداد پیگیری با دارو در برنامه قرار میگیرد.

بیتا نوروزی - جام جم آنلاین