برق چین، لاله‌ زار را گرفت

محله‌ای که به ظاهر رفت و آمد در آن همواره جریان دارد ولی در میان این هیاهو واقعا خبری از جریان متناوب کاسبی نیست و اغلب کسبه نسبت به آینده اقتصادی خود نگران هستند، چون رکود قابل توجهی بر دخل آنها سایه انداخته است.

گروهی از فعالان اقتصادی این خیابان تاریخی می‌گویند رکود صنایع و کارخانجات باعث شده تا کسب و کارشان از سکه بیفتد و گروه دیگر کمبود نقدینگی مردم یا رکود ساخت و ساز را عامل اصلی خاموشی چراغ فروشگاه‌هایشان طی یکی دو سال اخیر می‌دانند.

از سوی دیگر، تعداد انگشت‌شماری از تولیدکنندگان قدیمی منطقه هم دلیل رکود حاکم بر بورس لوازم الکتریکی کشور را واردات بی‌رویه بخصوص از چین اعلام می‌کنند تا جایی که می‌گویند تب واردات حتی تولیدکنندگان را نیز گرفتار کرده است.

افزایش تعداد مغازه‌های اجاره‌ای

محمد یکی از کسبه لاله‌زار که فروشنده لوستر و چراغ‌های تزئینی است درباره شرایط کسب و کار خیابان لاله‌زار به خبرنگار ما گفت: اگر واقعا به دنبال گرفتاری و رکود کاسبی این خیابان هستید کافی است به افزایش تعداد آگهی‌های اجاره مغازه در این راسته توجه کنید.

این فعال اقتصادی افزود: تا یکی دو دهه پیش سابقه کسبه محلی این خیابان در واقع اعتبار آنها بود، اما در شرایط فعلی هر سال شاهد تغییر فروشگاه‌ها هستیم. چون گروهی می‌آیند به امید این که از رفت و آمد لاله‌زار نانی برای منزل ببرند ولی به دلیل رکود، مجبور به ترک بازار می‌شوند و گروه جدیدی با همان آرزوها جایگزین می‌شوند، این روند نشانه رکود بازار است.

محمد تقریبا یک دهه است که در خیابان لاله‌زار مشغول است، اما معتقد است طی این دوره به جای این که توسعه کسب و کار همکاران یا خودش را تجربه کرده باشد هر روز شاهد کوچک شدن کاسبی در این خیابان بوده، چون دخل و خرج کسبه تراز نیست و معمولا روبه تنزل بوده است.

وی گفت: اگرچه ساخت و ساز در کشور کاهش یافته و خرید تجهیزات الکتریکی مربوط نیز کاهش یافته ولی بازهم اندک تقاضایی از سوی مردم وجود دارد در حالی که در بخش فروشندگان تجهیزات صنعتی هیچ تقاضایی دیده نمی‌شود.

وی تاکید کرد: اگر شرایط بازار برای دو سال دیگر چنین باشد قطعا شاهد تعطیلی بسیاری از فروشگاه‌ها خواهیم بود.

حذف فرصت‌های شغلی

در همین حال امیر- الف که از قدیمی‌های بازار لاله‌زار است به خبرنگار ما گفت: از ابتدای دهه 90 رکود قابل توجه در بازار باعث شده بسیاری از فروشگاه‌ها رفته‌رفته به فکر حذف فرصت‌های شغلی موجود باشند و براساس نیازشان از تعداد پرسنل خود کاسته‌اند.

امیر افزود: در این فروشگاه قبلا هشت نفر فعالیت می‌کردند، اما امروز شما می‌بینید تنها چهار نفر باقی مانده‌اند؛ البته تأمین هزینه همین تعداد کارمند هم بسیارمشکل شده چون درآمد واقعا کاهش یافته است.

این فعال اقتصادی تاکید کرد: این فروشگاه در دهه 80 روزانه بالای ده‌میلیون تومان دخل جمع می‌کرد، اما طی سال گذشته حتی به یک میلیون تومان هم راضی شده‌ایم در حالی که خبری از این عدد هم نیست. به گفته وی، مالیات یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های کسبه منطقه شده به این دلیل که اصولا مالیات بر درآمد محاسبه نمی‌شود؛ بلکه به صورت دلبخواهی از سوی ماموران محاسبه و دریافت می‌شود. به عنوان مثال طی سال گذشته این فروشگاه 250 میلیون تومان چک برگشتی داشته که اصلا درآمدی از آن حاصل نشده در حالی که مسئولان بدون توجه به این مشکلات، 30 میلیون تومان مالیات برای ما نوشته‌اند.

نمی‌فروشم سود می‌کنم

فریدون - ع، یکی از فعالان بازار تجهیزات صنعتی برق به جام‌جم گفت: خبری از کاسبی در بخش صنعتی تجهیزات الکترونیک نیست، هرچند صنعت به طور کلی در ایران تعطیل شده است.

این فعال اقتصادی افزود: من اگر فروش نداشته باشم سود می‌کنم چون حداقل این است که جنس‌های موجود مغازه با تورم جامعه گران می‌شود، اما اگر بفروشم برای جایگزین کردن دچار مشکل می‌شوم و از بازار به قول معروف جا می‌مانم.

وی تاکید کرد: اغلب فعالان اصلی بازار لاله‌زار سرمایه‌های خود را از این کاسبی خارج کرده‌اند چون هیچ اصول منطقی بر بازار حاکم نیست و حتی حداقل سود متعارف تعیین شده از سوی صنف حاصل نمی‌شود به صورتی که اغلب کسبه از این جیب به آن جیب می‌کنند.

فریدون با اشاره به واردات غیرقابل قبول در بخش‌های مختلف این صنف به جام‌جم گفت: روزگاری بسیاری از نیازهای بازار در بخش صنعتی توسط تولیدکنندگان داخلی تأمین می‌شد و بخش کوچکی از محصولات خارجی به متقاضیان تحویل داده می‌شود، اما امروز چرخه برعکس شده و بیشتر، کالاهای وارداتی فروخته می‌شود این به معنای حال خراب صنعت و به دنبال آن کاسبی در خیابان لاله‌زار است.

این فعال اقتصادی افزود: تغییر کاربری فروشگاه‌ها به بخش‌های جانبی مثل فروش کنترل، هدفون یا تجهیزات جانبی موبایل و... نشانه‌ای غیرقابل انکار از رکود کاسبی در بخش تجهیزات الکتریکی و برق صنعتی است چون اغلب این لوازم، وارداتی است و بالاخره تقاضایی برای آنها ایجاد می‌شود.

خریدار بزرگی به نام دولت نداریم

کمالی، فروشنده تجهیزات روشنایی اداری و لوازم صنعتی درباره رکود بازار گفت: مهم ترین نکته این است که خریدار بزرگی به نام دولت به دلیل مشکلات اقتصادی موجود از بازار خارج شده است.

وی افزود: در گذشته سازمان‌ها و نهادهای دولتی برای تأمین نیازهای خود در بازار خریدهای عمده‌ای انجام می‌دادند که همین روند پول را به این بخش تزریق می‌کرد، اما امروز مهم ترین رگ حیات بازار قطع شده چون دولت پول ندارد بنابراین کاملا طبیعی است که روند نزولی بازار همچنان ادامه داشته باشد.

کمالی تاکید کرد: امروز مالیات به عنوان نگرانی اصلی کسبه شناخته می‌شود و وقتی صحبت از مالیات به‌میان می‌آید کسبه به خود می‌لرزند؛ در حالی که این سازمان نباید این گونه با بازار برخورد داشته باشد ولی می‌بینیم بیمه، مالیات و سایر نهادها از بازار سهم‌خواهی می‌کنند بی‌آن که شرایط بازار را درک کنند.

وی گفت: مشکلات اقتصادی و ناتوانی کسبه برای تأمین هزینه‌های جاری خود باعث شده تا اغلب افراد به صورت نقدی خرید کنند و با چک محصولات را با این نگرانی که آیا این چک نقد می‌شود یا خیر، بفروشند.

رونق کلید‌وپریزهای چینی

نیکنام، یکی از فعالان بخش صنعتی لاله‌زار درباره مشکلات اقتصادی حاکم بر این بازار به جام‌جم گفت: اصولا صنعت در این بخش فراموش شده است به صورتی که چون هیچ سرمایه‌گذاری بزرگی به صورت خصوصی در ایران انجام نمی‌شود تقاضایی هم نداریم.

وی افزود: همه پروژه‌های موجود به صورت دولتی و اغلب با اعتبارات خارجی اجرایی می‌شود که همین نکته عاملی است که سرمایه‌گذاران حتی تابلوبرق‌های مورد نیازشان را هم از کشور خود بیاورند با این بهانه که در قرارداد ذکر شده است، از این رو نباید انتظار رونق حداقل در بخش صنعتی لاله‌زار داشته باشیم.

این فعال قدیمی لاله‌زار تصریح کرد: بسیاری از فعالان بخش صنعتی لاله‌زار با تغییر بخش فعالیت اقتصادی خود فروشنده لوستر یا چراغ‌های روشنایی وارداتی شده‌اند چون حداقل می‌دانند آب‌باریکه‌ای برای تأمین هزینه‌های خود خواهند داشت، اما در این بخش واقعا خبری نیست و خواب سرمایه اقتصادی نیست.

وی گفت: درباره بخش صنعتی به طور کلی باید تولید را فراموش کنیم، اما در بخش ساختمانی اتفاقی که افتاد بی‌توجهی مسئولان به تولید و کمبود مواد اولیه باعث شده حتی کارخانه‌های باسابقه ایرانی که بهترین کیفیت تولیدات را نه فقط در بازار داخلی بلکه بازارهای صادراتی عرضه می‌کردند اکنون با چالش تولید مواجه شده باشند.

نیکنام معتقد است این روند بدون تردید در آینده نزدیک تبعات سنگینی برای این بخش خواهد داشت تا جایی که می‌بینیم باید سیم رابط و کلید و پریز چینی بخریم حال آن که ایران توان تولیدی بالایی در این زمینه داشته است.

عماد عزتی - اقتصاد