ورزشکاران در حال‌وهوای محرم

هرچند در قوانین بین‌المللی امروزی ورزش مانند ممنوعیت دخالت‌های سیاسی در نهاد ورزش، نمی‌توان اهداف و ارزش‌های دینی و مذهبی را از طرق ورزش حرفه‌ای و قهرمانی پیش برد و روی این نکات از طریق ورزش تبلیغ کرد، اما ورزش و ورزشکاران در نقش‌های اجتماعی خود همواره به‌عنوان الگو می‌توانند در مبحث جامعه‌شناسی مذهب ورود کرده و به‌عنوان بخشی از فرهنگ؛ آن را در میان نوجوانان و جوانان معرفی و تکرار کنند. مفاهیم و تجربیات مذهبی به‌دلیل ارتباط داشتن با قلمرو روحانی مردم، براساس ایمان و باور آنها شکل می‌گیرد و بر پایه جذابیت‌ها و اثرگذاری‌های ورزش در جامعه و ورزشکاران به‌عنوان الگوهای تکرارپذیر، تبلیغ و ترویج مذهب و اعتقادات مذهبی توسط ورزشکاران اهمیت می‌یابد.

در ایام سوگواری اهل بیت، ورزشکاران پا به پای اقشار مختلف مردم عزاداری می‌کنند. طی چند سال اخیر با گسترده‌تر شدن فعالیت رسانه‌ها، تصاویر و مطالب زیادی از چهره‌های معروف ورزشی در هیات‌های عزاداری منتشر شدند که تعدادی مداح بودند و عده‌ای هم صاحب هیات امام حسین(ع). تصاویری هم در ایام سوگواری در دهه محرم انتشار یافته است که ورزشکاران و قهرمانان المپیکی و جهانی را در حال تهیه غذای نذری با هم زدن دیگ آش و خورشت نشان می‌دهد. همین‌طور خادمی مردم در هیات‌های سوگواری که در اصل توسط ورزشکاران، خادمی برای اهل بیت تلقی می‌شود.

در این ایام آموزه‌های دینی و مذهبی برگرفته از خاندان معصومین؛‌ با احترام، خضوع و فروتنی، آزادگی و جوانمردی و صفات و سجایای اخلاقی ائمه اطهار همراه است که با الگوهای ورزشی درهم آمیخته و همان پیام‌هایی را انتقال می‌دهد که در ورزش درباره اهمیت و ضرورت آنها بارها گفته شده است.

در این میان ورزشکاران در نقش مبلغان و مروجان فرهنگ در مجموعه مهمی از اعتقادات و باورهای مذهبی وارد می‌شوند و رفتار آنها به‌دلیل تکرارپذیری، از سوی نوجوانان و جوانان مورد توجه است. بنابراین ورزشکاران به نقش‌هایی که در این روزها و شب‌ها به عهده دارند باید توجه ویژه‌ای داشته باشند.

نذر امام حسین(ع) در میدان ورزش

حسین رضازاده یکی از این ورزشکاران است که نذر دارد و هر سال در روزهای تاسوعا و عاشورا به هیات ابوالفضلی‌های اردبیل می‌رود و سینی چای را جلوی عزاداران حسینی می‌گیرد. محمد دادکان رئیس سابق فدراسیون فوتبال نذرش را با پای برهنه در هیات محله پاچنار ادا می‌کند. علی دایی در هیات اردبیلی‌های مقیم مرکز خرج می‌دهد.

غلامحسین پیروانی چهره خوش‌اخلاق فوتبال خود را از خادمان امام حسین(ع) می‌داند که در این ایام به خادمی اهل‌بیت مشغول است.

پیروانی در دهه 80 به عنوان یک مداح ورزشکار شناخته‌تر شد. او در سال‌های کودکی پای منبر مداحان بزرگ شهر می‌نشست و مداحی او به سال‌های پیش از این‌که از طریق فوتبال به‌عنوان مداح مطرح شود، برمی‌گردد. او مداحی را زیر نظر پدرش آموخت و از کودکی در محله فخرآباد شیراز مداحی می‌کرد. خودش می‌گوید سابقه مداحی‌اش به پیش از دوران ورزشی‌اش برمی‌گردد. او می‌گوید: بیش از 30 سال است که نوکر امام حسین(ع) هستم.

مداحی می‌کنم و این کار افتخار من است. استعداد پیروانی در نوحه‌خوانی علاوه بر پدر توسط احمد حضرتی شناخته شد و وقتی نخستین نوحه‌اش را با مصرع؛ یا فاطمه تو بنگر غوغای کربلا را... خواند اهل محل را شگفت‌زده کرد.

بچه هیات امام حسین(ع) بودن از پدربزرگ و پدر در خانواده پیروانی نسل به نسل چرخیده و به امروز رسیده است، می‌گوید پدرش ایام محرم و فاطمیه در منزلشان واقع در فخرآباد شیراز مراسم روضه‌خوانی داشت و خودش گام در راه پدر گذاشت و از بچگی با نوحه‌ مداحان اهل‌بیت(ع) بزرگ شده است.

پیروانی اهل شعر است و در سوگ ائمه‌اطهار(ع) می‌سراید و می‌گوید؛ شعر او حسینی است.

دل جای حسین است نه جای دگران

تا حسین هست نده دل به هوای دگران

ورزشکاران معروف در مراسم عزاداری

افراد سرشناسی مثل صمد مرفاوی، کریم باقری، علی انصاریان، بهروز رهبری‌فرد، حمید استیلی، حسین بادامکی، مهدی رحمتی، علیرضا دبیر، پژمان درستکار، عباس آقایی، سیاوش اکبرپور، غلامرضا محمدی، عباس جدیدی، علیرضا رضایی، فرهاد کاظمی و امیر قلعه‌نویی در هیات‌های حسینی و دسته‌های عزاداری دیده می‌شوند و برخی از این چهره‌ها هم در تهران و هم در شهرستان‌ها هیات دارند. محمدرضا طالقانی از چهره‌های به‌نام کشتی بعد از جداشدن از سمت‌های اجرایی در ورزش در این ایام در هیات‌های مذهبی بیشتر دیده می‌شود. همین‌طور مهدی اربابی رئیس سابق هیات فوتبال تهران که هر ساله مراسم عزاداری در مسجد قائم خیابان فرشته را برگزار می‌کند.

علی پروین هیاتی ندارد، اما در این ایام معمولا یک پای ثابت حسینیه‌هاست و پرسپولیسی‌های قدیم و جدید با‌هم در مراسم عزاداری جمع می‌شوند.

سهم سرخابی‌ها در این ایام

مداحی سیدمهدی سیدصالحی، بازیکن سابق استقلال در یک برنامه تلویزیونی همه را شوکه کرد، زیرا وی برای نخستین بار در تلویزیون برای خیلی‌ها به‌عنوان یک فوتبالیست مداح معرفی شد. وی بیش از نیمی از سال‌هایی که از زندگی‌اش می‌گذرد را مداحی کرده است، با این وجود می‌گوید: من خودم را لایق این نمی‌دانم که بگویم مداح هستم.

نام رضا حقیقی به‌عنوان فوتبالیست پرسپولیس هم به یکباره به‌عنوان یک مداح به میان آمد. حقیقی با حضور در ورزشگاه حیدریان قم مداحی کرد و اشعار با صدای حزن‌آلود او بازتاب زیادی در میان اقشار مردم بویژه ورزشکاران داشت. حقیقی در مورد مداحی‌اش می‌گوید: به این کار افتخار می‌کنم و تا زمانی که بتوانم برای امام حسین(ع) زمزمه خواهم کرد.

محمد رضاپور

روزنامه‌نگار