محدوده مناطق آزاد باید حصارکشی شود

دولت سال گذشته لایحه ایجاد هفت منطقه آزاد جدید را به مجلس ارائه کرد که با مخالفت نمایندگان همراه بود، اما اکنون دوباره این لایحه با اصلاحاتی به مجلس ارائه شده است. در این لایحه قرار است هشت منطقه آزاد به هفت منطقه فعلی اضافه شود. این مناطق شامل مهران، سیستان، جاسک، بوشهر، اینچه‌برون، بانه، مریوان، اردبیل و قصرشیرین است.

با این تفاسیر به نظر می‌رسد همه مرزهای ایران منطقه آزاد خواهد شد که تجربه مناطق آزاد فعلی نشان می‌دهد لزوما افزایش واردات و قاچاق را شاهد خواهیم بود.

برای بررسی موضوع با دکتر محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید:

بررسی لایحه ایجاد هشت منطقه آزاد و 12 منطقه ویژه اقتصادی در چه مرحله‌ای قرار دارد؟

پیرو لایحه‌ای که سال گذشته دولت برای افزایش تعداد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به مجلس ارائه کرد، این موضوع را در دستور کار کمیسیون اقتصادی قرار دادیم. نباید فراموش کرد که یکی از ظرفیت‌های موجود برای جذب سرمایه و بهبود شرایط اقتصادی، مناطق آزاد هستند و باید از آن استفاده شود. این موضوع به دلیل اهمیت آن در سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی نیز آمده است. کمیسیون اقتصادی با کلیات این لایحه موافقت کرد و وارد جزئیات شدیم و بعد از تصویب به صحن علنی مجلس شورای اسلامی فرستاده می‌شود.

فعالیت مناطق آزاد را از زمان تأسیس چگونه ارزیابی می‌کنید؟

با آسیب‌شناسی‌ای که در طول دو دهه اخیر داشتیم، فعالیت مناطق آزاد از زمان تشکیل اولین منطقه تاکنون دچار مشکلات زیادی است. یکی از اهداف ایجاد مناطق آزاد جذب سرمایه خارجی بود، اما متاسفانه کمترین جذب را در این مناطق شاهد بودیم. هدف بعدی، صادرات محصولات بود، اما برخی از آنها به دپوی وارداتی نیز تبدیل شدند. اشکال بعدی که در منطقه آزاد وجود داشت، نبود هماهنگی با دستگاه‌هایی مانند گمرک و سازمان امور مالیاتی است. اگر مناطق آزاد به شکل سابق ایجاد شود، فرار مالیاتی و عدم صادرات و عدم جذب سرمایه‌گذاری خارجی را نیز دوباره شاهد خواهیم بود. حل نشدن مشکلات فعلی به افزایش قاچاق منجر خواهد شد.

برای حل این موضوع چه پیشنهاد و راهکارهایی دارید؟

مناطق آزاد باید زیرنظر وزیر اقتصاد باشد و اگر این اتفاق بیفتد، آن مشکلات برطرف می‌شود. باید به شکلی نقاط ضعف اجرای فعالیت مناطق آزاد را پوشش داده و نقاط قوت را تقویت کنیم. به بیان بهتر اگر مشکلات مناطق آزاد فعلی را برطرف نکنیم، این معضلات برای مناطق جدید هم ایجاد می‌شود.

چرا بررسی این لایحه اینقدر طول کشید؟

یکی از مشکلاتی که وجود داشت نبود نقشه‌ها، متراژ دقیق و محدوده جغرافیایی مناطق آزاد بود که با آقای ترکان، دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد گفت‌وگو کردیم و نقشه‌ها چندی پیش ارسال شد.

به دلیل این‌که از سال گذشته نقشه مصوب نیامد، این کار عقب افتاد و در نهایت چند هفته پیش این نقشه‌ها به کمیسیون داده شد و بزودی بحث بررسی مناطق آزاد پیگیری خواهد شد. از آنجا که ممکن است مشکلات فعلی به مناطق آزاد جدید سرایت کند، پیشنهاد شد تا ابتدا مشکلات به حداقل برسد و بعد مناطق ایجاد شود. ضمن این‌که برای برخی مناطق به منظور توسعه لازم است این کار اتفاق بیفتد.

در مناطق آزاد جدید گمرک حضور خواهد داشت؟

مناطق آزاد باید حصارکشی شود و بعد گمرک در آنجا حضور داشته باشد. این‌که بگوییم گمرک بیاید کافی نیست و ابتدا باید شرایط را برای حضور گمرک فراهم کنیم. حضور صوری گمرک فایده‌ای برای کشور ندارد و باید همه مناطق حصارکشی شود و همه ورود و خروج توسط گمرک بررسی شود.