راهکار تحقق انتظارات از دولت آینده

رئیس‌جمهور، متعلق به کل نظام و مردم است و باید مطالبات تمام اقشار مختلف مردم را پیگیری کند و سیاست‌های جدید دولت در قالب برنامه پنجساله ششم باید این جهتگیری‌‌ها را پوشش دهد و رئیس‌جمهور، خواسته‌های مردم را در میان‌مدت و کوتاه‌مدت به منصه ظهور برساند و بتواند رئیس‌جمهور کل نظام باشد. این اتفاق به امنیت و اقتدار ملی کمک می‌کند و این رویکرد شاید بتواند فضایی را برای بعدها نیز باز کند و در دوره بعد هم کسی در مسند ریاست جمهوری قرار گیرد که بتواند فضایی باثبات را در قالب برنامه ششم ادامه دهد. در حال حاضر خواسته مردم این است که به سمت نهادسازی و ساختارسازی برویم و افراد در قالب ساختارها تغییر چندانی نداشته باشند.

همچنین رئیس‌جمهور باید توجه به مسائل فرهنگی را نیز در نظر داشته باشد به دلیل این‌که زمانی که بحث از معیشت می‌کنیم این موضوع بر مبنای تحلیل‌ها و ساختارهای فرهنگی است. بسیاری از چالش‌های ما در قالب فرهنگ، اعتقادات و سنن قرار می‌گیرد. همچنین شفاف‌سازی و دولت الکترونیک که آقای روحانی در مناظرات خود بر آن تاکید داشت، باید مورد توجه قرار گیرد و در ضمن باید مسائل مربوط به سند 2030 که رهبر ‌انقلاب در مورد آن مطالبی را بیان کردند در فرصتی از سوی رئیس‌جمهور شفاف‌تر شده و در این ارتباط توضیح دهند که‌ آیا این سند تعهداتی ایجاد کرده است یا خیر؟ و در صورتی که زیر بار تعهدات نرویم چه مسائلی برای ما ایجاد می‌شود؟ باید رابطه دولت و مردم دو طرفه باشد و شاهد سیاست‌های پنهانی در دولت بویژه در بحث فرهنگی نباشیم، این مسائل جهتگیری‌های مسائل اقتصادی ما را نیز روشن‌تر و شفاف‌تر می‌کند.

از سوی دیگر، یکی از انتقاداتی که از شروع دولت یازدهم وجود داشت، بی‌توجهی به جوانگرایی بود. در حال حاضر با توجه به آمار بالای حضور مردم و نیروهای جوان با خلاقیت‌های بالا که کم و بیش تجربه‌های مدیریتی هم دارند، داشتن فکر و تدبیر و روحیه جوانی نکته مهمی است.

از جمله موارد دیگری که رئیس‌جمهور باید نسبت به آن توجه لازم را داشته باشد، سیاست خارجی و توجه به حفظ کرامت و عزت جمهوری اسلامی ایران در مناسبات بین‌المللی بویژه در تعامل با همسایگان و دیگر کشورهاست.

در حال حاضر منطقه غرب آسیا، شرایط ویژه‌ای را سپری می‌کند و عربستان سعودی، جنگی نیابتی و رسانه‌ای را علیه کشورمان ترتیب داده است.

در همین شرایط شاهد اولین سفر خارجی رئیس‌جمهور آمریکا هستیم که به مقصد عربستان انجام شده است. در چنین فضایی به نظر می‌رسد دولت آینده باید در عرصه سیاست خارجی، روش‌های مناسبی را برای تامین عزت کشورمان اتخاذ کند که کار بسیار سنگینی بوده و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد.

همچنین رئیس‌جمهور باید در مسائل جهانی بویژه در روابط با آمریکا و ادامه پیگیری‌های مربوط به برجام بخصوص تحریم‌های غیر برجامی که بار سیاست خارجی دولت آینده را بیشتر می‌کند بکوشد تا این چالش را به نوعی تبدیل به فرصت کند.

دکتر محمدجعفر جوادی‌ارجمند

استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران