رایـانه تکـانی

حال می‌خواهیم این سنت را در زندگی دیجیتال هم پیاده کنیم. هاردهای بیچاره از فایل‌ها و فولدرهای بلااستفاده، تکراری و زاید پر شده است که باید پاکسازی و مرتب شوند. در طول سال و با مشغله‌های کاری این فرصت فراهم نمی‌شود، ولی اوقات فراغت عید زمان بسیار خوبی برای کشیدن دستی به سر و روی فایل‌هاست تا هم رایانه‌مان از این وضعیت شلوغ دربیاید و هم سیستم‌عامل سریع و روان‌تر بتواند به کارکرد خود ادامه دهد. برای آنهایی هم که فضای خالی درایوهایشان به وضعیت قرمز رسیده، دیگر نیازی به توصیه نیست!

حذف اضافی‌ها

اولین و مهم‌ترین مرحله از تمیزکاری رایانه‌ای، حذف فایل‌های اضافی است. این فایل‌های اضافی انواع مختلفی دارند که هر کدام را به روش خودش باید پیدا و حذف کنید.

از‌جمله انواع فایل‌های اضافی، فایل‌های تکراری هستند. یعنی کپی‌های کاملا یکسان از یک فایل. پیدا کردن این‌گونه فایل‌ها به صورت دستی معمولا کاری طاقت‌فرساست که با کمک گرفتن از برنامه‌هایی مانند
Duplicate Cleaner می‌توانید این کار را بسرعت و بی‌دردسر انجام دهید. البته دقت کنید منظورمان از کپی فایل‌ها، بک‌آپ یا نسخه پشتیبان از آنها نیست. پشتیبان‌گیری امری ضروری برای مواردی چون عکس‌ها و اسناد است که توصیه می‌شود آن را روی فضایی غیر از هارد رایانه‌تان، مثلا روی یک هارد اکسترنال یا فضای ابری مانند دراپ‌باکس یا Evernote انجام دهید.

فایل‌های سیستمی موقت مانند کَش، اسناد مربوط به خطاها یا تصاویر بندانگشتی (thumbnail) نوع دیگری از فایل‌های زیادی هستند که می‌توانند تا چند صد مگابایت از فضای هاردتان را اشغال کنند. خوشبختانه ویندوز برای یافتن و حذف این فایل‌ها راهکاری به نام Disk Cleanup تعبیه کرده که با اجرای آن (با تایپ Disk Cleanup در منوی استارت) ویندوز این‌گونه فایل‌ها را در هر کدام از درایوهایتان پیدا کرده و به شما گزارش می‌دهد تا هر کدام را که خواستید پاک و فضای آن را خالی کنید.

فایل‌های دانلودشده و تاریخچه گشت‌وگذارها در وب هم معمولا گزینه‌هایی مناسب برای حذف و خالی کردن فضا هستند. تاریخچه هر مرورگری را در بخش History‌ آن می‌توانید پیدا و پاک کنید. در مورد برنامه‌ای مانند تلگرام هم اگر از نسخه دسکتاپ آن استفاده می‌کنید، می‌توانید با رفتن به قسمت تنظیمات آن و بخش مدیریت فضای محلی
(Manage local storage) میزان حجمی را که تصاویر، صداها و... گرفته‌اند ببینید و با زدن گزینه‌های Clear All همه را به زباله‌دان بفرستید!

حذف اضافی‌ها فقط مربوط به فایل‌ها نیست و نرم‌افزارهایتان را هم شامل می‌شود. خیلی از ما نرم‌افزارهایی روی رایانه مان داریم که زمان زیادی از آخرین استفاده ازشان می‌گذرد. برای حذف این‌گونه برنامه‌ها می‌توانید از نرم‌افزاری مانند IObit Uninstaller کمک بگیرید که علاوه بر امکان فیلتر برنامه‌ها بر اساس استفاده، پس از حذف نرم‌افزارها فایل‌های باقی‌مانده‌شان را هم پیدا و پاک می‌کند تا خیالتان از بابت فضای هاردتان راحت باشد.

مرتب‌سازی سیستماتیک

حذف فایل‌های اضافی از حافظه شاید شرط لازم برای یک رایانه تکانی موفق باشد، اما به هیچ عنوان شرط کافی نیست! برای داشتن یک هارد مرتب، باید فایل‌هایتان را مرتب کنید و این کار جز با داشتن یک سیستم فولدربندی یکپارچه امکان‌پذیر نیست. به عبارت دیگر، نمی‌توانید تصاویر متحرک بامزه را در فولدری در یک درایو و تصاویر پس‌زمینه را در درایو دیگری ذخیره کنید و انتظار داشته باشید هاردتان مرتب باقی بماند!

از تجمیع فایل‌ها نترسید! اگر تمام عکس‌ها یا فیلم‌هایتان در یک فولدر باشد، هم راحت‌تر می‌توانید فایلی را که دنبالش هستید پیدا کنید و هم آن‌که جابه‌جایی آن (مثلا برای پشتیبان‌گیری) آسان‌تر خواهد بود. ولی توجه کنید، تجمیع به این معنا نیست که همه فایل‌ها را در یک جا بریزید! بلکه باید سیستمی برای زیرفولدرها داشته باشید که فایل‌ها را در آنها مرتب‌سازی کنید؛ دقیقا مانند کتابخانه‌ای با قفسه‌های مختلف. این فولدربندی تحت فولدر اصلی به خود شما برمی‌گردد که با چه حالتی راحت‌تر هستید. مثلا ممکن است یکی فیلم‌هایش را در فولدرهایی با نام سال تولیدشان ذخیره کند و دیگری آنها را بر اساس سبک بچیند. در این میان نکته مهم این است که برای خودتان سیستمی داشته باشید و به آن پایبند بمانید.

یکی از انواع فایل‌ها که در این زمینه کمی دردسرساز است، موزیک ها هستند که در صورت زیاد بودن مرتب‌سازی‌شان سردرد می‌آورد! اما توصیه ما به شما استفاده از برنامه‌ای مانند MusicBee است که در داخل خودش سیستم مرتب‌سازی فایل بر اساس تگ‌ها را دارد و می‌تواند یک کمک بزرگ برایتان باشد.

غیر از این، سیستمی هم برای نامگذاری فایل‌هایتان داشته باشید که بعدا بتوانید آنها را راحت‌تر پیدا کنید. برای مثال اگر رسیدهای دیجیتال را نگهداری می‌کنید، می‌توانید تاریخ را به‌صورت عددی (مثلا 1395) در پایان فایل بنویسید تا با یک نگاه متوجه شوید آن رسید مربوط به چه تاریخی است.

محکم‌کاری‌های بعدی

پس از تمیزکاری و مرتب‌سازی، نوبت به محکم‌کاری‌ها می‌رسد. اگر مدت‌هاست آنتی‌ویروستان را به‌روزرسانی نکرده‌اید، الان بهترین موقع برای انجام این کار است. به‌روزرسانی سیستم‌عامل و نرم‌افزارهای کاربردی هم معمولا ایده خوبی است اگر فرصتش را دارید. از پشتیبان‌گیری فایل‌های حساس مانند تصاویر خانوادگی یا اسناد مانند پایان‌نامه یا مقالات هم غافل نشوید که می‌گویند اگر سه نسخه از یک فایل نداشته باشید، انگار آن فایل وجود خارجی ندارد! در پایان، اگر همه این کارها را کردید و باز هم زمان داشتید، به شبکه‌های اجتماعی که در آنها عضو هستید سر بزنید و سر و سامانی به کانال‌ها، گروه‌ها، حلقه‌ها و دوستان مجازی اضافی‌تان بدهید! آنها هم بخش بزرگی از زندگی دیجیتال شما را تشکیل می‌دهند.

محمود صادقی

ضمیمه کلیک جام‌جم