دست کوتاه بازنشستگان از وام بانکی

هم‌اکنون حدود یک میلیون و 350هزار بازنشسته کشوری و حدود دو میلیون و 800 هزار نفر بازنشسته تامین اجتماعی داریم که اغلب آنها از وضعیت معیشت خود راضی نیستند.

براساس آمارهای منتشرشده، حدود 60 درصد بازنشستگان تامین اجتماعی حداقل بگیر هستند؛ یعنی در بهترین حالت، فقط حدود 900 هزار تومان در ماه دریافت می‌کنند. حال تصور کنید همین بازنشسته حداقلی بگیر، اگر بخواهد برای تامین شهریه فرزند دانشجویش، پنج میلیون تومان وام بگیرد، در اغلب موارد، سیستم بانکی زیر بار پرداخت این تسهیلات نمی‌رود.

طبیعی است اگر همین بازنشسته به جای حقوق 900 هزار تومانی، سه میلیون تومان حقوق می‌گرفت، شاید دیگر اصلا نیازی به دریافت وام نداشت؛ اما این‌که حداقل حقوق به بازنشستگان پرداخت شود و تسهیلات ویژه‌ای هم برای دریافت وام بانکی برای آنها در نظر گرفته نشود، با نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی کشور تطابق ندارد.

وام 2 میلیون تومانی هم قطع شد

بازنشسته‌های تامین اجتماعی می‌توانستند تا همین یک ماه پیش، وام دومیلیون تومانی قرض الحسنه بازنشستگی را از بانک رفاه دریافت کنند، اما علی‌اصغر بیات، رئیس کانون عالی بازنشستگان تامین اجتماعی کشور در گفت‌وگو با جام‌جم خبر می‌دهد که حدود یک ماه است که پرداخت این وام‌ها به بازنشستگان متوقف شده است.

بیات توضیح می‌دهد با وجود قطع این وام‌ها، حالا دیگر هیچ وامی نداریم که به بازنشسته‌های تامین اجتماعی پرداخت کنیم.

او ادامه می‌دهد اگرچه همان وام دو میلیون تومانی هم در مقایسه با تورم فعلی، رقمی قابل‌اعتنا نبود، اما حداقل می‌توانست بخشی از مشکلات زندگی بازنشستگان را رفع کند، اما با قطع این وام‌ها، دیگر همان کورسوی امید برای دریافت وام بازنشستگی هم بسته شد.

ضامن معتبر برای گرفتن وام 2میلیونی!

مشکل وام‌های بازنشستگی، یکی دوتا نیست. پرویز احمدی پنجکی، رئیس سابق کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور و رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی شهرستان شمیرانات هم در گفت‌وگو با جام‌جم عنوان می‌کند: حدود 30 هزار بازنشسته در منطقه ما حضور دارند که امسال فقط توانستیم به حدود 250 نفر از آنها وام دو میلیون تومانی پرداخت کنیم، در حالی که روزی صد تا 200 نفر بازنشسته، فقط در منطقه شمیرانات برای دریافت وام مراجعه می‌کنند که ما شرمنده آنها می‌شویم و نمی‌توانیم به همه آنها وام پرداخت کنیم.

احمدی انتقاد می‌کند که مشکل بعدی بازنشسته‌ها این است که همین وام دو میلیون تومانی که در تعداد محدودی توزیع می‌شود، نیاز به ضامن دارد؛ طوری که بازنشسته بالای 65 سال برای دریافت این وام، باید ضامن معتبر بیاورد، در حالی که انتظار می‌رود برای این وام ناچیز با اقساط حدود 60 هزار تومان، یک عمر اعتبار فرد بازنشسته برای ضمانت وام کافی باشد.

بسیاری از بازنشستگان، به قول این فعال حقوق بازنشسته‌ها، این وام را معمولا خرج درمان خود می‌کنند؛ زیرا بیمه‌های درمانی بازنشستگان، حمایت کافی از این قشر آسیب‌پذیر به عمل نمی‌آورد.

قرعه‌کشی برای دریافت وام 3میلیونی بازنشستگی

اوضاع وام‌های بازنشستگان کشوری هم دست کمی از بازنشستگان تامین اجتماعی ندارد. این گروه از بازنشستگان برای دریافت وام سه میلیون تومانی، باید در قرعه‌کشی شرکت کنند تا در طول سال به تعداد محدودی از آنها وام بازنشستگی پرداخت شود.

سلام‌الله شهبازی، عضو هیات‌مدیره کانون بازنشستگان استانداری تهران در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: حدود یک سال رایزنی کردیم تا موافقت کنند وام دومیلیون تومانی بازنشستگان کشوری را به سه میلیون تومان برسانند.

به گفته او، امسال حدود 450 هزار بازنشسته کشوری با پیش‌شرط قرعه‌کشی وام دریافت می‌کنند، در حالی که تقریبا همه بازنشستگان متقاضی دریافت این وام قرض‌الحسنه هستند.

چالش دیگر بازنشستگان در حوزه تسهیلات بانکی، بحث ضمانت بازنشسته‌ها برای وام‌های دریافتی از سوی دوستان و اقوام است؛ طوری که برخی بانک‌ها به‌هیچ وجه حاضر نمی‌شوند فیش حقوقی بازنشستگان را به عنوان ضمانت وام‌های بانکی قبول کنند. همین مساله هم به نوعی بر دریافتی‌های ناچیز بازنشستگان، مهر تائید می‌زند. البته برخی بانک‌ها هم از فوت ناگهانی فرد بازنشسته و تبعات حقوقی بعد از آن واهمه دارند و ترجیح می‌دهند با وجود این مشکلات احتمالی و فیش‌های حقوقی پایین بازنشستگان، کلا وارد مرحله وام دادن به بازنشستگان یا پذیرش ضمانت آنها نشوند.

این‌که برخی بانک‌ها با بی‌مهری حاضر نمی‌شوند ضمانت بازنشسته‌ها را قبول کنند، نشان می‌دهد که در چند دهه اخیر نتوانسته‌ایم حقوقی متناسب با تورم برای بازنشسته‌ها تعریف کنیم؛ به گونه‌ای که کل حقوق ماهانه برخی کارگران بازنشسته شاید کفاف یک قسط وام ده میلیون تومانی برخی بانک‌ها را هم ندهد.

امین جلالوند - جامعه