«الحشدالشعبی» تثبیت‌کننده امنیت ملی عراق

حشد الشعبی که با فتوای آیت‌الله سیستانی شکل گرفت، علاوه بر مردم عادی که تحت آموزش‌های نظامی خاص قرار گرفته‌اند، حدود 42 گروه مسلح ثبت شده را هم شامل می‌شود؛ سازمان بدر که در سال 1981 از سوی مجلس اعلای اسلامی عراق تاسیس شد و در حال حاضر بیش از ده هزار عضو فعال و آموزش‌دیده نظامی به همراه تجهیزات نظامی پیشرفته دارد و از قدرتمند‌ترین گروه‌های بسیج مردمی عراق است و همچنین عصائب اهل الحق، گروه‌های صلح وابسته به جریان صدر، گروه‌های حزب‌الله، گردان‌های امام علی(ع) و برخی دیگر از واحدهای نظامی و همچنین برخی از عشایر سنی عراق در این گروه جای می‌گیرند که تعداد آنها قریب به 120 هزار نفر است. از این تعداد 60 هزار نفر در حال جنگ با داعش هستند و تاکنون اقدامات موثر و قابل توجهی در مقابله با گروه‌های تروریستی و همچنین حفظ ثبات و امنیت عراق انجام داده‌اند.

در ماه‌های اولیه تجاوز گسترده داعش به عراق و تسخیر برخی از استان‌ها، مقامات عراقی به منظور خوشایند برخی از بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی، اتهاماتی را به نیروهای بسیج مردمی وارد کرده و دستور خروج آنها را از برخی استان‌های سنی‌نشین دادند که زمینه را برای پیشروی داعش فراهم کرد.

با پیشروی داعش، تعلل و احتیاط مقامات عراقی کمتر شد و از نیروهای بسیج مردمی خواسته شد که در نبرد الرمادی حضور فعال داشته باشند، لذا با توجه به نقش فعال این نیروها در آزاد‌سازی سرزمین‌های اشغال شده توسط داعش و همچنین مبارزه فعالانه آنها در نبرد موصل، زمینه برای پیوستن آنها به نیروهای نظامی ارتش در قالب مصوبه پارلمان فراهم شد.

البته در حین موفقیت‌های بسیج مردمی عراق، هجمه گسترده‌ای از سوی برخی جناح‌ها و گروه‌های سیاسی داخلی و خارجی در عراق برای مقابله با این گروه شکل گرفت؛ به طوری که بویژه بعد از آزادی تکریت به منظور تخریب چهره این گروه، آنها را متهم به انجام اعمال غیرقانونی و سوءاستفاده از قدرت کرده و این گروه را نسخه عراقی سپاه پاسداران ایران دانستند و تلاش کردند که با محدود کردن گستره عملیاتی‌شان، مانع از تخصیص بودجه به آنها شوند، اما قدرت چشمگیر گروه در عملیات‌های بازپس‌گیری مناطق اشغالی از داعش نه‌تنها آنها را به عنوان نیروهای تحت نظر فرمانده کل قوا درآورد، بلکه مجلس آنها را هم‌تراز نیروهای وزارت دفاع و ارتش عراق قرار داد که گامی بزرگ در تثبیت موقعیت‌شان در عرصه میدانی عراق شد.

درواقع نیروهای الحشد الشعبی در عراق حماسه‌های بی‌نظیری را خلق کردند؛ به طوری که توانستند در آمرلی، جرف الصخر، دیاله و تکریت ضربات سنگینی به داعش وارد کنند و قدرت کوبندگی و قهار بودن آنها به حدی است که مجله نیوزویک آنها را پس از نیروهای نوی سیل آمریکا، آلفای روسیه و ایکوی کبرای اتریش قرار می‌دهد. در هر حال تشکیل و فعالیت چشمگیر حشد الشعبی در عراق که برگرفته از الگوی بسیج امام خمینی(ره) و همواره از مشورت‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و حمایت‌های جمهوری اسلامی برخوردار بوده است، ابتدا جهت سرنگونی دیکتاتوری صدام فعالیت کرد و در طول سه سال گذشته در جهت مبارزه با گروه تروریستی داعش تلاش می‌کند که به نوعی نشان‌دهنده امتداد و عمق استراتژیک اندیشه‌های والای حضرت امام(ره) در جهان اسلام و بویژه در کشور عراق است.

دکتر غلامرضا کریمی

استاد دانشگاه خوارزمی