وضع رو به قبله پهنه‌های یخی

می‌دانیم انتشار حجم بالای گازهای گلخانه‌ای موجب کاهش تدریجی وسعت پهنه‌های یخی اقیانوس منجمد شمالی شده است. این روند حداقل از دهه 134/ 1960 آغاز شد. تازه‌ترین مطالعات نشان داده است انتشار هر تن گاز دی‌اکسیدکربن در جو، سه مترمربع از پهنه‌های یخی تابستانی این منطقه را از بین می‌برد. پژوهشگران تخمین می‌زنند چنانچه این روند ادامه پیدا کند، اقیانوس منجمد شمالی تا سال 1324/ 2045 پهنه‌های یخی خود را از دست بدهد؛ یعنی خیلی زودتر از زمانی که در برخی مطالعات قبلی پیش‌بینی شده بود. از این رو به نظر می‌رسد قطب شمال بسیار سریع‌تر از آنچه تصور می‌شده در حال گرم‌تر شدن است.

پژوهشگران از سال‌ها پیش دریافته‌ بودند عقب‌نشینی پهنه‌های یخی در این منطقه با افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای ارتباط مستقیم دارد. براساس محاسبات جدید، میانگین انتشار سالانه کربن توسط یک خانواده چهار نفره در آمریکا به قدری زیاد است که موجب ذوب شدن حدود 200 مترمربع از پهنه‌های یخی اقیانوس منجمد شمالی می‌شود. با گذشت بیش از 30 سال، همین خانواده مسئول نابودی یک پهنه‌ یخی به وسعت زمین فوتبال خواهد بود. همچنین گفته می‌شود هر فرد ساکن آمریکا، ده برابر بیشتر از فردی که در هند زندگی می‌کند، در نابودی پهنه‌های یخی اقیانوس منجمد شمالی نقش دارد. کشورهای دیگر ازجمله استرالیا، عربستان سعودی، قزاقستان و عمان نیز به لحاظ میزان انتشار دی‌اکسیدکربن هم‌ردیف آمریکا قرار دارند.

در حال حاضر، سالانه 35 میلیارد تن دی‌اکسید کربن وارد جو می‌شود. چنانچه اگر فقط هزار میلیارد تن دیگر دی‌اکسیدکربن منتشر شود، وسعت پهنه‌های یخی اقیانوس منجمد شمالی به کمتر از یک میلیون کیلومترمربع خواهد رسید. افزایش انتشار دی‌اکسیدکربن به گرم‌تر شدن آب‌و‌هوا در اقیانوس منجمد شمالی می‌انجامد. در نتیجه تغییرات دما در این منطقه، پهنه‌های یخی به سمت عرض‌های جغرافیایی بالاتر که نور مستقیم خورشید کمتر است، متمایل خواهند شد. پژوهشگران تخمین می‌زنند هزار میلیارد تن دیگر دی‌اکسیدکربنی که احتمالا موجب نابودی کامل پهنه‌های یخی این منطقه می‌شود، دو درجه سانتی‌گراد نیز به گرمای جهانی اضافه می‌کند. اکنون پژوهشگران به دنبال شناسایی سایر عواملی هستند که علاوه بر ‌فعالیت‌های مخرب بشر به ذوب شدن سریع‌تر پهنه‌های یخی دامن می‌زنند.

منبع: Science

مترجم: صدف دژآلود

جام‌جم