چالش‌های تدریس زبان‌های خارجی درمدارس

بسیاری از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری ما که هرگز بهره کافی از سیستم آموزشی عقب‌مانده تدریس زبان‌‌های بیگانه در مدارس‌مان نبرده و بعضا در یک مکالمه ابتدایی نیز ناتوان هستند، نسبت به اهمیت و جایگاه زبان خارجی در یادگیری دروس دانشگاهی و بخصوص دروس تخصصی خود بخوبی آگاهند. اهمیت فوق‌العاده یادگیری زبان خارجی برکسی پوشیده نیست تا آنجا که یادگیری مکالمه زبان غیرمادری در برخی کشورهای عرب همسایه و میان مردمان قاره سیاه نیز به عنوان یک اولویت پذیرفته شده است.

در جبهه مقابل این اتفاقات، در مدارس ما رخدادهای دیگری به وقوع می‌پیوندد که معلمان و دانش‌آموزان خوب به آنها واقفند. بجز معلمان یا مدارس معدودی که در مقاطع زمانی خاص و در محدوده اختیارات خویش نسبت به محتوای آموزش، چگونگی تدریس زبان ‌های خارجی رویکردی متفاوت داشته و مستقل و مبتکرانه عمل می‌کنند، بقیه مدارس عین دستورات و برنامه‌های بی‌انعطاف وزارت آموزش و پرورش را اجرا می‌کنند و در نتیجه بچه‌ها فدای سیستم آموزشی کهنه و دیکته شده‌ای می‌شوند که از بالا به آنان تحمیل می‌شود.

به این ترتیب، این دانش‌آموزان فقط یک کاریکاتور یا یک پوسته ظاهری از آموزش زبان خارجی را دریافت می‌کنند که برخلاف آنچه در آموزشگاه‌های آزاد ارائه می‌شود، جذاب و پرمحتوا هم نیست.

سند زنده این ادعا نیزسطح سواد زبان غیر مادری دانشجویان در مقاطع بالای تحصیلی است. این معضل حتی گریبان برخی معلمان را نیز گرفته و آنها نمی‌توانند راحت و با اعتماد به نفس چند دقیقه به زبان دیگری صحبت کنند، چه رسد به این که بتوانند یا بخواهند شاگردانشان را تا سطح مناسبی از یادگیری آموزش دهند و ارتقا بخشند.

البته گرچه گفته می‌شود در کتاب‌های تازه تالیف زبان خارجی تا حد زیادی از مشکلات قبلی رفع شده و سیستمی نوین برای آموزش زبان به دانش‌آموزان طراحی شده، ولی فعلا که خروجی این اتفاق ملموس نشده، نمی‌توان قضاوتی داشت. ولی امیدواریم رویکرد‌ها برای آموزش اصول و مبانی تدریس زبان به کلی متحول و همچنین جایگزین‌های مناسبی برای کتاب‌های درسی رسمی تعیین شود و در کنار آن ساعات تدریس افزایش یابد و وسایل و تجهیزات آموزشی و کمک آموزشی نیز به مدد بیایند تا دانش‌آموزان ایرانی بیش از این از دانش‌آموزان بقیه کشورهای دنیا در حوزه آموختن زبان دوم عقب نمانند.

محسن عابدی

کارشناس مسائل آموزشی