تحلیل‌های اجتماعی، برگ برنده جام‌جم

مارشال مک لوهان معتقد است هر‌رسانه جدیدی که می‌آید، الزاما نمی‌تواند رسانه‌های قبلی را از میدان بیرون کند، اما ممکن است بخشی از محیط کار آنها را اشغال کند. به عبارت دیگر، درست است که فضای مجازی از طریق سایت‌ها، خبرگزاری‌های اینترنتی و شبکه‌های تعاملی سعی در غالب شدن در بسیاری امور ازجمله روزنامه‌نگاری دارد، اما نمی‌تواند روزنامه‌ها را به طور کامل از دور خارج کند و جای آنها را بگیرد.

عملکرد و کارکرد روزنامه از یک سو اطلاع‌رسانی و از سوی دیگر، شکل دادن زیرساخت‌های فکری افراد جامعه است. اگر بخش تحلیلی و تفسیری روزنامه‌ها را در نظر بگیریم، درمی‌یابیم قدرت فضای مجازی نمی‌تواند بر قدرت و جایگاه روزنامه‌ها فائق آید. روزنامه مشتری‌های خاص خود را دارد و روزنامه‌ها باید نیازسنجی کنند و ببینند مخاطب امروز آنها چه نیازی دارد و روی آن مساله تولید محتوا کند.

پس روزنامه‌ها را ماندگار می‌دانید؟

فضای مجازی، فضایی شکل‌گرفته و زودگذر است. امروزه انبوهی از اطلاعات در گوشی‌های موبایل می‌آید، اما اکثر افراد با بی حوصلگی و بی اعتمادی به مطالب منتشر شده در فضای مجازی نگاه می‌کنند یا اصلا نگاه نمی‌کنند. همین افراد وقتی به روزنامه می‌رسند با اعتماد بیشتری به خواندن مطالب آن می‌پردازند. روزنامه‌ها قابل ارجاع علمی و منابع تحقیقی هستند در صورتی که فضای مجازی قابل کدگذاری و رفرنس دادن نیست. لذا نیاز به رسانه‌های مکتوب یک نیاز همیشگی است. این فضای مجازی، همان طور که از نامش پیداست، مجازی و سست و بی پایه و غیرقابل استناد است. نقشی که روزنامه‌ها می‌توانند به بهترین شکل ایفا کنند، نقش تحلیلی و تفسیری است.

مطبوعات امروز جامعه را چگونه می‌بینید؟

در جامعه امروز ما انواع روزنامه‌ها وجود دارد؛‌ از روزنامه‌های زرد تا روزنامه‌های هدفمند تحلیلی و سیاسی و اجتماعی و این روزنامه‌ها براساس خط‌مشی خود به فعالیت خویش ادامه می‌دهند. شاید آن زحمتی که مدیران و فعالان برخی روزنامه‌ها مانند جام‌جم و ایران می‌کشند،‌ حق آنان آن طور که در شأن و روزنامه مربوطه هست، رعایت نشده و کم‌لطفی‌هایی اتفاق افتاده، اما این روزنامه‌ها هم شمارگان و مشتریان خود را دارند و هدایت و رهبری فکری مخاطبان خود را به عهده دارند.

روزنامه جام‌جم را چگونه بررسی می‌کنید؟

روزنامه جام‌جم، یک روزنامه سازمانی و متعلق به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است. با این که صدا و سیما یک رسانه قدرتمند است ولی 16 سال پیش این نیاز را احساس کرد که روزنامه‌ای هم راه‌اندازی کند. حتی امروزه با توجه به همین احساس نیاز، رسانه ملی وارد عرصه مجازی هم شده است.

روزنامه جام‌جم بیشتر سعی دارد برنامه‌های صدا و سیما را معرفی کند که این امری بدیهی است، اما بهتر است حضور و نمود بیشتری در اخبار اجتماعی و ملی داشته باشد. اگر این روزنامه تحلیل‌های اجتماعی بیشتری ارائه کند، بهتر می‌تواند جامعه را هدایت و جهت‌دهی کند و تاثیرگذاری عمیق‌تری هم نسبت به دیگر روزنامه‌ها داشته باشد.

دکتر علی‌اکبر فرهنگی

استاد علوم ارتباطات