عفونت در گوش‌های کوچولو

دکتر ابراهیم رزم‌پا، متخصص گوش و حلق و بینی معتقد است بیشتر کودکان و نوزادان در قسمت گوش میانی درد احساس می‌کنند، زیرا رابطه بین گوش میانی کوتاه‌تر، گشادتر و مستقیم‌تر است و عفونت زودتر از قسمت دهان و بینی به گوش منتقل می‌شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم، اختلال در شنوایی، احساس فشار در گوش، تاخیر در تکلم و انتشار عفونت در بدن را از نشانه‌های آشکار عفونت گوش میانی می‌داند و تاکید می‌کند: بزرگ شدن و التهاب لوزه در کودکانی که دارای لوزه سوم فعال‌تر و بزرگ‌تری هستند نقش اصلی را در عفونت گوش میانی بازی می‌کند.

داستان چرک کردن گوش

به طور کلی دلیل شیوع بیشتر اوتیت میانی در خردسالی، نبودن آنتی‌بادی‌های عوامل بیماری‌زا مثل ویروس‌ها و باکتری‌ها در بدن است.

دکتر مهدی خواجوی، رئیس انجمن علمی گوش و حلق و بینی ایران با بیان این مطلب می‌افزاید: به علت این که عفونت گوش میانی از بینی و گلو از راه لوله استاش منتقل می‌شود و این لوله در کودکان کوتاه‌تر و افقی‌تر و تنگ‌تر است و از طرف دیگر وجود لوزه سوم در ناحیه پشت بینی و بالای گلو اختلال ایجاد می‌کند، اوتیت میانی در کودکان کوچک‌تر شایع‌تر است.

این متخصص گوش و حلق و بینی در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار کرد: در ابتلای به این بیماری عوامل متعددی ازجمله ژنتیک، ارث، جنسیت، نژاد، تغذیه با شیر مادر، وضع اقتصادی و اجتماعی محل زندگی، تغذیه و بهداشت و نیز استعمال دخانیات والدین موثر است‌. البته تاثیر هوای سرد و تراکم افراد در فضاهای محدود مثل مهد‌کودک و مدارس را در ابتلا به این بیماری نباید نادیده گرفت.

وی تاکید می‌کند: به‌علاوه کودکانی که زمینه ارثی اختلال سیستم دفاعی و اختلالات آناتومیک مثل شکاف و نارسایی کام دارند یا به جای شیر مادر با شیر گاو تغذیه می‌شوند نیز در معرض عفونت گوش میانی قرار دارند .

علل مختلف گوش درد

هر گوش دردی را نمی‌توان نشانه عفونت گوش دانست.

دکتر رزم‌پا در این باره توضیح می‌دهد: برخی اوقات دردی که در گوش وجود دارد ممکن است در اثر سینه درد، گلو درد، مشکلات دندانی یا لوزه باشد. اما در کودکی که گوش درد داشته باشد، ولی حال عمومی‌اش خوب باشد، احتمال عفونت در گوش، کم است.

این فلوشیپ جراحی سر و گردن باهشدار نسبت به پارگی پرده گوش درصورت بی‌توجهی به درمان عفونت می‌گوید: هنگامی که جرم متراکم درون گوش خیس شود، کودک در گوش خود احساس درد شدید می‌کند و هر چه حجم مایع تجمع یافته در گوش میانی بیشتر شود، فشار فضای گوش میانی بالا می‌رود که با مراجعه نکردن به پزشک موجب پارگی پرده گوش می‌شود. حتی بعد از برطرف شدن عفونت گوش ممکن است ترشحات مخاطی، پشت پرده صماخ باقی بمانند و برای مدتی به کاهش شنوایی در کودک منجر شود.

علائم اولیه و عوارض پرخطر

به گفته دکتر خواجوی نیز علائم بیماری شامل تب، گوش درد، بیقراری و کاهش شنوایی است که معمولا به دنبال عفونت تنفسی فوقانی مثل سرما‌خوردگی ایجاد می‌شود. در صورت درمان نشدن این بیماری، خطر پاره شدن پرده گوش میانی و ترشح چرک خون‌آلود و البته کاهش علائم عفونی مثل تب و درد وجود دارد .

رئیس انجمن علمی گوش و حلق و بینی ایران با اشاره به عوارض خطرناک اوتیت میانی می‌گوید: انتشار عفونت به ساختمان‌های مجاور مثل گوش داخلی، آبسه پشت گوش، آبسه گردن، لخته عفونی سینوس‌های وریدی داخل جمجمه، آبسه مغزی، مننژیت، عفونت خون و استخوان گیجگاهی از این دست عوارض به شمار می‌رود .

از پیشگیری تا درمان

به خاطر داشته باشید کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند از قدرت ایمنی بالاتری برخوردار هستند و کمتر در معرض عفونت گوش میانی قرار می‌گیرد‌. همچنین استفاده از هر نوع شیء نوک تیز و آلوده برای تمیز کردن گوش، رعایت نکات بهداشتی، پوشش مناسب در فصول سرد، کمتر در معرض باد قرار گرفتن و همچنین شنا نکردن در آب آلوده می‌تواند از عفونت میانی و خارجی گوش تا حد زیادی جلوگیری کند.

دکتر خواجوی درباره درمان عفونت گوش می‌گوید: اولین اقدام برای این منظور، گرم نگه داشتن کودک، خوراندن مایعات به بیمار، تب بر در صورت تب بالا و در صورت علائم سرما خوردگی مثل آبریزش و گرفتگی بینی، شربت سرماخوردگی کودکان ومراجعه به پزشک در اولین فرصت است.

پونه شیرازی