استفراغ چه زمانی خطرناک می‌شود؟

اشتباه نگیرید

استفراغ با قی‌کردن (برگشت غذا) که غذای هضم شده از راه مری به دهان برمی‌گردد، اما بدون فشار است و منجر به جهیدن به بیرون نمی‌شود، فرق دارد. در عین حال تهوع و استفراغ یک واکنش محافظتی در پاسخ به عوامل متعددی هستند که طیف وسیعی از اختلالات خوش‌خیمی تا شرایط اورژانسی را شامل می‌شود.

چرا استفراغ می‌کنیم

استفراغ به‌دلایل مختلف اتفاق می‌افتد. از جمله علت‌های مرکزی بروز استفراغ می‌توان به حاملگی (اول صبح‌ها)، مصرف برخی داروها، عفونت‌های حاد به‌ویژه در بچه‌ها، اورمی، هایپرکلسمی و از علل رفلکسی به آپاندیسیت، کوله سیستیت، پانکراتیت، گاستریت حاد، زخم گوارشی بلافاصله بعد از خوردن غذا، انسداد روده کوچک یا بزرگ و آشالازی (استفراغ چند ساعت بعد غذا و حاوی تکه‌های هضم نشده مواد غذایی) اشاره کرد. از طرفی افزایش فشار داخل مغز، مشکلات گوش، آسیب به سر، میگرن، بیماری حرکت، بدخیمی وسیع، تصاویر و بوهای زننده را نیز در بروز استفراغ نمی‌توان نادیده گرفت.

و اما درمان

در صورتی که استفراغ ادامه داشته باشد، احتمال بروز عوارض خطرناکی همچون دهیدراسیون (از دست دادن آب بدن) وجود دارد. بنابراین باید درمان را جدی بگیرید. بسیاری از استفراغ‌ها به صورت حاد و خود محدودشونده هستند و علت بروز آنها به راحتی با معاینات بالینی بیمار تشخیص داده می‌شود. در حالی که تهوع مزمن و استفراغ بیشتر از یک ماه برای پزشکان یک چالش تشخیصی و درمانی به حساب می‌آید.

البته بسیاری از موارد تهوع و استفراغ نیازی به درمان ندارد و فقط باید رژیم غذایی تغییر کند و وضعیت مایعات بدن کنترل و براساس شدت علائم، داروهای ضد استفراغ به صورت خوراکی، تزریقی و مقعدی تجویز ‌شود. گاهی هم داروها تخصصی تر است که بیمار برای جلوگیری از تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی و رادیوتراپی باید آنها را مصرف کند، اما نکته مهم اینجاست که در صورت بروز تهوع و استفراغ نباید خودسرانه دارو بخورید؛ چون این حالت می‌تواند نشانه بیماری خاصی باشد و دارو فقط مشکل را بدتر و عوارضی مثل گیجی ایجاد می‌کند. استفراغ را یک موضوع بی‌اهمیت ندانید و برای بررسی علت آن و درمان اصولی به پزشک مراجعه کنید.

دکتر ناصر ابراهیمی دریانی

‌ فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد