مجری باید ذهنی پویا و فعال داشته باشد

اگر بخواهید اجرایی که الان دارید را با سال‌های اولیه مقایسه کنید؟

با گذشت این سال‌ها هنوز هم هر روز برای من یک تجربه است، اجرای من با روز اول خیلی متفاوت شده است، یکی از تهیه‌کننده‌های قدیمی رادیو حرف خیلی خوبی می‌زد، گوینده نباید به میکروفن توجه کند. زمانی که گوینده بتواند میکروفن را نبیند و خودش باشد، به‌راحتی می‌تواند با مخاطب در ارتباط باشد.

اجرای خوب چه اجرایی است و چه اقداماتی باید انجاد داد تا یک گوینده خوب شد؟

هر شخصی باید توانایی‌های خودش را بشناسد و متناسب با آن شغلش را انتخاب کند. مثلا مجری یا گوینده‌ای که کار اجرا می‌کند، باید ذکاوت هوش آنی داشته باشد. کسی که این ویژگی را نداشته باشد، مطمئنا توان اجرا ندارد و نه‌تنها برای خودش، بلکه برای گروه و عوامل برنامه‌ساز نیز مشکل‌ساز می‌شود. گوینده‌ها باید بر همه حوزه‌ها اشراف داشته باشند. مثل یک روان‌شناس، باید ویژگی‌های روحی و اخلاقی مخاطبان از هر قشر و سطحی را بشناسند و بدانند در موقعیت‌های مختلف چگونه با آنها در ارتباط باشند. جامعه‌شناسی بدانند تا مشکلات و دغدغه‌های جامعه را بشناسند و... و در آخر این که بدانند این اعضا چگونه باید با یکدیگر هماهنگ باشند.

به نظرم گوینده‌ای موفق است که پویا باشد. توانایی تکلم صحیح و روان از ابزارهای گویندگی است، مجری باید ذهنی پویا و فعال داشته باشد و در لحظه تصمیم بگیرد. تکبر و غرور آفت هر کاری است بویژه در گویندگی. گوینده‌ای که ادعا کند همه چیز را بلد است و نیاز به آموزش ندارد، نقطه پایان کارش است، من به این موضوع ایمان دارم.

الان اجرای چه برنامه‌هایی را به‌عهده دارید؟

در حال حاضر با رادیو تهران و پیام و آوا همکاری می‌کنم. تا جایی که به یاد دارم اجرا در تمامی حوزه‌ها از برنامه‌های ادبی، فرهنگی و هنر گرفته تا برنامه‌های اجتماعی و وزشی را تجربه کرده‌ام. «خانه ما» از برنامه‌هایی که در حال حاضر در رادیو تهران اجرای آن را به‌‌عهده دارم، این برنامه از شنبه تا چهارشنبه ساعت 15 و 30 دقیقه با رویکرد نهاد خانواده، جمعیت و سبک زندگی روی آنتن می‌رود. برنامه اذانگاهی ظهر با عنوان «پنجره‌ای برای تماشا» که هر روز جز جمعه‌ها با تقدیم به یک شهید و بخش‌های دینی ـ معارفی پخش می‌شود. «تهران ورزشی» نیز از دیگر برنامه‌هایی است که با رویکرد ورزشی اجرای آن در رادیو تهران به‌‌عهده من است.

به نظر شما برنامه خوب چه برنامه‌ای است و چه ویژگی‌هایی دارد؟

به نظر من برنامه‌ای خوب است که هدف رسانه را منتقل کند، من به‌شخصه برنامه‌ای که صرفا برای وقت گذراندن باشد را نمی‌پسندم. اگر برنامه‌ای محتوا و پیام نداشته باشد، اول خود عوامل را خسته و دوم هم مخاطب را اذیت می‌کند. برنامه خوب باید پیام داشته باشد و مهم‌‌تر از آن هم هدف است، محتوای برنامه برای من که اجرای آن را به‌‌عهده دارم خیلی حائز اهمیت است. زمانی که ما وقت و انرژی می‌گذاریم و انتظار داریم شنونده‌ها ما را همراهی کنند باید حرفی برای گفتن داشته باشیم، اصلا رسالت برنامه‌سازی همین است.

جنس صدای شما در هر ساعت از شبانه‌روز شنیدنی است، اما اجرای برخی از گوینده‌ها مناسب هر زمانی از ساعات شبانه‌روز نیست، این موضوع به جنس صدا یا شیوه اجرای مجری برمی‌گردد؟

این مساله هم به جنس صدا و لحن گوینده بستگی دارد، این موضوع برمی‌گردد به همان بخشی که مدیران رصد می‌کنند و گوینده‌ها را با توجه به جنس، لحن، بیان و شیوه اجرا برای برنامه‌های صبحگاهی، عصرگاهی یا شامگاهی انتخاب می‌کنند و تشخیص می‌دهند اجراها با هم تفاوت دارند. برنامه صبح باید پرانرژی و شاداب اجرا شود و... این مجری است که مخاطب را نگاه می‌دارد، گرچه همه عوامل موثر هستند، اما مجری سهم بیشتری دارد. مخاطبان با مجری در تعامل هستند و از طریق گوینده است که پیام منتقل می‌شود و همه به هدف‌شان که برنامه‌سازی موفق است، می‌رسند.

چه توصیه‌هایی به افرادی که به این شغل علاقه دارند، می‌کنید؟

گویندگی اسباب و لوازم خاص خودش را می‌خواهد، اول از همه صدای جذاب و دلنشین است. کسانی که به این حرفه علاقه‌مند هستند و می‌خواهند گوینده‌های موفقی باشند، علاوه‌بر این که باید از صدای خوبی برخوردار باشند، حتما باید آموزش ببینند. کسی می‌تواند در اجرا موفق باشد که مطالعه مستمر داشته و دنیای اطراف خودش را بشناسد و به همه موضوع‌های اطراف احاطه داشته باشد.

اگر فرصتی برای انتخاب دوباره شغلی برای شما پیش بیاید، شما باز هم اجرا را انتخاب می‌کنید یا نه؟

با توجه به شرایطی که در این سال‌ها داشتم و با فراز و نشیب‌هایی که گویندگی دارد، این عشق و علاقه برای من ثابت شده است. زمانی که به کاری علاقه دارید، یعنی شغل را درست انتخاب کردید. اگرچه این مسیر سخت هم باشد علاقه کم نمی‌شود، بلکه بیشتر می‌شود. اگر سال‌ها هم بگذرد باز هم این شغل را انتخاب می‌کنم. به کارم علاقه دارم و از همان ابتدا هم دوست داشتم که از هر نوع حاشیه‌ای دور باشم. کار کردن با عشق و هدف باعث طراوت روح آدم می‌شود.

تاثیر رادیو بر افکار عمومی را چگونه می‌بینید؟

تاثیر رادیو بیشتر در بحران‌هاست، رادیو هنوز جایگاه خودش را دارد. ما ممکن است نتوانیم به اینترنت یا تلویزیون دسترسی داشته باشیم، اما رادیو سهل‌الوصول است، در هر جا و مکانی به‌راحتی از طریق موبایل در دسترس قرار می‌گیرد. اگر برنامه‌سازان به مخاطبان برنامه‌های خوبی را تحویل بدهند، کسی به دنبال حاشیه‌سازی نمی‌رود، چون که همه به دنبال واقعیت‌ها هستند. رادیو هنوز هم جایگاه خوبی دارد و مردم برنامه‌ها را دنبال می‌کنند و ما هم تلاش می‌کنیم که بهترین باشیم.

کلاس‌های فن بیان چه تاثیری بر پروراندن صدای علاقه‌مندان به گویندگی دارد؟

کلاس‌های فن‌بیان خیلی می‌توانند به افراد کمک کنند، اما اگر آموزش طبق شیوه و قواعد منطقی باشد خیلی هم خوب است، اما لحن و اجرای استاد در روحیه شاگردان تاثیر می‌گذارد. استادان نباید خیلی هم اصرار داشته باشند لحن و بیان شاگردانشان مثل خودشان باشد. من دیدم کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند بیشتر کسانی را انتخاب می‌کنند که به لحن و تن صدای خودشان نزدیک باشد. کلاس‌ها و آموزش باید اصولی باشد، انتخاب استاد مجرب خیلی حائز اهمیت است. فن‌بیان اصولی دارد که همه برای حرف زدن عادی‌شان باید یاد بگیرند، اما گوینده‌ها بیشتر.

موفقیت‌های خودتان را مدیون چه کسانی می‌دانید؟

مطمئنا پدر و مادرها آدم‌های تاثیرگذاری در زندگی فرزندان هستند، من از همه کسانی که حتی کوچک‌ترین چیزها را به من آموختند تشکر می‌کنم. به شخصه مدیون آنها هستم، همکارانی که چیزهایی را به من یاد دادند، خیلی تاثیرگذار بودند. من در مقابل آموختن مقاومت نمی‌کنم و دوست دارم هر روز چیز جدید یاد بگیرم و اگر بتوانم به دیگران هم یاد بدهم.

حرف آخر...

من خیلی علاقه‌مندم همه کسانی که گویندگی را دوست دارند وارد این شغل شوند، این راه هموار شود تا خودشان را محک بزنند و با معیار و ملاک صحیح و اصولی این کار انجام شود. من واقعا تحسین می‌کنم افرادی را که استعدادهای خوب را شناسایی می‌کنند. نباید این عرصه خالی بماند و افراد باید با صداهای خوب، تاثیرگذار و ماندگار عرصه را خالی نگذارند.

مریم کریمی