حضور درخشان عاشورا در عرصه نگارگری

آنچه حائز اهمیت است، این ‌ که هنرمندان در هر عصری انتخاب‌هایی داشتند و در عصر حاضر نیز نگاره واقعه عاشورا و سوگ اهل بیت، دستمایه قلمرانی هنرمندان این رشته شده است.

کد خبر: ۸۴۸۳۰۰

به گزارش جام جم آنلاین، یکی از شاخص‌ترین هنرمندان در پرداختن به موضوعات عاشورایی و شهادت، محمود فرشچیان است که دو اثر شام غریبان و آسمان چهارم او به تازگی در کاخ سعدآباد رونمایی شد. فرشچیان برای خود سبک و سیاق خاصی دارد. نگاره‌های او بر خلاف نگاره‌های پیشینیان که جهان والا را با بهره جستن از نوعی نگاه سوررئال به نمایش می‌گذاشتند، گرایشی طبیعت گرایانه دارد. در واقع، طبیعت در آثار او زنده است.

آثاری مانند ضامن آهو، پنجمین روز آفرینش و عصر عاشورا، ازجمله مهم‌ترین و معروف‌ترین آثار فرشچیان است که با توجه به داستان‌های مذهبی نقش شده‌اند. هرچند هنر فرشچیان را به مثابه هنر قدسی می‌نامند و او را پدر نقاشی ایرانی معاصر می‌دانند؛ اما باید گفت آثار متاخر او قوت قلم و پردازهای گذشته را ندارد. با آن که نقاشی‌های فرشچیان را با نقوش تزئینی متعدد و پردازش‌های ماهرانه استاد می‌شناسیم که احاطه او بر تمام این نقوش را نمایان می‌سازد، اما آثاری که طی چند سال گذشته ارائه شد، با کمبود غنای چنین عناصری نشان داده شده است. بازی با رنگ، حرف نخست را در آسمان چهارم می‌زند و از سادگی اثر عصر عاشورا در شام غریبان خبری نیست. فرشچیان با استفاده از چین و شکن‌هایی که در چادر و لباس‌ها ایجاد می‌کند، در صدد بیان عواطف و خواسته‌های خود بر می‌آید، چنان که در این اثر می‌توان این مهم را به وضوح دید.

عصر عاشورا با کیفیت ترین اثر فرشچیان است، چنان که خود او درباره این اثر گفته است: سه سال پیش از انقلاب، روز عاشورا، مادرم گفت: برو روضه گوش کن تا چند کلام حرف حساب بشنوی. گفتم: من حالا کاری دارم، بعد خواهم رفت. رفتم اتاق، اما خودم ناراحت شدم. حال عجیبی به من دست داد، قلم را برداشتم و تابلوی عصر عاشورا را شروع کردم. قلم را که برداشتم، همین تابلو شد که الان هست، بدون هیچ تغییری. الان که بعد از 30 سال به این تابلو نگاه می‌کنم، می‌بینم اگر می‌خواستم این کار را امروز بکشم، باز همین تابلو به وجود می‌آمد، بدون هیچ تغییری. یک چیزی دارد این تابلو که خود من هم گریه‌ام می‌گیرد... تفکر حاکم بر تابلو همان اصل حاکم بر تابلوی ضامن آهو است، یعنی تمام خطوط مدور است و به وجود مبارک حضرت زینب(س) ختم می‌شود.

به جرات می‌توان فرشچیان را یکی از فعال‌ترین نگارگران در تصویر واقعه عاشورا دانست، چنان که تابلوی پرچمدار حق با موضوع حضرت عباس بن علی و هدیه عشق؛ حضرت علی‌اصغر از دیگر آثار او‌ پیرامون واقعه عاشورا هستند؛ واقعه‌ای که این روزها بیش از گذشته مورد توجه قرار می‌گیرد.