شگرد شکار مردان و زنان در شبکه‌های اجتماعی

موضوعی که حجم زیادی از پرونده‌های پلیس فتا را به خود اختصاص داده است.

در ابتدای این برنامه سرهنگ علی نیک‌نفس، سرپرست مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا در مورد تهدیدات و آسیب‌های فضای مجازی به ‌ویژه اخاذی و هتک حیثیت با سرقت اطلاعات خصوصی افراد گفت: فریب در شبکه‌های اجتماعی و مجازی یکی از روش‌های بسیار رایج مجرمان است. بسیاری از قربانیان فضای مجازی براثر سهل‌انگاری و تحریک شدن حس اعتماد، اطلاعاتشان را در اختیار مجرمان اینترنتی قرار می‌دهند.

وی ادامه داد: فضای مجازی بسیار گسترده و پویاست. وقتی ما از تسهیلات این فضا استفاده می‌کنیم باید بدانیم که مجرمان نیز از این فضا به راحتی سوءاستفاده می‌کنند و به ما آسیب می‌زنند.

به گفته نیک‌نفس یکی از مسائلی که باعث ایجاد فاصله میان والدین و فرزندان شده است، دانش استفاده از فناوری‌های نوین است. فرزندان بیشتر از پدر و مادر کار با این ابزار را فرا گرفته‌اند. برای جلوگیری از وقوع جرم و کنترل فرزندان، والدین باید بتوانند از این ابزار نوین استفاده کنند.

سرپرست مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا تاکید کرد: یکی از مسائلی که خانواده‌ها کمتر به آن توجه می‌کنند رها شدن فرزندان به‌ویژه بچه‌های کم سن و سال در فضای مجازی است. واقعیت این است که اگر فرزندمان در محیط خانه حضور دارد و مشغول کار با تبلت،تلفن همراه هوشمند یا رایانه است ، دیگر در منزل حضور ندارد و وارد دنیای بزرگی شده است. وقتی در محیط‌های عمومی مراقب فرزندانمان هستیم در محیط مجازی نیز باید از او مراقبت کنیم.

وی با اعلام این‌که اگر کسی شرایط آسیب‌پذیری را داشته باشد فضای مجازی یکی از محیط‌هایی است که مجرمان اینترنتی در آن فعال هستند، افزود: در پرونده‌ای فردی خودش را مهندس معرفی کرده و با استفاده از تصاویر شیک جعلی با دختران ارتباط گرفته و با فریب به بهانه خواستگاری از آنها عکس‌های بسیار شخصی گرفته و سپس مبالغی را اخاذی می‌کرد.

اخاذی یک زن از مردان

زن جوان که یک ماه قبل پس از اخاذی از زنان و مردان جوان از سوی پلیس فتا دستگیر شده است، می‌گوید: عکس‌های دختران را از روی اینترنت برداشته و به جای عکس خودم روی پروفایل قرار می‌دادم و افرادی که مرا اد کرده بودند به تصور این‌که من همان فرد داخل عکس هستم رابطه‌شان را با من شروع می‌کردند. من در تمام شبکه‌های اجتماعی حضور داشتم و طعمه‌هایم را آنجا شکار می‌کردم. ابتدا با آنها صمیمی می‌شدم و بعد از وارد شدن در رابطه جدی از آنها اطلاعات شخصی مانند عکس‌های خصوصی را می‌گرفتم و برایشان عکس‌های جعلی می‌فرستادم. من بعد از گرفتن عکس‌های مردان چون بیشتر آنها متاهل بودند با توجه به شرایط مالی که داشتند از آنها اخاذی می‌کردم. اگر مردان حاضر به دادن پول نمی‌شدند عکس‌ها و اطلاعات آنها را پخش می‌کردم. حتی پنج‌بار عکس‌های دختران جوان را که نتوانستم از آنها اخاذی کنم را در شبکه‌های اجتماعی پخش کردم.

وی ادامه داد: چندبار با ساخت پروفایل‌های جعلی پسرانه با دختران دوست شدم و آنها هم فکر نمی‌کردند من دختر باشم. بعد از این‌که دوست می‌شدم عکس‌ها را برایم ارسال می‌کردند که من با به دست آوردن این عکس‌ها از آنها اخاذی می‌کردم.

فعالیت مجازی هنگام خواب همسر

یکی از قربانیان شبکه‌های اینترنتی که مدیر یک گروه بوده، می‌گوید: چندبار پس از آشنایی با مردان در شبکه‌های مجازی به دیدارشان رفتم که چهره آن فرد با عکس پروفایل بسیار تفاوت داشت. وقتی حضوری می‌رفتم آن چیزی نبود که فکر می‌کردم و اگر او را به صورت عادی در خیابان می‌دیدم حتی رغبت نمی‌کردم با او حرف بزنم.

وی ادامه داد: من متاهل هستم و زمان‌هایی که همسرم سرکار یا خواب بود در فضای مجازی فعالیت می‌کردم. من در گروهم دخترها و پسرها را آشنا می‌کردم و آنها به صورت خصوصی با هم صحبت می‌کردند، اما هیچ‌وقت عکس‌های خودم را روی پروفایل نمی‌گذاشتم.

انعطاف‌پذیری هویت در فضای مجازی

در ادامه برنامه خانم دکتر زارعی پژوهشگر اجتماعی با بیان این‌که قرار دادن عکس در پروفایل‌های شخضی بسیار مهم است، گفت: ما نمی‌دانیم چه کسانی عکس‌های ما را می‌بینند. در حالی که در تعدادی از شبکه‌های اجتماعی امکان ذخیره کردن عکس یا انتقال آنها وجود دارد. باید در انتخاب عکس‌ها برای قرار دادن در شبکه‌های اجتماعی بسیار دقت کرد.

وی افزود: ارتباط در این شبکه‌ها به‌راحتی شکل می‌گیرد. در بررسی یک نمونه، زن جوانی که عضو یک گروه مجازی شده بود بیان کرد ارتباط من با مرد دیگری زمانی رخ داد که خیلی از مردان به عکسی که در پروفایلم گذاشته بودم توجه کردند و با ابراز علاقه و تعریف از قیافه‌ام به من نزدیک شدند.

به گفته این پژوهشگر اجتماعی، باید توجه داشت قرار نیست در دیدار حضوری نیز آن فردی که برای ملاقاتش می‌روید با همان وقار و متانت و خوشتیپی باشد. خیلی از افراد به مواردی که در پروفایل شخصی خود می‌نویسند اعتقاد ندارند و همان فرد نیستند.

این استاد دانشگاه با اشاره به این‌که فضای مجازی کارکردهای پیدا و پنهان بسیاری دارد، ادامه داد: یکی از کارکردهای پنهان شبکه‌های اجتماعی مجازی انعطاف‌پذیری هویت است. افراد در این شبکه هویت و جنسیت خود را به‌راحتی تغییر داده و بارها با هویت‌های مختلف وارد این فضا می‌شوند.

از عقل‌تان در فضای مجازی استفاده کنید

متهم دیگر مرد میانسالی است و به اتهام اخاذی اینترنتی با استفاده از عکس زنان جوان و تهدید مردان به فاش کردن رابطه با دختران دستگیر شده است. او می‌گوید: اوایل از چت سر رشته نداشتم اما بعد از آشنا شدن بیشتر وقتم را در این شبکه‌ها بودم. به‌راحتی با فرستادن چند عکس زیبا یا شناسایی علایق افراد می‌توانند با آنها قرار حضوری گذاشت. وقتی یک‌بار این کار را کردی دفعات بعدی این‌کار برایت عادی می‌شود و دیگر از اخاذی لذت‌خواهی برد.

این متهم در مورد مدت زمان اخاذی از طعمه‌هایش گفت: برخی اوقات یک ساعته و گاهی یک ماهه به خواسته‌ام می‌رسیدم. زمان اجرای نقشه و رسیدن به پول به طرف مقابل بستگی داشت. ابتدا کارم را با سلام و علیک شروع می‌کردم اما گاهی رابطه به حدی جلو می‌رفت که کار به شوخی‌های مستهجن و اعمال خلاف عفت عمومی می‌رسید. من بیشتر به سمت دخترهای جوان و مردان 40 ساله می‌رفتم، چرا که راحت می‌توانستم از این دو گروه اخاذی کنم.

مرد میانسال با بیان این‌که یک ماه بعد از آشنایی با دختران اعتماد آنها را جلب کرده و سپس اخاذی را شروع می‌کرد، مدعی شد: مردان در کمتر از پنج روز اعتماد می‌کردند و اصرار به قرار ملاقات داشتند، اما برای پول گرفتن از مردان حداقل باید چهار ماه زمان بگذاری چون آنها برای پول دادن دیر اعتماد می‌کنند.

این مجرم اینترنتی از خانواده‌ها درخواست کرد تا وقتی فرزندان شعور استفاده از تکنولوژی را پیدا نکرده و بالغ نشده اند از خرید سیستم‌های اندروید و آیفون خودداری کنند. هیچ خانواده‌ای بچه ده ساله‌اش را ساعت 11 شب تنها به پارک نمی‌فرستد، خانواده‌ها باید بدانند شبکه مجازی از پارک خطرناک‌تر است و باید روی آنها کنترل وجود داشته باشد. من به بچه‌ها هم می‌گویم تو رو خدا گول هر حیوانی را در فضای مجازی نخورید. اگر بچه‌ها از عقلشان استفاده کنند هیچ‌وقت گرفتار مجرمان اینترنتی مانند من نمی‌شوند.

دلزدگی زن از شوهر با افزایش ارتباطات مجازی

دکتر غلامعلی افروز استاد دانشگاه تهران در مورد تاثیر شبکه‌های اجتماعی روی خانواده‌ها گفت: گاهی اوقات ارتباطات مجازی به‌قدری افزایش می‌یابد که زنان از شوهرانشان دلزده می‌شوند و مردان به زنان اهمیت نمی‌دهند. به زبان ساده‌تر این شبکه‌ها دلبستگی عاطفی میان افراد ایجاد می‌کند. در این شبکه‌ها برخی افراد به جای این‌که پیام‌های عاشقانه را به همسرشان بدهند برای افراد غریبه ارسال می‌کنند و فرد تحت تاثیر آن قرار می‌گیرد اما واقعیت این است که پیام‌های مجازی دور از حقیقت است. افراد سعی می‌کنند جملات، موزیک‌ها و متن‌هایی را ارسال کنند که مخاطب آن را دوست دارد.

وی ادامه داد: آن‌قدر پیام‌های دوستت دارم، عاشقت هستم و تو زیباترین هستی برای فرد ارسال می‌کنند که دلبستگی ایجاد شود. ایجاد این دلبستگی غیرمعقول و بدون شناخت منجر به فساد، تباهی و جنایت می‌شود. افراد باید بدانند این‌گونه جملات بی‌شک یک دام است.