زیبایی شهر در آیینه نمای ساختمان

زیبایی، مقوله‌ای کاملا انتزاعی و همراه با جنبه‌های وجودی انسان است. ما انسان‌ها زیبایی را بنابر تصورات و عقاید خاص خود تفسیر می‌کنیم؛ مثلا برخی مردم زیبایی را صرفا در طبیعت و برخی دیگر در خاطرات دوست داشتنی یا اشیای مورد علاقه‌شان می‌بینند.

کد خبر: ۸۳۴۰۳۷

اما چیزی که در تمام این افراد یکسان است آرامش و تسلی خاطری است که با دیدن زیبایی‌ها به دست می‌آورند. دقیقا به همین دلیل است که بعضی برای رهایی از فشار زندگی روزمره به دل طبیعت می‌روند و از زیبایی‌های آن انرژی می‌گیرند. طبیعت روح‌شان را جلا می‌دهد و با تسکین دردهایشان حتی موقتی، شاد می‌شوند.

با توجه به این ویژگی انسان، زیباسازی مکان زندگی بویژه محیط شهری، اهمیت خود را بیش از پیش نشان می‌دهد. بنابر تحقیقات، مشخص شده بسیاری از آسیب‌های اجتماعی به دلایل عدم امنیت درفضاهای شهری و نارضایتی از محیط زندگی (کار، سکونت و...) به‌وجود می‌آید و با طراحی مناسب فضاهای شهری بخش اعظمی از این مشکلات اجتماعی کاهش می‌یابد.تجربه نشان داده برخی افسردگی‌ها و مشکلات روانی شهرنشینان از عواملی چون شرایط محیطی محل سکونت شان ناشی می‌شود؛ اما با استفاده از زیباسازی محل زندگی مانند ایجاد فضای سبز و بهره‌مندی از رنگ‌ها می‌توان نشاط را به شهرنشینان بازگرداند.

از طرفی، زیبایی محیط زندگی، محله‌ها و شهرها بخشی از غرور مدنی ساکنان آن مناطق محسوب می‌شود و آنها از این که می‌توانند با زیباسازی محل زندگی خود، توجه و نگاه دیگران را به خود جلب کنند احساس افتخار می‌کنند و حتی در زیباسازی منطقه زندگی شان مشارکت بیشتری خواهند داشت.

مردم مناطق دیگر، ساکنان محله‌های زیبا را افرادی محترم می‌دانند؛ چراکه آنها توانسته‌اند برای خود محل زندگی مناسب و لایقی بسازند و در حقیقت مردم یک منطقه از روی ظاهر محل زندگی‌شان قضاوت می‌شوند.

البته زیباسازی هر محله و منطقه نیازمند صرف هزینه است و نبود این زیبایی از فقر و محرومیت و در نتیجه آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن نشان دارد.

نمای ساختمان و محیط زندگی

در محیط‌های شهری اولین چیزی که به چشم می‌خورد، نمای ساختمان‌هاست و نماهای نامطلوب شهری با ایجاد اختلال بصری، موجب آلودگی دیداری و در نهایت پریشانی و آشفتگی ذهنی و روانی ساکنان می‌شود و زمینه تشدید آسیب‌های اجتماعی را افزایش می‌دهد. هماهنگی میان طبیعت و محیط زندگی انسان مقوله‌ای مهم است و نقشی اساسی در آرامش ذهنی و به‌دنبال آن احساس امنیت دارد.

بنابراین یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر ساختمان، نما و ظاهر آن است که برای داشتن شهری زیبا باید به آن توجه ویژه‌ای نشان داد. در واقع نماهای ساختمان چند هدف کلی دارند:

ـ کمک به زیبایی بصری محیط

ـ هماهنگی میان ساختمان با محله و خیابان‌ها

ـ افزایش فضای بصری عمومی با رنگ‌آمیزی و زیباترکردن دیوارهای ساختمان‌ها بویژه در مکان‌های تنگ و شلوغ

نماهای رنگی و نورانی

رنگ

رنگ تاثیری عالی و انکارنشدنی روی روحیه مردم دارد و تجربه نشان داده مردم در محیطی مملو از رنگ‌های زیبا آشغال کمتری روی زمین می‌ریزند و مالیات‌هایشان را بموقع می‌پردازند و بهتر از همه، چیزی را احساس می‌کنند که مدت‌ها فراموش کرده بودند و آن امنیت است. زیبایی به مردم احساسی از امنیت و آرامش می‌دهد و حتی از جرم و جنایت می‌کاهد. بنا بر این ویژگی ـ که زیبایی نمای ساختمان بویژه رنگ‌های شاد در بالابردن روحیه خوب مردم موثر است ـ مسئولان ساخت و ساز دست به زیباسازی ساختمان و در نتیجه محیط زیست زده‌اند.

پیش از انقلاب صنعتی، بیشتر ساختمان‌های شهرها با مصالح ساختمانی در دسترس از جمله خشت خام، آجر، سنگ و چوب ساخته می‌شدند. این مصالح با رنگ‌های طبیعی، از قرمز تیره تا زردطلایی و قهوه‌ای، رنگ‌آمیزی می‌شدند و علاوه بر دوامی که داشتند، بافت شان نیز کاملا مشخص بود.

در واقع از گذشته‌های دور، نمای ساختمان‌ها لبریز از رنگ بودند. ساختمان‌های مهم مانند قصرهای ایرانیان و مصریان، معابد یونی‌ها و هندی‌ها و کلیساهای دوران قرون وسطی با رنگ‌های متنوع و شاد چشمنواز بودند.

مصالح ساختمانی با رنگ‌های برجسته و غالب جان تازه‌ای می‌گرفتند که این مسأله هنوز هم در دنیای مدرن امروزی دیده می‌شود.

نور

نور تاثیری مستقیم بر روح و روان انسان دارد. نورپردازی یک محیط، بنا بر نور مورد استفاده می‌تواند احساساتی چون آرامش، شادی، افسردگی، ترس، اضطراب و خشم را برانگیزد. بنابراین باید به نور محیط زندگی توجه ویژه‌ای نشان داد‌. معماران زبردست با بهره‌گیری از نور می‌توانند به اهداف بصری خود دست یابند و در ساخت نمای ساختمان‌ها، بیشترین خلاقیت را برای جلب نظر مردم به کار بندند. همیشه در محیط‌های داخل ساختمان برای ایجاد فضایی زیبا و رمانتیک یا هیجان‌انگیز و شاد از نورهای رنگی استفاده می‌شد، اما در معماری مدرن نورپردازی به نمای ساختمان‌ها نیز سرایت کرد و امروزه تعداد ساختمان‌هایی که به نماهای نورانی مجهز می‌شوند روزبه‌روز در حال افزایش است. نورپردازی نمای ساختمان نقش مهمی در ظاهر بیرونی ساختمان‌های تجاری، هتل‌ها، رستوران‌ها و نیز گردشگری دارد و می‌تواند در بالا بردن روحیه مردم و در نتیجه دست و دلبازی‌شان تاثیر داشته باشد. درواقع بیشتر مردم دوست دارند تا دیر وقت بیرون از خانه تفریح کرده و پول خرج کنند. ساختمان‌های نورانی برای این افراد صحنه‌ای بسیار زیبا فراهم می‌کنند که می‌تواند اثری مثبت بر رفتار مردم ـ بویژه گردشگران ـ بگذارد. در واقع شهرهایی که قصد دارند صنعت توریسم را توسعه دهند، اولین کاری که انجام می‌دهند‌ زیباسازی منطقه زندگی و تجاری‌شان است. هر منطقه زیبا می‌تواند توجه گردشگران و سرمایه‌داران را به خود جذب کند. نمای زیبای ساختمان‌ها سوژه‌های خوبی برای کارت پستال‌ها و در نتیجه معروف‌تر شدن منطقه هستند. حتی با کمک نورپردازی مناسب می‌توان به ساختمان‌های قدیمی، تاریخی و موزه‌ها جلوه بخشید و بازدید از آنها را افزایش داد. از فواید دیگر نمای نورانی ساختمان‌ها می‌توان به نورانی شدن خیابان‌ها و کوچه‌ها اشاره کرد که با بالا بردن امنیت مردم در تاریکی شب، کیفیت زندگی را نیز افزایش می‌دهد.

ساختمان‌های نورانی نه‌تنها جلوه شهر را در شب زیبا می‌کنند و اساسی برای هماهنگی میان ساختمان‌هاست، بلکه احساسی از هویت در مردم جامعه به‌وجود می‌آورند و آنها ارتباط خوبی با محیط زندگی‌شان برقرار می‌کنند.

شهرهای رنگی، ساختمان‌های نورانی

آلبانی

آلبانی در دوران حکومت کمونیسم بسیار فقیر بود. ساختمان‌ها با حداقل استانداردهای لازم ساخته شده و رو به خرابی بودند. اما شهردار شهر تیرانا تصمیم گرفت امیدی تازه به مردم بدهد و شادمانی را به جامعه بازگرداند. او شروع کرد نمای ساختمان‌های قدیمی را با رنگ‌های نارنجی و طلایی رنگ آمیزی کرد و در مدتی کم تمام ساختمان‌های شهر به رنگ‌های شاد و مفرح درآمد و مردم شهر انرژی تازه‌ای گرفتند.

امپراتوری هابسبورگ

در دوران امپراتوری هابسبورگ ـ که دربرگیرنده اسپانیا، هلند و اتریش بود ـ تمام ساختمان‌های شهر به رنگ زرد طلایی درآمدند. در آن دوران، این رنگ توانست ملیت‌های متفاوت اتریشی، آلمانی، چک، اسپانیا، سلواکی، هلند و اسلوونی را متحد و یکپارچه کنار هم نگه دارد‌. رنگ زرد تقریبا رنگ مورد علاقه بیشتر مردم دنیاست.

دانمارک

یکی از بهترین نمونه‌های ساختمان‌های رنگی در دانمارک و شهر کپنهاگ دیده می‌شود. به موازات رودخانه‌ای در این شهر، فضایی تفریحی با تعداد بسیاری فروشگاه، رستوران و مراکز تفریحی قرار دارد که نمای تمام آنها با رنگ‌های شادی تزئین شده‌اند و گردشگران بسیاری را در تابستان به خود جلب می‌کنند.

برزیل

در محله سانتامارتا، ساختمان‌های اطراف یک میدان عمومی با رنگ‌های شاد و زنده تزئین شده‌اند و همین موضوع در کاهش جرم بین جمعیت جوان این منطقه موثر بوده است.

برج‌های دوقلوی پتروناس

از بلندترین آسمانخراش‌های جهان هستند که در شهر کوالالامپور در کشور مالزی قرار گرفته‌اند. این برج‌ها در شب با نورپردازی زیبایی‌ای که دارند بسیار می‌درخشند و گردشگران بسیاری را به خود جلب می‌کنند.

برج هرست

برج هرست، نام یک برج سبز (از لحاظ استانداردهای محیط‌زیست) مرتفع در شهر نیویورک است. برج هرست درجزیره منهتن واقع شده و اولین آسمانخراش پایدار در این جزیره است. اصلی‌ترین هدف این برج برقراری یک رابطه دوستانه میان آثارش با شرایط زیست‌محیطی و استفاده از الگوهای طبیعت و بهره‌گیری موثر از انرژی‌های تجدیدشونده است. نورپردازی این ساختمان، تصویر زیبایی از آن در شب ایجاد می‌کند.

شهر سرخ