دور تازه رایزنی‌ها برای حل بحران سوریه

گروه‌های تروریستی همچنان به حضور خود در برخی از مناطق ادامه می‌دهند و هر روز بر تعداد آوارگان و بی‌خانمان‌ها اضافه می‌شود. حال برخی اخبار، گزارش‌ها و تلاش‌ها برای آغاز روند رایزنی‌ها برای حل این بحران چهار ساله حکایت دارد.

به گزارش جام‌جم و به نقل از رویترز، استفان دی میستورا، نماینده سازمان ملل در امور سوریه عصر جمعه در نشست شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد دور جدید رایزنی‌ها اوایل ماه می‌ با حضور نمایندگان دولت سوریه، گروه‌های مخالف و قدرت‌های منطقه‌ای از جمله ایران آغاز خواهد شد. بنا به گفته دی میستورا، این مذاکرات تا اواخر ماه ژوئن ادامه خواهد داشت به این امید که راهی برای پایان این جنگ پیدا شود. او همچنین به طور خلاصه به تشریح راهکارهای سیاسی پرداخت که طی این مدت برای پایان دادن به این جنگ انجام شده است؛ جنگی که بنا به گزارش‌های سازمان ملل تاکنون باعث مرگ 220 هزار نفر، آوارگی 7.6 میلیون نفر و فرار چهار میلیون نفر از سوریه شده است. اوایل ماه جاری میلادی بود که بان کی‌مون از دی میستورا خواست تلاش بیشتری برای احیای دوباره مذاکرات سیاسی انجام دهد.

نماینده سازمان ملل در امور سوریه در جمع خبرنگاران ادامه داد: امروز نمی‌توان با قاطعیت گفت که آیا روند مذاکرات به موفقیت می‌رسد یا خیر. ما رایزنی‌ها را از اوایل ماه می‌ (اواسط اردیبهشت) در ژنو آغاز کرده و با هر کدام از گروه‌ها به صورت جداگانه دیدار و گفت‌وگو خواهیم داشت. وی به این موضوع نیز اشاره کرد که ایران به عنوان یک بازیگر مهم منطقه‌ای و کشوری تاثیرگذار در امور سوریه، به این مذاکرات دعوت می‌شود. وی افزود: سازمان ملل و من این حق را داریم که از هر گروه و کشوری از جمله ایران برای حضور در این مذاکرات دعوت کنیم.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به برخی برداشت‌های رسانه‌ای گفت: این رایزنی‌ها تحت عنوان کنفرانس ژنو نخواهد بود و ژنوـ3 در کار نیست؛ بلکه فقط رایزنی‌هایی است که به صورت جداگانه با همه طرف‌های بحران انجام می‌دهیم. نماینده سازمان ملل در امور سوریه ادامه داد: «نمی‌توان از بحران سوریه انتظار بیشتری داشت؛ زیرا اوضاع عملا بسیار خطرناک است و این مساله مستلزم صرف تلاش‌های بیشتر برای دستیابی به راهکار مسالمت‌آمیز این بحران است.» وی با اشاره به این‌که از زمان برگزاری ژنوـ3 تاکنون چیزی تغییر نکرده است، تصریح کرد که داعش هرگز در این رایزنی‌ها مشارکت نخواهد داشت.

پیش از این نیز احمد فوزی، سخنگوی سازمان ملل اعلام کرده بود دی‌میستورا گفت‌وگوهای خود را در چهارم ماه می ‌(14 اردیبهشت) آغاز خواهد کرد و این گفت‌وگوها با حضور نمایندگان طرف‌های مختلف و کارشناسان برگزار شده و بین چهار تا شش هفته در مقر سازمان ملل در ژنو ادامه خواهد داشت. فوزی گفت: برای گروه‌های اصلی و بازیگران منطقه‌ای دعوتنامه فرستاده شده است، اما دعوتی از داعش یا جبهه النصره به عمل نیامده است. با این حال برخی از حاضران در این گفت‌وگوها می‌توانند با داعش یا جبهه النصره تماس برقرار کنند.

در واکنش به سخنان دی میستورا، فیصل مقداد، معاون وزیر امور خارجه سوریه در مقاله‌ای در روزنامه لبنانی البناء نوشت: این‌که فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه گفته است قصد دارد رایزنی‌هایی برای برگزاری ژنو جدید با هدف رسیدن به راه‌حل سیاسی بحران سوریه آغاز کند، به منظور اعلام دو واقعیت بوده است؛ یکی این‌که حوادث اتفاق افتاده باعث شده امید برای رسیدن به راه‌حل سیاسی بازگردانده شود. دیگری این‌که اوضاع ایجاب می‌کند سازمان ملل برای از میان برداشتن موانعی که در گذشته در این مسیر وجود داشته و همواره وجود دارد، وارد عمل شود و در این زمینه تلاش کند.

در همین حال، آنجلینا جولی، بازیگر هالیوودی و فرستاده ویژه کمیسیونر عالی آوارگان سازمان ملل با حضور در شورای امنیت، خواستار اتحاد و مسئولیت‌پذیری اعضای این شورا در قبال چهار میلیون آواره سوری شد. اوی گفت: من از شما به دلیل ناتوانی در از میان بردن این دودستگی و نفاق انتقاد می‌کنم.

ادامه موفقیت‌های ارتش سوریه

در حالی دور تازه رایزنی‌های سیاسی پیرامون بحران سوریه کلید خورده است که درگیری میان نیروهای ارتش سوریه با تروریست‌ها در مناطق مختلف این کشور ادامه دارد. بر همین اساس اعلام شد با وجود حملات مداوم تروریست‌ها به شهر «ادلب»، ارتش سوریه اما کنترل یک تپه راهبردی را در حومه غربی این شهر به دست گرفت.

خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) نیز گزارش داد ارتش سوریه با به‌دست‌ گرفتن کنترل تپه «الحکمه» واقع در ریف غربی ادلب، توانسته است پیشروی مهمی را محقق کند. به گزارش منابع سوری، تروریست‌های وابسته به القاعده برای حمله به شهر «جسر الشغور» در تلاش‌ هستند از تپه‌های اطراف این شهر استفاده کنند.

نگاهی به مذاکرات ناموفق ژنو 1 و 2

اواخر دی ماه 91 و در بحبوحه آتش جنگ داخلی در سوریه بود که نشست ژنو -1 با حضور کشورهای به‌اصطلاح‌ «‌دوستان مردم سوریه» با حضور وزرای امور خارجه پنج کشور دائم عضو سازمان ملل متحد متشکل از‌ ‌ایالات متحده‌ آمریکا، ‌روسیه‌، ‌چین‌، ‌انگلیس و فرانسه به همراه سه کشور قطر‌، عراق و کویت به نمایندگی اتحادیه عرب با حضور ترکیه برگزار شد.

با توجه به آن‌که بیشتر کشورها و افراد حاضر در آن نشست جزو مخالفان دولت سوریه بودند، در نتیجه از همان ابتدا امید چندانی به موفقیت این نشست نبود. ‌پذیرش تشکیل دولت انتقالی در سوریه و دخیل دانستن تمام طرف‌های درگیر از جمله توافقات ژنو -1 بود که هیچ‌گاه عملی نشد. در نتیجه مقرر شد در اوایل بهمن سال 92 نشستی دیگر با حضور تمام طرفین دخیل در این بحران صورت پذیرد.

این مذاکرات در ابتدا در شهر مونترو در نزدیکی ژنو و سپس در خود ژنو با حضور شرکت‌کنندکان نشست ژنو -1 در کنار 30 کشور دیگر برگزار شد. یکی از نکاتی که همه خبرنگاران و کارشناسان به دنبال آن بودند، حضور ایران به عنوان یک بازیگر مهم منطقه‌ای در این نشست بود. چند هفته مانده به آغاز این نشست، بان‌ کی‌مون از ایران برای حضور در ژنو- 2 دعوت به عمل آورد، اما در چند روز مانده به آغاز این نشست و به دنبال مخالفت گروه‌های مخالف سوری، بان کی‌مون دعوت خود را پس گرفت.

بسیاری از تحلیلگران در همان زمان گفتند عدم مشارکت ایران معنایش این است که شکست کنفرانس ژنو-2 از پیش رقم خورده است. گذشت زمان ثابت کرد این مذاکرات سیاسی نه تنها گرهی از مشکلات سوریه باز نکرد، بلکه باعث وخامت بیشتر اوضاع داخلی این کشور شد.