تعلیق عمره نمادی از انزوای عربستان

تخلف مأموران آل‌سعود در رابطه با زائران ایرانی که می‌تواند به دیگر زائران خانه خدا از کشورهای مختلف تسری یابد، خود حاکی از آن است که رژیم آل‌سعود شایسته اداره حرمین شریفین نیست و این اماکن مقدس باید زیرنظر هیاتی متشکل از 55 کشور اسلامی اداره شود. بی‌تردید نفوذ تفکر وهابیت در اداره حرمین شریفین، یک خطر بالقوه است که تعلیق حج عمره به‌تنهایی از بین‌برنده آن نبوده و با همکاری وزارت امورخارجه، باید گام‌های لازم برای تغییر چنین رفتارهایی از سوی ریاض، برداشته شود.

اکنون با توجه به سیاست‌های عربستان سعودی در قبال کشورهای منطقه، از سرکوب مردم بحرین گرفته تا کشتار مردم یمن و دخالت در امور داخلی کشورهای سوریه، عراق و لبنان و حمایت از گروه‌های تروریستی، چشم‌اندازی برای بهبود مناسبات تهران و ریاض در کوتاه‌مدت متصور نیست. با این حال از آنجا که به دلیل تحولات داخلی، نظام سیاسی عربستان در آینده دستخوش تغییراتی خواهد شد، ایران می‌تواند متناسب با تغییر این سیاست‌ها، مناسبات خود با عربستان را تنظیم کند.

شکست سیاسی و نظامی عربستان در یمن و اشتباهات سیاسی ریاض در خاورمیانه که همزمان با اصلاح مواضع کشورهای منطقه در قبال این کشور چه در پاکستان و چه در ترکیه در قبال همراهی با آل‌سعود صورت گرفته است، نشان می‌دهد که دیپلماسی پویای تهران توانسته بر تحولات منطقه‌ای تأثیرگذار باشد که این روند در جریان مصوبه اخیر پارلمان پاکستان، بازنگری سیاست‌های اردوغان در قبال ریاض و مقاومت مصر و سودان در همراهی با عربستان در نبرد با یمن قابل مشاهده بود و توانست طرح ریاض برای حمله زمینی به یمن را ناکام بگذارد و جبهه عربی شکل‌گرفته علیه یمن را دچار فروپاشی کند.

با توجه به واقعیت‌های موجود، باید گفت گرچه تعلیق حج عمره از سوی ایران، عملا باعث آرام شدن افکارعمومی در ایران شد، ولی به‌نظر می‌رسد وزارت خارجه نیز باید هشدارهای لازم را به ریاض داده و اگر شرایط اجازه بدهد، برای تنبیه عربستان به‌دلیل رفتار صورت گرفته، اقدامات جدی‌تری را در دستور کار قرار دهد.

حسن هانی‌زاده / کارشناس مسائل خاورمیانه