مراقب کلاهبرداران نیجریه‌ای باشید

شاهزاده کلاهبردار

شاهرخ مثل همه روزها به محض اتصال به اینترنت، وارد ایمیلش شد. چک کردن ایمیل‌ها کار همیشگی‌اش بود. ایمیل‌هایی از دوستانش رسیده بود و او در حال مطالعه بود که ناگهان چشمش به ایمیلی خورد که نام و آدرس فرستنده آن برای شاهرخ ناآشنا بود، اما حس کنجکاوی باعث شد تا آن را باز کند.

ایمیل به زبان انگلیسی بود و به ترجمه نیاز داشت. پسر جوان دست به کار شد و سراغ دیکشنری رفت و با هر زحمتی بود توانست متن را ترجمه کند. با آن که نتوانسته بود به طور کامل متن ایمیل را ترجمه کند، اما از محتوای آن فهمیده بود که این ایمیل از سوی دختر ناشناسی است؛ دختر ثروتمندی که با مرگ پدر، اموالش به دست اقوام افتاده بود و برای زنده کردن این ارثیه میلیاردی نیازمند کمک بود. دختر جوان که از لحاظ ثروت کم از ملکه یک کشور نداشت، از شاهرخ درخواست کمک مالی کرده بود تا بتواند کارهای اداری را انجام دهد و به حق خود برسد. در ازای این درخواست او درصدی از اموالش را به شاهرخ اختصاص می‌داد. رسیدن به آن همه ثروت، پیشنهاد وسوسه‌کننده‌ای بود.

درست بود که شاهرخ باید ابتدا پولی را به او می‌داد تا دختر جوان به ارثیه میلیاردی‌اش برسد، اما پولی که شاهرخ به دختر جوان می‌داد در برابر ثروتی که به نامش می‌شد، مبلغی ناچیز بود. شاهرخ که با دریافت این ایمیل تصور می‌کرد همای سعادت به سراغش آمده است و بالاخره یک بار هم که شده شانس در خانه‌اش را زده است، درصدد آن شد تا مبلغی را که دختر ثروتمند از او خواسته، تهیه کند.

پول درخواست شده برای شاهرخ خیلی زیاد بود و به سراغ دوستان و آشنایان رفت و به هر زحمتی بود پول را فراهم کرد. شاهرخ به بانک مراجعه کرد و پول را به حساب دختر ثروتمند ریخت و منتظر ماند تا او مشکلاتش را حل کند و به وعده‌ای که داده بود، عمل کند. زمان می‌گذشت و از دختر ثروتمند خبری نبود. شاهرخ چند ایمیل به او زد، اما بی‌فایده بود، هیچ پاسخی از او دریافت نکرد. با گذشت زمان، شاهرخ مطمئن شده بود که دیگر خبری از دختر ثروتمند نخواهد شد و او قربانی یک کلاهبرداری شده است. به همین دلیل تصمیم گرفت با مراجعه به پلیس و شکایت از فرد ناشناس، از آنها کمک بخواهد.

زمانی که شاهرخ به پلیس فتا مراجعه و شکایت کرد متوجه شد او تنها قربانی این کلاهبرداری نیست و فرد ناشناس به این شیوه از ده‌ها نفر کلاهبرداری کرده است. او قربانی کلاهبرداری به شیوه کلاهبردار نیجریه‌ای شده بود. با شکایت شاهرخ تحقیقات در این رابطه آغاز شد و پلیس فتا رسیدگی به این پرونده را در دستور کار خود قرار داد.

پولی‌که بر باد می‌رود

سرهنگ علی نیک‌نفس، سرپرست معاونت تشخیص و پیشگیری پلیس فتا در این رابطه هشدار می‌دهد: «کاربران اینترنت مراقب کلاهبرداران نیجریه‌ای باشند. یکی از روش‌های رایج کلاهبرداری در فضای سایبر، اقدامات مجرمانه از طریق ایمیل است که طی آن بزهکار با ارسال ‌ایمیل‌ها و درخواست‌هایی که در ‌آن مطرح می‌کند، کاربر را فریب می‌دهد. اکنون یکی از ترفندهای رایج کلاهبرداری از طریق ‌ایمیل، روشی تحت عنوان کلاهبرداری نیجریه‌ای است. کلاهبردار با ارسال ایمیل و معرفی خود به عنوان تاجری ورشکسته، شاهزاده‌ای مخلوع یا وکیل خانواده‌ای که بزرگ آن خانواده فوت کرده، از طرف مقابل برای آزاد کردن پول بلوکه شده‌ای کمک می‌خواهد. در ادامه این روش کلاهبرداری، ارسال‌کننده ایمیل به کاربر پیشنهاد سهمی از آن مبلغی که در دست دارد، می‌دهد و در این راستا پس از فریب مخاطب وی را متقاعد می‌کند مبلغ قابل توجهی پول که البته در مقابل مبلغی که به کاربر وعده داده‌اند، به حساب فرد فرستنده منتقل کند. پس از واریز وجه به حساب فرد فرستنده، کلاهبرداری صورت گرفته و دیگر فرستنده در دسترس نیست. متاسفانه به این دلیل که بیشتر این ایمیل‌ها از خارج از کشور ارسال می‌شود، پیگیری این کلاهبرداری سخت است.»

این مقام انتظامی توضیح می‌دهد: «در روش دیگر کلاهبرداران نیجریه‌ای، هکرها یا مجرمان سایبری، تاجران، صرافان و شرکت‌های صادرات و واردات را هدف قرار می‌دهند و ابتدا با شناسایی تاجران یا شرکت‌ها اقدام به هک ایمیل آنها می‌کنند. هکرها یا مجرمان خود را هنگام یکی از معاملات به جای طرف فروشنده جا زده و به طرف خریدار اعلام می‌کنند شماره حساب شرکت تغییر یافته است و از این پس مبلغ مورد معامله را باید به حساب جدید واریز کنند. خریداران یا واردکنندگان کالا نیز بدون این‌که موضوع را تلفنی از شرکت فروشنده بررسی کنند اقدام به واریز وجه به حساب جدید می‌کنند؛ غافل از این‌که این حساب مربوط به فروشنده نیست. خریداران به دنبال دریافت نکردن محصولات خریداری شده، موضوع را از فروشنده پیگیری می‌کنند و فروشنده اعلام می‌کند وجه مورد معامله واریز نشده و در نهایت به جعلی‌بودن حساب‌ها پی می‌برند. تاکنون چند میلیون دلار به این شیوه از واردکنندگان و صرافان ایرانی کلاهبرداری شده است. به علت این‌که وجه واریز در کشور مقصد بلافاصله برداشت و در چند حساب گردانده و به مقاصد نامعلومی منتقل می‌شود به همین دلیل پی‌جویی‌های بین‌المللی این‌گونه جرایم بسیار مشکل و در برخی مواقع نیز بازگشت وجوه کلاهبرداری شده امکان‌پذیر نیست.

چه باید کرد؟

سرهنگ نیک‌نفس در ادامه به کاربران بخصوص صرافان و مدیران شرکت‌ها هشدار می‌دهد: به ایمیل‌های مشکوک به هیچ عنوان پاسخ ندهید و تبادلات ارزی خود را از راه‌های مختلف همچون تلفن و مکاتبات غیراینترنتی مختلف کنترل کنید. یک راه دیگر مقابله با این‌گونه جرایم این است که پس از واریز پول تائیدیه نامه ‌الکترونیکی را از طرف قرارداد خارجی اخذ کنند و پاسخ ایمیل را با گزینه ریپلای (Replay) ندهند بلکه دوباره به باکس خود مراجعه کنند و با استفاده از آدرس ایمیل اولیه پاسخ طرف خارجی را بدهند. در صورتی که صورتحساب دریافت و پرداخت از طریق ایمیل صورت می‌پذیرد، آدرس ایمیل طرف معامله را در ایمیل خود با نام و مشخصات ذخیره کنند تا در صورتی که ایمیل جعلی ارسال شود ‌قابل تشخیص باشد. افراد در صورت دریافت ایمیل در خصوص تغییر شماره حساب به موضوع مشکوک شوند و موضوع را تلفنی با شرکت فروشنده هماهنگ کنند، همچنین آدرس ایمیلی که معاملات توسط آن صورت می‌گیرد فقط روی سیستم مطمئن باز شود. واردکنندگان در صورت ارسال حواله‌های ارزی به خارج از کشور، حواله را با نام خود ارسال کنند تا در صورت وجود مشکل، امکان پیگیری قضایی وجود داشته باشد.

　امیرعلی حقیقت‌طلب / تپش (ضمیمه چهارشنبه روزنامه جام جم)