آواهایی که به سنگ‌نوشته‌ها معنا بخشیدند

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، بیست و سومین نشست علمی موزه ملی ایران با موضوع «کتیبه‌های اورارتویی موزه ملی ایران» چهارشنبه 6 اسفندماه برگزار شد.

مریم دارا، استادیار پژوهشکده زبان‌شناسی، متون و کتیبه‌های پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: طرح موضوع «کتیبه‌های اورارتویی موزه ملی ایران» در راستای انجام پژوهشی با عنوان «قرائت و ترجمه جدیدی از تمامی کتیبه‌های اورارتویی ایران از زبان و خط اورارتویی به فارسی» انجام شد.

به گفته وی، این پژوهش همراه با تمامی آواها، تفاسیر گوناگون قدیمی و جدید و همچنین نظرات پژوهشگر درباره هر کتیبه و قرائت و ترجمه آنها و بررسی تاریخی - فرهنگی کتیبه‌ها همراه بوده است.

این استاد زبان‌شناسی افزود: برخی از مطالعات انجام شده در زمینه اجرای این طرح در موزه ملی ایران انجام گرفته است. حدود هزار و 700 کتیبه تا کنون از اورارتوها شناسایی شده که بیش از 70 کتیبه در ایران به دست آمده است.

دارا ضمن معرفی کوتاهی از تاریخ فرهنگ اورارتوها، درباره سنگ نوشته‌هایی از بسطام که یکی از آنها در تالار ایران باستان نمایش داده می‌شود، استل مرگه کاروان، سنگ نوشته قلاتگاه، سنگ نوشته سیاه چشمه، الواح کوچک بسطام، سفال نوشته‌ها، گوی‌ها و اثر مهرهای اورارتویی در ایران که در مجموعه موزه ملی ایران نگهداری می‌شوند سخن گفت.

به گفته وی، کتیبه‌های اورارتویی ایران شامل سنگ نوشته، صخره نوشته، فلز نوشته، لوح، سفال نوشته، جای مهر و گوی هستند و موزه ایران باستان از جمله موزه‌هایی در جهان است که کتیبه‌های اورارتویی در آنها نگهداری می‌شود.

اورارتوها از حدود قرن نهم تا هفتم ق.م در محدوده سواحل میان سه دریاچه ارومیه ایران، سوان ارمنستان و وان ترکیه حکومت می‌کردند. این پادشاهی با قدرت گرفتن به نواحی دیگر مانند شرق دریاچه ارومیه و شمال غرب دریاچه وان نیز گسترش یافت.آثاری که از این اقوام باقی مانده عمدتا از استان‌های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی به دست آمده است. اورارتوها در طول حکومت خود از زبان آشوری و اورارتویی و همچنین خط میخی و هیروگلیف استفاده می‌کردند و زبانشان هم خانواده زبان حوری بود.