بررسی و مقایسه هدست‌واقعیت افزوده هولولنز و اوکولوس ریفت

با قدم گذاشتن شرکت مایکروسافت به حوزه واقعیت افزوده به واسطه معرفی عینک HoloLens، بسیاری از کاربران از خود می‌پرسند، این محصول جدید که با سر و صدای زیاد رونمایی شد، چطور با رقیب مدعی خود یعنی عینک واقعیت مجازی Oculus Rift رقابت خواهد کرد؟

هردوی این دستگاه‌ها نمایشگرهای نصب شونده روی سر هستند، اما با وجود شباهت‌ها، تفاوت‌های اساسی نیز با هم دارند. هدست واقعیت مجازی اوکولوس تلاش می‌کند کاربر را به جهان مجازی منتقل کند یا به عبارت دیگر تماس او را با جهان اطراف کاملا قطع کند. اما مایکروسافت بارها اعلام کرده هدف از تولید هدست واقعیت افزوده هولولنز نگه داشتن کاربر در دنیای واقعی همراه با افزودن محتوا و اطلاعات به‌صورت تصاویر هولوگرام است. البته هنوز هیچ یک از این دو دستگاه به‌صورت عمومی برای مصرف‌کنندگان عرضه نشده و ممکن است در آینده تغییراتی در سخت‌افزار و نرم‌افزار آنها اعمال شود. همچنین به دلیل مشخص نبودن قیمت مصرف‌کننده نمی‌توان قیمت آنها را با هم مقایسه کرد. به‌نظر شما کدام مدعی، شانس بیشتری برای تسخیر بازار خواهد داشت؟ در ادامه به این مساله می‌پردازیم.

طراحی

با این‌که هنوز چند ماه به زمان عرضه این دو دستگاه مانده است، اما اطلاعات بیشتری درباره نسخه نهایی اوکولوس ریفت وجود دارد. به‌نظر می‌رسد نسخه نهایی که شرکت اوکولوس در حال آماده‌سازی آن برای عرضه در ماه‌های آینده است، شباهت زیادی به نسل قبلی خود یعنی Crescent Bay دارد. این هدست از یک صفحه نمایش با وضوح ۱۴۴۰ در ۲۵۶۰ بهره می‌برد و به احتمال زیاد محصول نهایی نیز صفحه‌ای با همین وضوح خواهد داشت. میزان تجدید تصویر (refresh rate) در نسخه نهایی «حداقل 90 بار در ثانیه» خواهد بود. بعلاوه این هدست از میدان دید تقریبا 100 درجه‌ای پشتیبانی خواهد کرد. همچنین یک واحد صوتی سه‌بعدی صداهای محیط را با تصاویر استریواسکوپ سه‌بعدی فوق‌العاده اوکولوس ریفت یکپارچه خواهد کرد. نحوه عملکرد این شبیه‌ساز صدا به این صورت است که با توجه به مکان منبع تولید صدا نسبت به شنونده، شدت آن را تعیین می‌کند. همچنین اگر تغییر دیگری پیش نیاید، در نسخه نهایی یک دوربین خارجی وظیفه دنبال کردن موقعیت سر کاربر را به عهده خواهد داشت. از آن جا که این دوربین واقعیت مجازی ارتباط شما را با دنیای خارج قطع می‌کند، اکنون برای استفاده به‌صورت ثابت در نظر گرفته شده است.

برخلاف اوکولوس‌ریفت، در هولولنز به دلیل آنکه هنگام استفاده از این عینک، تصاویر واقعی و مجازی را به طور همزمان مشاهده می‌کنید، مشکلی برای حرکت کردن با این هدست نخواهید داشت. تمام نکاتی که تاکنون در سایت‌های مختلف درباره هولولنز نوشته شده مربوط به نسخه‌های ابتدایی این محصول بوده، اما نسخه‌ای که مایکروسافت از آن در کنفرانس ویندوز ۱۰ رونمایی کرد، با تمام نمونه‌های قبلی تفاوت چشمگیری دارد؛ زیرا نسخه‌های ابتدایی برای انجام محاسبات خود به یک رایانه خارجی نیاز داشتند، اما نسخه نهایی این محصول کاملا مستقل و بدون سیم خواهد بود و برخلاف اوکولوس‌ریفت نیازمند اتصال به رایانه نیست. این هدست در واقع خود یک رایانه کامل است که از سیستم‌عامل ویندوز 10 استفاده خواهد کرد و به CPU، GPU و یک پردازنده جدید به اسم واحد پردازنده هولوگرافیک HPU مجهزاست که همه چیز را با هم هماهنگ می‌کند.

این عینک شباهت‌هایی با اوکولوس‌ریفت نیز دارد، از جمله پشتیبانی از تصاویر سه‌بعدی استریواسکوپیک و بلندگوهای دارای پخش صدای مبتنی بر مکان. دیگر ویژگی‌های هولولنز عبارت است از برخورداری از عمق‌سنج، پشتیبانی از فرامین حرکتی دست و یک میکروفن داخلی. برخی از این قابلیت‌ها ممکن است به اوکولوس‌ریفت اضافه شود و به نظر می‌رسد به مرور زمان این دو هدست هرچه بیشتر به هم شبیه شوند.

یکی از تفاوت‌های بزرگ میان این دو هدست در شرایط فعلی، کمتر بودن میدان دید مجازی در دستگاه مایکروسافت است. همچنین از کیفیت تصویر نهایی هولولنز صحبتی نشده و مایکروسافت به عبارت HD بسنده کرده که به معنی وجود نمایشگری با حداقل کیفیت تصویر 720p است. اگر بخواهیم براساس تصاویر نمایش داده شده در کنفرانس ویندوز 10 مایکروسافت قضاوت کنیم باید بگوییم کیفیت تصویر این هدست بسیار مناسب به نظر می‌رسد، زیرا تصاویر نمایش داده شده از دقت خوبی برخوردار بودند. از آنجا که همه چیز روی هواست و طراحی و هنوز مشخصات فنی دو محصول نهایی نشده، در این قسمت نمی‌توان برنده‌ای مشخص کرد.

برنده: هنوز برای پیش‌بینی زود است

قابلیت سفر به دنیای مجازی

هر دوی این هدست‌ها می‌خواهند با استفاده از توانایی انتقال کاربر به یک محیط مجازی مشتری جذب کنند، اما کدامیک در خلق این تجربه موفق‌تر خواهد بود؟ هر یک از این دو دستگاه تجربه متفاوتی ارائه می‌کند. هولولنز مایکروسافت تلاش نمی‌کند مانع درک موقعیت مکانی ازسوی کاربران شود، بلکه توانایی اصلی نمایش اشیای مجازی که وجود خارجی ندارند در محیط اطراف شماست. با این حال، از این نظر برنده اوکولوس‌ریفت خواهد بود، زیرا اگر همه چیز درست انجام شود، محصول نهایی می‌تواند بخوبی شما را متقاعد کند که به‌کلی در جهان دیگری به سر می‌برید. مطمئنا ایجاد محیطی مجازی روی این پلتفرم موفق‌تر خواهد بود و بازی‌ها با این فناوری مهیج‌تر و واقعی‌تر به نظر خواهد رسید. علاوه بر این، میدان دید Oculus گسترده‌تر است و این می‌تواند یک مزیت مهم به حساب آید.

برنده: اوکولوس‌ریفت

بهره‌وری

در کنفرانس مطبوعاتی ویندوز 10 مایکروسافت، از خبرنگاران خواسته شد هولولنز را بر سر خود گذاشته و یک پریز برق را با ابزار واقعی فیزیکی تعمیر کنند. شخصی که نقش راهنما را داشت می‌توانست با استفاده از سرویس Skype هر آنچه را کاربر میدید، مشاهده کند و با لمس صفحه تبلت خود، به کاربران قسمت مشکلدار را نشان دهد. با این روش کار تعمیر به همان سادگی انجام شد که در زندگی واقعی کسی در کنار شما راهنمایی‌تان کند. می‌توان تصور کرد از این قابلیت برای تعمیر وسایل و استفاده در اتاق عمل استفاده شود. علاوه بر این هولولنز از فرامین حرکتی دست نیز پشتیبانی خواهد کرد و با استفاده از این حرکات به همراه نرم‌افزار HoloStudio مایکروسافت می‌توان اجسام سه‌بعدی خلق کرد و بعد با استفاده از پرینترهای سه‌بعدی آنها را به اجسام واقعی تبدیل کرد. با عینک واقعیت افزوده مایکروسافت مرز بین دنیای واقعی و دیجیتال باز هم باریک‌تر خواهد شد.

برنده: هولولنز

بازی

هنوز کاملا مشخص نیست چه بازی‌هایی را باید از اوکولوس‌ریفت انتظار داشته باشیم. در این مقطع بسیاری از بازی‌های اول شخص قدیمی در حال تطبیق داده شدن با این سیستم هستند، اما شرکت اوکولوس‌ بارها اعلام کرده بهترین بازی‌های واقعیت مجازی باید از ابتدا برای این محیط خلق شوند که استدلالی منطقی است، زیرا باتوجه به این‌که کاربر اوکولوس امکان حرکت ندارد، باید راهکاری ایجاد شود تا حرکت مجازی که چشم‌ها آن را درک می‌کنند به مغز نیز انتقال داده شود در ضمن هنوز یک کنترل‌کننده مناسب برای تعامل با این جهان‌های مجازی توسعه داده نشده است. بازی کردن با هولولنز اما و اگرهای بیشتری دارد، البته به صورت نظری امکان خلق بازی‌های فوق‌العاده‌ای روی این پلتفرم وجود دارد، بازی‌هایی که مثلا می‌توانند در محیط منزل کاربر انجام شوند، اما مایکروسافت هنوز چیزی درباره سختی برنامه‌نویسی چنین بازی‌هایی اظهار نظر نکرده است.

باتوجه به اطلاعات موجود، تولید بازی برای اوکولوس راحت‌تر به نظر می‌رسد، زیرا توسعه‌دهندگان نباید با مسائلی از جمله تغییرات جهان اطراف مقابله کنند. البته هولولنز از قدرت تحرک بهتری برخوردار است و این موضوع راه را برای خلق بازی‌های جدید باز می‌کند. با این‌که به احتمال زیاد بازی‌های جالبی برای این عینک توسعه داده خواهد شد، اما به نظر می‌رسد عناوین اصلی بازی برای اوکولوس تولید خواهد شد.

برنده: اوکولوس لیفت

نتیجه‌گیری

با این که در ارزیابی ما اوکولوس در دو مورد از چهار مورد برنده شد، اما در واقع این دو دستگاه اهداف متفاوتی را دنبال می‌کنند. زمان مشخص خواهد کرد آیا جا برای هر دوی آنها خواهد بود یا خیر و شاید روزی شاهد دستگاهی باشیم که قابلیت‌های این دو هدست را به‌طور یک‌جا ارائه کند. البته هر دوی این دستگاه‌ها هنوز باید توانایی‌های خود را به اثبات برسانند. اگر این کار بخوبی انجام نشود ممکن است به یک پروژه شکست‌خورده دیگر تبدیل شود.

اگر بخواهیم توان بالقوه این دو رویکرد را مورد بررسی قرار دهیم، اوکولوس مزیت رقابتی بیشتری دارد. اکنون مردم با ایده واقعیت مجازی آشناتر هستند. در ضمن از آنجا که تابه‌حال نسخه‌های متفاوتی از اوکولوس رونمایی شده پیش‌بینی می‌شود که این محصول زودتر از دیگر رقیبش به مرحله بهره‌برداری برسد که این می‌تواند برگ برنده اوکولوس ریفت باشد. پیش‌بینی می‌شود هر دوی این دستگاه‌ها حدود یک‌سال دیگر وارد بازار شوند و باید منتظر بمانیم تا ببینیم کدام‌یک در زمان ورود سر و صدای بیشتری خواهد کرد.

آرش جهانگیری / کلیک (ضمیمه یکشنبه روزنامه جام جم)