جایزه باران کتاب‌های دفاع مقدس

به گزارش جام‌جم، شانزدهمین دوره جایزه کتاب سال دفاع مقدس، بعد از سه سال وقفه برندگانش را معرفی می‌کند. در این دوره آثار سال‌های 1390 تا 1392 مورد بررسی قرار گرفته‌ است.

در این دوره از جایزه آثار در شش بخش شامل 21 گروه بررسی شد. بخش اول ادبیات و هنر است. در این گروه ادبیات داستانی آثار در شاخه‌های ادبیات داستانی، شعر و نثر ادبی، ادبیات نمایشی و مجموعه‌های هنری حضور داشتند. ادبیات داستانی شامل رمان (صد اثر، 13 نامزد) و مجموعه داستان (94 اثر، هشت نامزد) است. در شاخه شعر 137 اثر بررسی و 11 اثر نامزد شد. در شاخه نثر ادبی 26 اثر بررسی و چهارکتاب نامزد شد. در ادبیات نمایشی بخش نمایشنامه 32 اثر بررسی و 6 کتاب نامزد شد. در فیلمنامه هم 20 اثر بررسی و شش کتاب نامزد نهایی شد. در مجموعه‌های هنری هم شامل مجموعه عکس‌ها و تصویرگری‌ها 41 اثر بررسی و 12 کتاب در نهایت نامزد شد.

بخش دوم مستندنگاری شامل خاطره، زندگینامه، گزارش، سفرنامه، نامه‌ها و وصیت‌نامه‌هاست. در خاطره خودنوشت 80 اثر بررسی و چهار اثر نامزد شد. همچنین 13 خاطره روزنوشت بررسی و شش اثر نامزد شد. در بخش خاطره اسارت 89 عنوان بررسی و 9 کتاب نامزد شد. در مجموعه خاطره‌ها هم 121 عنوان و در نهایت چهار اثر به عنوان نامزد نهایی انتخاب شد. هفت سفرنامه، شش نامه و 89 وصیت نامه هم بررسی شد که به ترتیب هفت، سه و شش نامزد در این بخش‌ها معرفی شد. 390 زندگینامه مستند، 147 زندگینامه داستانی و 490 مجموعه زندگینامه هم از سوی داوران بررسی شد که نهایتا به ترتیب 19 اثر، 14 اثر و 14 اثر در این بخش‌ها نامزد شدند.

گروه سوم نقد و پژوهش است. در این گروه نقد و پژوهش ادبی (35 اثر، هفت نامزد)، نقد و پژوهش هنری (13 اثر، هشت نامزد)، نقد و پژوهش فرهنگی (114 اثر، ده نامزد) و نقد و پژوهش تاریخی (152 اثر، 13 نامزد) بررسی شد.

گروه چهارم کودک و نوجوان است. در این گروه 51 داستان کودک با چهار نامزد، 28 داستان نوجوان با هفت نامزد، 74 شعر کودک با 9 نامزد، 112 زندگینامه کودک و نوجوان با 9 نامزد و 30 خاطره کودک و نوجوان بدون نامزد، بررسی شد.

در بخش وابسته شانزدهمین جایزه کتاب سال دفاع مقدس، گردآوری‌ها و مستندنگاری‌ها ارزیابی شد. در این بخش مرجع نگاری‌ها و مراجع دانشنامه‌ای هم گنجانده شده بود.

در بخش جنگی، کتاب‌هایی که به مبارزه با عناصر ضد انقلاب در مناطق جنگی اختصاص داشت، بررسی شد. انتخاب مترجم برگزیده از آثار زبان‌های دیگر به فارسی و از زبان فارسی به زبان‌های دیگر هم از بخش‌های این دوره جایزه کتاب سال دفاع مقدس است. انتخاب طراح برگزیده جلد و متن، فعال برگزیده نشر و اطلاع‌رسانی از میان ناشران، خبرنگاران و کتابداران و کارشناسان دفاتر تولید کتاب از دیگر بخش‌های جایزه است. جواد محقق، دبیر علمی این جایزه به خبرنگار ما گفت: بررسی آثار در این دوره، تفاوت‌هایی با دوره‌های قبل داشته است. در این دوره تفکیک گروه‌ها به صورت علمی تری انجام شد و برخی از شاخه‌ها و رشته‌ها که در ادوار قبل بلاتکلیف می‌ماند، تعیین تکلیف شد. آثاری مانند گردآوری‌ها یا تحقیقات محلی در این دوره مورد بررسی قرار گرفت و به گروه‌های داوری اضافه شد. همچنین ملاکی هم برای کتاب‌های چند جلدی در این دوره در نظر گرفته شد و اسم جایزه با عنوان «جایزه کتاب سال دفاع مقدس» به تصویب رسید. او درباره سطح کیفی آثار این دوره هم بیان کرد: من به عنوان دبیر علمی همه کتاب‌ها را نخواندم، اما از برآیند سخن داوران چنین برمی‌آید که در برخی رشته‌ها کیفیت آثار بسیار بالا رفته است. مثلا در بخش خاطره که حدود 400 اثر داشتیم، کیفیت آثار خیلی بالا رفته و حتی داوران می‌گفتند اگر کتاب‌های حذف شده، حدودا ده سال پیش منتشر شده بودند می‌توانستند جزو آثار برگزیده یا شایسته تجلیل باشند.

محقق همچنین از نقاط ضعف در برخی رشته‌ها هم سخن گفت و افزود: در برخی رشته‌ها مانند نثر ادبی یا نقد و پژوهش علوم کاربردی و فیلمنامه و نمایشنامه تعداد آثار کم است.

مراسم پایانی شانزدهمین دوره جایزه کتاب سال دفاع مقدس، فردا از ساعت 15 در تالار خلیج فارس باغ موزه دفاع مقدس برگزار می‌شود و در نهایت آثار برگزیده و شایسته تجلیل سه سال اخیر در حوزه دفاع مقدس مشخص خواهد شد.