روایت باغ ویران‌شده ایرانی در منچستر

در بخشی از این گزارش آمده است:

سفرهای ناصرالدین شاه علاوه بر فرستادن دانشجو به اروپا و خوشگذرانی‌هایش منفعت دیگری هم داشته است؛ «باغ منچستر». این باغ تا سال ١٩٨٠ سفارت ایران بوده است. باغی که نزدیک به سه هزار متر مربع مساحت دارد. باغ منچستر در محله ترافورد قرار گرفته است. در دسامبر سال ٢٠١٠ این باغ برای نخستین بار آتش می‌گیرد.

راس هیل، وبلاگ نویس و عکاس انگلیسی این‌گونه روایت می‌کند که براساس گزارش‌های آتش نشانی محله ترافود این آتش سوزی اتفاقی نبوده است. در یکی از سایت‌های وابسته به محله ترافورد، مردم این محله درباره این باغ از رفت‌و‌آمد «افراد ولگرد» به باغ اظهار نگرانی می‌کنند، افرادی که به اعتقاد آنها عامل آتش‌ سوزی ساختمان هستند. تقریبا ٩ ماه پس از نخستین آتش‌سوزی، باغ بار دیگر طعمه حریق می‌شود. این‌بار ساختمان به‌شدت آسیب می‌بیند و خطر ورود به آن بیشتر از آن است که کسی جرات کند برای عکاسی به داخل ساختمان‌ها برود. براساس تاریخ نوشته‌های راس هیل این عکاس پس از دو آتش سوزی به این باغ سرزده و روایت کرده است که این باغ «در خطر تخریب» به سر می‌برد.

عکس‌هایی که راس هیل از آنجا گرفته است، ساختمانی را نشان می‌دهد که سقف و بخشی از دیوارهای آن کاملا سوخته و تخریب شده و استخر این باغ پر از برگ است. وضعیت باغ ایران در منچستر به اندازه‌ای بد است که کسی از آنجا مراقبت نمی‌کند و هر کسی می‌تواند به راحتی به ساختمان و اسنادی که از دوره پهلوی در آنجا مانده دسترسی پیدا کند.
«اعتماد» در مکاتبه اینترنتی با شهرداری محله ترافود ماجرای این باغ و آتش سوزی‌ها را جویا شد. تنها جوابی که تا امروز به دست ما رسیده این است که این ساختمان در فهرست «ساختمان‌های در معرض خطر» قرار دارد و به زودی اطلاعات تکمیلی درباره این ساختمان را برای ما می‌فرستند.

اما در این بین اینکه ایران چرا هیچ توجهی به ملک خود ندارد سوالی است که هم برای اهالی محله و هم برای خود مردم ایران پیش می‌آید. مردم محله ترافورد در وب سایت‌های خبری این محله نوشته‌اند که باغ و ساختمان در حال تخریب است اما کسی به آن رسیدگی نمی‌کند. براساس پیش‌بینی ساکنان این محله و عکاس انگلیسی باغ منچستر «یک و نیم میلیون پوند» ارزش دارد. یکی از اهالی محله نوشته است: «واقعا چرا؟ سوال اساسی این است که چرا ایران دارایی‌اش را به حال خود رها کرده و هیچ ارزشی برای آن قایل نیست؟»

شاید زمانی وجود کنسولگری به اعتبار محله ترافورد شهر منچستر می‌افزود اما اکنون خانه‌ای متروکه و نیمه‌سوخته است و به گفته اهالی ترافورد به «معضل محله» تبدیل شده است. یکی دیگر از اهالی این محله نوشته: «این ملک ارزش زیادی از نظر فرهنگی و اجتماعی دارد و قطعا باید برای مسوولان ایران هم مهم باشد اما این بی‌محلی آن هم پس از دو بار سوختن درست به نظر نمی‌رسد.»

باغ ١١٥ ساله رها شده است

عده‌‌ای از مسوولان کشور، این باغ را متعلق به فرح پهلوی می‌دانند که پس از انقلاب توسط دولت ایران از انگلستان باز پس گرفته شده است، اما این موضوع اشتباه به نظر می‌رسد و آنها باغی به نام «منچستر» در شهر لندن را که امروز تبدیل به یک پارک عمومی شده با باغ سفارت ایران در شهر منچستر اشتباه گرفته‌اند. باغ منچستر نام یکی از پارک‌های فعلی در شهر لندن است و از نظر اسم فقط با باغ سفارت ایران تشابه اسمی دارد ولی فاصله میان لندن تا منچستر حدود ٢٥٠ کیلومتر است.

امروز مشکلات این باغ، محدود به بحث مالکیت ایران یا انگلیس نمی‌شود، آتش‌سوزی‌های مکرر و بی‌توجهی بزرگ‌ترین مشکل این ملک با ارزش به حساب می‌آید. اما اختلاف ایران با انگلستان، هم بر سر مسائل سیاسی هم درباره باغ قلهک، باغ منچستر را بیشتر به انزوا کشانده است. در سپتامبر سال ٢٠١١ به گفته سایت‌های خبری محلی منچستر، مسوولان سفارت ایران در لندن از این باغ دیدن کردند و شرایط «بد» این باغ را مشاهده کردند اما از نوامبر ٢٠١١ که سفیر و تمام پرسنل سفارت انگلستان از ایران خارج شدند تمامی ارتباط‌ها میان دو کشور قطع شده است. اما انتظار می‌رود با از سر‌گیری مجدد روابط سرنوشت این باغ ١١٥ ساله در اولویت کارها قرار بگیرد؛ در واقع نجات و احیای این باغ از نظر فرهنگی، تاریخی و... می‌تواند مهم‌ترین اقدام سفارت ایران در انگلستان بعد از بازگشایی مجدد باشد.

منبع: روزنامه اعتماد