جای خالی بورس ارز

در واقع سفته‌بازان و معامله‌گرانی که طی سال‌های گذشته نبض بازار ارز ایران را در اختیار گرفته و حرف اول و آخر را در تعیین نرخ ارز می‌زدند، از خلأ چنین ساز و کار سازمان‌یافته و متشکلی بهره برده و جای خود را در بازار ارز محکم کردند.

بورس ارز محلی است که در آن تمام معامله‌گران اعم از کسانی که نیاز واقعی به ارز داشته یا کسانی که با انگیزه‌های کسب سود در این بازار ورود پیدا می‌کنند، می‌توانند حضور یافته و اقدام به خرید و فروش ارز کنند.

در چنین بازاری می‌توان علاوه بر خرید نقدی، برای نیازهای آینده نیز ارز خریداری کرد و به این ترتیب کسی که مثلا سه ماه دیگر نیاز به ارز دارد، می‌تواند همین امروز با نرخی که در بورس تعیین می‌شود، نیاز خود را تامین کرده و خیالش از بابت نوسانات نرخ ارز طی سه ماه آینده آسوده شود.

مزیت مهم بورس ارز نسبت به بازارهای غیرمتشکل، تحت نظارت بودن این بازار است که دیگر اجازه نمی‌دهد افرادی خاص با انگیزه‌های خاص، قیمت‌های ارز را تحت تاثیر قرار داده و بازار را دچار نوسانات غیرقابل پیش‌بینی کنند.

البته با توجه به اهمیت بسیار بالای نرخ ارز و تاثیرگذاری آن در اکثریت قریب به اتفاق فعالیت‌های اقتصادی، طبیعی است که هرگونه تصمیمی برای راه‌اندازی یک بازار متشکل ارز که در آن تمام فعالان بازار بتوانند با هر رویکردی وارد شده و نسبت به خرید و فروش ارز برای نیازهای آنی و آتی خود اقدام کنند، با حساسیت‌های فراوانی روبه‌روست.

ممکن است بانک مرکزی حاضر نباشد هزینه‌های اجتماعی چنین کاری را متقبل شود؛ زیرا هرگونه نوسان شدید قیمت در چنین بازاری تمام نگاه‌ها را متوجه بانک مرکزی کرده و این بانک مسئول تلاطمات ارزش شناخته خواهد شد، اما باید توجه داشت که حتی در نبود این بازار نیز باز هم این بانک مرکزی است که در رابطه با نوسانات و تحولات بازار ارز مسئول شناخته می‌شود. در چنین شرایطی شاید لازم باشد بانک مرکزی با یک بررسی همه‌جانبه و با همراهی سازمان بورس و اوراق بهادار، فکری برای راه‌اندازی بورس ارز در کشور کند.

حمید اسدی - جام‌جم