روزگار سفید و سیاه دختران پادشاه

پدری که 15 میلیارد دلار ثروت دارد؛ خانه‌ای 85 هکتاری، جواهراتی که بدون نگرانی از قیمت می‌توان خرید، لوازم آرایشی و حتی تحصیلات در دانشگاه‌های معتبر و سفرهای تفریحی به خارج از کشور. شاید بخش کوچکی از این فهرست بتواند بسیاری از دخترهای امروزی را قانع کند. نعمت‌هایی که برخی از مزایا و مواهبی است که در دست دختران پادشاه سعودی قرار دارد. با این حال نباید پنداشت که همه به طور مساوی از این امتیازات برخوردار هستند. وضع زن در خانواده سعودی، تقریبا آینه‌ای است از وضع زن در جامعه عربستان سعودی به شرطی که کمی سیاست‌ورزی را هم چاشنی آن کنیم.

اردیبهشت امسال، روزهای پرکاری برای سفیر عربستان سعودی در ایالات متحده آمریکا بود. نوزدهم آوریل 2014 بود که روزنامه نیویورک پست در گزارش بلندی خبر از ماجرای هولناکی در دل کاخ ملک عبدالله پادشاه سعودی داد.

به نوشته این روزنامه، سحر، دختر چهل‌ودو ساله پادشاه سعودی در یک مکالمه تلفنی با خبرنگار این روزنامه فاش کرده که او و سه خواهر دیگرش که همگی از همسری اردنی به نام الفایض هستند؛ در کاخ سلطنتی به صورت جداگانه زندانی شده و آب و غذای محدودی در اختیارشان قرار گرفته و ارتباطشان با بیرون هم به طور کلی قطع شده است. در ادامه این گزارش با الفایض، همسر سابق پادشاه و مادر این دختران نیز مصاحبه شده و این وضع توسط برخی از فعالان حقوق بشری هم تائید شده است.

البته این روزنامه نزدیک به محافظه‌کاران آمریکا (جمهوریخواهان) نگفته چگونه توانسته این مکالمه تلفنی را برقرار کند ولی اعتبار بالای این روزنامه، موید صحت چنین گزارشی است.

نخستین سوال قابل طرح در این زمینه این است که چرا با این دختران به این شیوه برخورد می‌شود؟ دختران می‌گویند وضع آنها آینه‌ای از وضع زن در جامعه سعودی است اما این پاسخ قانع‌کننده نیست. چرا؟

اجازه دهید به چهار دختر دیگر پادشاه سعودی اشاره کنیم. ملک عبدالله، 30 زن و 40 فرزند دارد. از این تعداد 20 فرزند، دختر هستند.

ادیلا، آلیا، مریم و کوچک‌ترین دختر یعنی ساهاب نمونه‌هایی هستند که نشان می‌دهند همه دختران پادشاه در وضع بغرنج نیستند.

ادیلا که لیسانس هنر از دانشگاه ملک سعود دارد یکی از فعال‌ترین زنان دربار سعودی است. او در روزنامه‌ها درباره دیدگاه ضد صهیونیستی خود و نیز وضع حقوق زنان در عربستان سعودی می‌نویسد و بعضا دیدگاه‌های متفاوتی را هم ابراز می‌کند. آلیا یکی از زنانی است که در برنامه اجتماعی شهر جده مشغول به فعالیت است.

مریم، دیگر دختر پادشاه، در اروپا پزشک است و سحاب بیست‌ویک ساله هم باعث پیوند خاندان سلطنتی سعودی و بحرین شده و به عقد یکی از اعضای خاندان سلطنتی این کشور درآمده است. پس نفس دختر بودن، دلیل موجهی برای آزار و اذیت آن دختران نیست و باید به دنبال دلایل دیگری گشت.

الفایض، مادر آن چهار دختر می‌گوید کینه پادشاه از او و دختران او از زمانی شکل گرفت که او در چهار بارداری پشت سر هم از پانزده سالگی تا نوزده سالگی، چهار دختر برای پادشاه به دنیا آورد. موضوعی که ظاهرا در جامعه عرب، همچنان باعث سرافکندگی مرد است.

درست مثل روزهای جاهلیت. پسر نیاوردن باعث شد بعدها پادشاه این زن اردنی را طلاق دهد و او پس از آزار و اذیت فراوان به صورتی مخفی از عربستان فرار کند و چنین سرنوشتی به سر دختران او بیاید.

به این ترتیب، باید گفت دختران پادشاه هم بخشی از جامعه زنان سعودی هستند. آنها هم بدون اذن مردان حق سفر و رانندگی ندارند.

در این میان برخی فضاهای باز ظاهرا برای رشد شخصی آنان و نیز سوپاپ اطمینان‌های اجتماعی و البته در راستای دیدگاه‌های نیمه اصلاح‌گرایانه شاه فعلی سعودی است. شاهی که حتی با دیدگاه‌های بازتر نسبت به پادشاهان سابق ممکن است به دلیل دختر بودن، فرزندان خود را شکنجه کند.