نخستین طرح ترافیک ایران دوره قاجار

سیروس سعدوندیان در این باره می نویسد در 1282 هجری قمری، با منع ورود چهار پایان باربَر به محوطه «میدان ارگ» یا«باغ گلشن» نخستین «طرح ترافیک» به اجرا در آمد. ماجرا از این قرار بود: یک سال پیش از آن در 1281 هجری قمری، پس از بنای میدان توپخانه جدید در میدان «ارگ سلطنتی»، توپ ها و توپچیان میدان ارگ را به آن محل انتقال دادند و در وسط میدان ارگ استخری هشت ضلعی بنا کرده، در اطراف آن راه سنگفرش کالسکه رو ساختند و مابقی میدان را به فضای سبز تخصیص دادند. اطراف باغچه ها را نیز با ستون های سنگی و نرده های چوبی محصور نمودند. در 1282 هجری قمری، برای ممانعت از عبور و مرور چهار پایان در این میدان، خندق شرقی ارگ را پُر کرده، بر روی آن خیابانی ساختند از توپخانه جدید تا دهنه بازار و در انتهای آن نیز دروازه ای به خارج شهر بنا نهادند. بدین ترتیب، عبور و مرور چهارپایان باربَر از محدوده میدان ارگ قطع گردید. «محمدحسن خان اعتمادالسلطنه» در مرآت البلدان می نویسد:

«بعد از وضع میدان ارگ و طرح حوضی وسیع در آن و غرس دو باغ در دو طرف حوض و نصب ستون های سنگی به فاصله چهار ذرع جلو باغ ها و محجر چوبی، در فواصل ستون ها، محض اینکه ساحت چنین میدانی از آمد و شد دواب که حمل اجناس می کنند مصون باشد، حکم شد در جانب شرقی ارگ همایون دروازه ای از خارج صحرا به شهر قرار دهند و خندق شرقی شهر را انباشته، با سطح زمین برابر کنند و خیابنی عریض تا دهنه بازار تشکیل دهند و این اوقات[1282 هجری قمری] این جمله صورت اتمام یافته است».

منبع:قدس