این در حالی است که هنوز مایکروسافت علاقهمند است کاربران مشترک آفیس 3۶۰ شوند و برطبق این اشتراک به آنها فضای ذخیرهسازی نامحدود ابری نیز ارائه میکند، اما به نظر میرسد برای اینکه مجبور نشود بیشتر از این کاربران موبایلی خود را از دست دهد، تصمیمگرفته برخی ویژگیهای پیشرفتهتر آفیس را رایگان در اختیار کاربران قرار دهد.
در این نسخه رایگان کاربران تبلتها و تلفنهای هوشمند میتوانند اسناد را به صورت رایگان ویرایش، مشاهده و ایجاد کنند و علاوه بر این، آن اسناد را با دراپ باکس یا فضای ذخیره سازی کلود وان درایو sync کنند، اما هنوز هم بیشتر ویژگیهای این نرمافزار فقط در نسخه اصلی و پولی آن قابل استفاده است. در ادامه به مقایسه ویژگیهای دو نسخه رایگان و پولی نرمافزار آفیس در ابزارهای ورد، پاورپوینت و اکس میپردازیم، تا با هم ببینیم این وعده آفیس رایگان تا چه حد کاربردی است.
مایکروسافت ورد
ویرایشگر اسناد متنی مایکروسافت طولانیترین فهرست از ویژگیهایی را دارد که باید برای آنها پول پرداخت کنید، اما نسخه رایگان آن هم چندان بیمصرف نیست و هنوز از ویژگیهای ویرایش اولیه مانند ایجاد متن، بولد یا ایتالیک کردن، تغییر فونت و تغییر رنگ متن پشتیبانی میکند. در اینجا فهرستی از ویژگیهای پولی و غیر پولی آفیس ورد روی تلفنهای همراه هوشمند ذکر شده است.
فقط کاربرانی که از سرویس غیررایگان و حساب آفیس ۳۶۵ استفاده میکنند میتوانند اسناد را بین حالت افقی و عمودی تغییر دهند. کاربرانی که هزینهای پرداخت نکردهاند فقط در حالت نمایش عمودی میتوانند متن را ویرایش کنند و در حالت افقی فقط امکان مشاهده متن وجود دارد. این محدودیت شامل ایجاد اسناد جدید نیز میشود.
امکان ستونبندی فقط برای کاربرانی با حسابهای پولی وجود دارد و در نقطه مقابل کاربران رایگان فقط میتوانند در یک ستون به ویرایش متنهای خود بپردازند. البته اگر سند وردی از قبل به حالت چند ستونی باشد، میشود آن را در نسخههای رایگان مشاهده و ویرایش کرد اما امکان اصلاح ستونها یا undo وجود ندارد.
فقط کاربران پولی این اجازه را دارند که از میانبرها برای حرکت در صفحات استفاده کنند. بخشهایی مانند Next page، Continuous، Odd و Even Pages شامل این محدودیتها میشود. کاربران رایگان باید به صورت دستی صفحات را ورق بزنند، اما هنوز امکان ایجاد شماره صفحههای مجزا وجود دارد.
امکان ویرایش پیش فرض یا همان Track Changes نیز برای کاربران رایگان محدود است، اما هنوز هم در حالت Review امکان استفاده محدودتر از این ویژگی وجود دارد. برای مثال اگر متنی را از دوست خود دریافت کردید که میخواهید آن را ویرایش کرده و به دوست خود برگردانید، میتوانید با روشن کردن این گزینه پیشنهادها و موارد ویرایشی خود را روی متن اعمال کنید. تغییرات ایجاد شده با رنگی متفاوت و به صورت علامتگذاری شده مشخص میشود و دوست شما میتواند این تغییر را به طور جداگانه مشاهده کند و آن را به کار برده یا نبرد.
در حالت سرویس ابری، همه گزینههای ویرایش متن مانند اندازه فونت، تغییر حالت متن و رنگ رایگان است، اما تغییرات خاص مانند رنگهای مخصوص در بخشهایی مانند Text Styles و Word Art قرار دارند که فقط به حسابهای پولی مربوط است.
اگر میخواهید نمودارهایی با علائم ریاضی طراحی کنید، نسخه پولی به کارتان میآید، زیرا نمودارها و گزینههای نمایش در نسخه رایگان کاملا محدود است و خبری از علائم ریاضی نیز در این نسخه نیست.
برای جدولها هم کاربران پولی میتوانند رنگ یا سایه هر سلول، ردیف یا ستونی را تغییر دهند.
کاربران پولی میتوانند انعکاس و سایهها را در عکسها به کار ببرند. گرچه وقتی سایهها و انعکاسها در نسخه رایگان باز شوند، از اسناد خارج نمیشوند.
اکسل مایکروسافت
نسخه رایگان این نرمافزار (spreadsheet) همانند آفیس ورد محدودیتهای مشابهی دارد و این محدودیتها در کار با متن، نمودار، جدول و تصویری که به کار میبرید، وجود دارد. علاوه بر این، محدودیتهایی هم درباره جدولهای پیچیده وجود دارد. در حالی که کاربران رایگان فقط میتوانند داده را محور قرار دهند و spreadsheet را برای جدولهای پیچیده رفرش کنند، کاربران پرداختی میتوانند لایه یا استایل جدولهای پیچیده را تغییر دهند. البته اکنون ایجاد جدولهای پیچیده در نسخه موبایل آفیس در هر دو نسخه پولی و رایگان ممکن نیست.
پاور پوینت مایکروسافت
ویرایشگر نمایش مایکروسافت محدودیتهایی مشابه فرمت متن، نمودارها، جدولها و تصاویری را دارد که در ورد و اکسل به کار میروند. با این حال، این محدودیتها در نرمافزار کمتر از دو اپلیکیشن دیگر میتواند دست و پا گیر باشد. در نسخههای رایگان گزینه Presenter View وجود دارد، اما امکان پیشنمایش از این نسخه حذف شدهاست. در صورتی که کاربران حسابهای پولی امکان مشاهده یادداشتها و اسلایدهای بعدی را در یک رایانه دیگر دارند. همچنین کاربران میتوانند اسلایدشو را بدون این ابزارها رایگان داشته باشند، ضمنا برجسته کردن و تغییر عکسهای پس زمینه نیز وجود دارد.
استفاده تجاری در سرویسهای ابری نیز با محدودیتهای زیادی روبهروست و کاربران اگر بخواهند از وان درایو و دراپ باکس در حالت Business استفاده کنند، نمیتوانند در حالت رایگان با چند نفر روی یک سند کار کنند. همچنین حفظ و ویرایش این اسناد به اشتراک آفیس 365 نیاز دارد و کاربران رایگان فقط در حالت read only میتوانند فایلها را بررسی کنند. در مجموع میتوان گفت نسخه رایگان نرمافزار آفیس روی تلفنهای همراه و تبلتها بیشتر به یک نسخه نمایشی شبیه است تا نرمافزاری کارآمد. بنابراین کاربرانی که بخواهند از این نرمافزارها به صورت حرفهای استفاده کنند، مجبورند در نهایت به پرداخت مبلغ مورد نظر شرکت مایکروسافت تن دهند تا بتوانند هم بدون محدودیت و هم سریعتر به کارهای خود بپردازند.
تاریخچه آفیس روی دستگاههای همراه
اولین باری که این بسته نرمافزاری محبوب شرکت مایکروسافت راهش را به تلفنهای همراه باز کرد به سال 1996 برمیگردد، این نرمافزار اولینبار با عنوان Pocket Office برای سیستمعامل ویندوز CE 1.0 ارائه شد. آن زمان هنوز خبری از تلفنهای هوشمند نبود و این نرمافزار با هدف پوشش پلتفرم سختافزاری رایانههای دستی یا همان Pocket PCهای مایکروسافت عرضه شد. پس از روی کار آمدن اولین سیستمعامل ویندوز موبایل با نام 5، آفیس با نام فعلیاش یعنی آفیسموبایل شناخته شد. سال 2007 مایکروسافت نسخه موبایل آفیس 2007 را ارائه کرد که به عنوان موبایل آفیس 1/6 ارائه شد و به طور رایگان در ویندوز موبایل 5 و 6 قابل استفاده بود.
تحول بعدی نسخه موبایلی آفیس به سال 2009 برمیگردد. در آن سال مایکروسافت اعلام کرد براساس قراردادی بین نوکیا و مایکروسافت قرار است موبایل آفیس برای پلتفرم سیمبین عرضه شود، اولین برنامهای که در تلفنهای هوشمند سری ای نوکیا ظاهر شد، Microsoft Office Communicator بود. فوریه 2012 نیز مایکروسافت سرویسهای دیگری مانند OneNote، Lync 2010، Document Connection و PowerPoint Broadcas را برای سیمبین ارائه کرد و آوریل همان سال موبایل ورد، پاورپوینت موبایل و اکسل موبایل به مجموعه آفیس پیوستند. اکتبر 2010 هم این شرکت موبایل آفیس 2010 را با ویندوزفون 7 ارائه کرد. در ویندوزفون کاربران میتوانستند بهصورت مستقیم از اسکای درایو یا اکانتهای آفیس 365 به اسناد دسترسی داشته باشند و ویرایششان کنند. پس از آن اکتبر 2012 مایکروسافت نسخه جدید آفیس موبایل را برای ویندوزفون 8 و ویندوز فون 7.8 در اختیار کاربران قرار داد و بعد هم مارس 2014 آفیس برای آیپد عرضه شد و این شرکت نسخههای آی.او.اس و اندروید موبایل آفیس را برای استفاده خانگی در تلفنها قرار داد. البته برای استفاده تجاری از موبایل آفیس کاربر باید مشترک آفیس 365 باشد. تا اینکه هفته پیش آفیس برای استفاده شخصی در آیپد در تلفنها و تبلتها رایگان شد. مایکروسافت اعلام کرد اپلیکیشن مجموعه آفیس را برای آیفونها و تلفنهای اندروید به اپلیکیشنهای مستقلی برای ورد، پاورپوینت و اکسل تقسیم کرده است.
آزاده ارشدی / کلیک (ضمیمه یکشنبه روزنامه جام جم)
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد