عمری که پای سیگار و قلیان دود می‌شود

جام جم سرا: در سال‌های اخیر تلاش زیادی برای یافتن علل ایجاد سرطان شده و عوامل متعددی در این مورد شناسایی شده که دخانیات سردسته این عوامل است.

به جرات می‌توان گفت در 50 سال اخیر بیشترین حجم مطالعات پزشکی در مورد اثرات مخرب این سم مهلک و رایج در جوامع بشری شده و نتایج قطعی و کاملی در این رابطه به دست آمده است.

سال‌هاست بر اساس همین مطالعات در مکان‌های عمومی کشورمان کشیدن سیگار ممنوع شده و برخلاف گذشته سیگار کشیدن نه‌تنها کار باکلاسی تلقی نمی‌شود، بلکه از نظر اکثر مردم عملی نکوهیده است، اما قلیان در چند سال اخیر به عنوان یک دود سالم و تفریحی به جامعه معرفی شده و حتی در بسیاری موارد به عنوان یک تفریح با کلاس معرفی شده است.

شاید تعجب کنید، ولی واقعیت این است که یک قلیان کامل معادل صد نخ سیگار مضر است. به بیان دیگر کسی که هر هفته یک‌بار قلیان می‌کشد، مثل کسی است که هر روز یک پاکت سیگار دود می‌کند؛ بنابراین در بحث پیش رو می‌توان واژه قلیان را جایگزین سیگار کنیم.

سیگاری‌ها در 40 درصد موارد در اثر بیماری‌های مربوط به سیگار در سنی پایین‌تر از افراد غیرسیگاری می‌میرند. این بیماری‌ها شامل بیماری‌های ریوی، بیماری‌های قلبی و سرطان‌هاست.

اما کدام سرطان‌ها با مصرف سیگار و قلیان ایجاد می‌شود؟

سرطان ریه، سرطان حنجره، سرطان مری، کلیه، پانکراس و معده با سیگار و قلیان ارتباط دارند که البته در این بین، دو سرطان اول عمدتا در سیگاری‌ها دیده می‌شود و در افراد غیرسیگاری خیلی نامحتمل است.

مصرف سیگار و قلیان باعث ایجاد تغییرات در ژن‌ها می‌شود و هرچه تعداد نخ سیگار دود شده زیادتر می‌شود، تغییرات ژنی بیشتر می‌شود و قدرت دفاعی ضدسرطان بدن کمتر می‌تواند از پس مهار آن برآید.

به این ترتیب، تعداد نخ سیگاری که در روز دود می‌شود و تعداد سال‌هایی که این کار ادامه دارد، ریسک ایجاد سرطان را بیشتر می‌کند.

وقتی فرد سیگار را ترک می‌کند، این تغییرات ژنی بتدریج پاک می‌شود، اما چند سال طول می‌کشد اثرات سیگارهای مصرف شده از بدن پاک شود.

متاسفانه سیگار کشیدن اطرافیان نیز باعث ایجاد سرطان در افراد می‌شود و این نوع سرطان تاسف‌بارتر از نوع قبلی است، زیرا فرد فدای سیگار کشیدن دیگران که عموما پدر، مادر یا همسر است شده است.

دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد