افروغ در پاسخ به رنجبران مجری برنامه که از حضور وی در برنامه تشکر کرد، گفت: من تعجب کردم که چرا من را انتخاب کردید، چون سبقه شما در برنامه شناسنامه بیشتر حکایت از این داشت که سراغ رجال سیاسی رفتهاید، حالا نمیدانم چه تغییر جهتی در برنامهتان صورت گرفته است؟
مجری برنامه شناسنامه با بیان اینکه بالاخره شما هم به نوعی هم از اوایل انقلاب در عرصه سیاسی بودهاید و کماکان نیز نظراتتان در عرصه سیاسی مؤثر است و در هر حال ما هم سعی داریم که در شناسنامه نیز سراغ چهرههای فرهنگیتر هم برویم. از وی سوال کرد، واقعا چرا بعد از مجلس هفتم تا این اندازه از عالم سیاست فراری شدید؟ من شنیدم که شما یک خانه طرف سوادکوه گرفتهاید و بیشتر آنطرفها هستید، پاسخ داد: قبل از این که به سؤال شما بپردازم میخواستم بگویم خوشحالم که سیاست و شناسنامه انقلاب اسلامی را منحصر به سیاست آن هم در عرصه رسمی نکردهاید و سراغ حقیر آمدهاید این خودش مایه مسرت است اما اگر از این منظر نگاه کنیم که سیاست اعم از رسمی و غیر رسمی است و قدرت فقط منحصر به قدرت رسمی نیست.
نظارت و نظریهپردازی مغفول مانده است
وی ادامه داد: جای تعجب نیست که بنده بیایم عرصه اصلی مربوط به سیاستورزی را پوشش بدهم و به روشنگری بپردازم، من احساس کردم یک چیزی در جمهوری اسلامی مغفول واقع شده است و آن نظارت است و نظریه پردازی. واقعا گفتمان انقلاب اسلامی به سیاست و آن هم به سیاست رسمی تقلیل داده شده است، ما سخن از آسیبشناسی میکنیم اما عملا آسیبشناسی نمیبینیم اگر سخن از آسیب شناسی به میان بیاید در واقع باید مکانیسمی برای آسیبشناسی، برای طبابت و توجه به اینکه چه فاصلهای از آرمانها و مبانی و سبقه اصلی انقلاب اسلامی گرفته شده است قرار دهیم.
افروغ با بیان اینکه من احساس میکردم ما بعد از انقلاب اسلامی به خاطر برخی کج اندیشیها و فقدان نظریه پردازیهای متناسب و متناظر مطابق با انقلاب اسلامی تمام تخممرغهایمان را در سبد قدرت رسمی ریختهایم، تصریح کرد: حتی اگر گفتمان ما فقط سیاسی هم بود و ابعاد فرهنگی و اخلاقی و اقتصادی هم نمیداشت کاری نبود که باعقل سیاسی سازگار باشد؛ حتما باید مکانیسمهای اطمینان بخشی وجود داشته باشد که ما طبق قاعده و اهداف و آرمانهایی که به مردم قول دادهایم عمل کنیم ما نمیتوانیم اعتماد مفرط و مطلق به رجال سیاسی بکنیم و بعد هم برویم بخوابیم و خیالمان آسوده باشد که اینها به احسن وجه کارشان را انجام میدهند حتی اگر ساختار سیاسی معیوبی هم نداشتیم. میدانید که ما بارها گفتهایم که یک تمرکزگرایی از قبل به ما به ارث رسیده است که متکی به اقتصاد نفتی است و این دو وجه خودش باعث میشود که خود به خود رجال سیاسی ما در معرض یک بیماری قرار بگیرند.
این تحلیلگر مسائل اجتماعی درپاسخ به این سوال که الان که 6 سال است از مجلس فاصله گرفتهاید آیا از این نظارت راضی هستید، چون برخی میگویند تا تریبون رسمی نداشته باشی نمیتوانی مؤثر باشی، بیان داشت: خوشحال شدم چون شما در همان ابتدا گفتید که هرازگاهی بنده یک تلنگری میزنم و این تلنگر باعث میشود که عدهای تکانی بخورند پس معلوم میشود که بیاثر نبوده است؛ نه من واقعا نمیتوانم از سیاست کنار بکشم در نظم تئوریک من معنا ندارد که ما از یک تفکر غیرمنظومهای وسندیتگرا دفاع بکنیم و حداقل توجه را به دلالت سیاسی آرا و نظراتمان نداشته باشیم اصلا به این اعتقاد ندارم که کسی نظریهورزی و نظریهپردازی میکند، ولی کاری به سیاست ندارد این حرف اصلا حرف موجهی نیست. حالا یا دلالت مستقیم سیاسی دارد یا دلالت غیرمستقیم سیاسی.
هرچه گفتم فایده نداشت، دارم بیتفاوت میشوم
وی در پاسخ به سوال مجری برنامه که پرسید، من از شما خواندم که در یک خانواده متوسط روبه پایین در شیراز متولد شدهاید که فرزندانی صبور تربیت کردهاند، ولی شما در رابطه با سیاست خیلی صبور نیستید، گفت: بله خیلی صبورنیستم؛ ولی دارم تمرین میکنم که صبوری کنم ولی زاویهای که باعث شده تا صبوری را تمرین کنم نمیپسندم احساس می کنم دارم فردی بیتفاوت میشوم.احساس میکنم هرچه گفتیم فایدهای نداشت.
مجریه برنامه گفت، اصلا به شما هم بیتفاوتی نمیآید که افروغ پاسخ داد: بله واقعا هم به بنده نمیآید؛ ولی تمرین میکنم تا کاری به سیاست نداشته باشم عذرخواهی میکنم این را میگویم دوست ندارم این را بگویم ولی احساس میکنم دیگر گوش شنوایی نبود، خیلی از پیشبینیهای ما درست از آب درآمد، ولی چرا از این به بعد گوش نمیکنند برای همین است که اگر دقت کرده باشید مدتی است من نه مصاحبه و صحبت و سخنرانی میکنم و نه مناظرهای شرکت میکنم احساس کردم که در هاون کوبیدن است برای آنکه آنهایی که باید وارد عرصه بشوند نمیشوند. من هزینهاش را میدهم میآیم طرح مسأله میکنم اما آنهایی که توقع دارم پی این سرنخها را بگیرند متأسفانه میبینم که مصلحت اندیشانه و محافظهکارانه پی آن را نمیگیرند.
وی ادامه داد: امیدوارم حداقل بیایند ببینند آنچه در گذشته بودهایم چه بوده است آیا پیشبینیهایمان درست بوده آیا حسن نیتی بوده یا نبوده و از این به بعد نه به حرفهای بنده بلکه به حرفهای امثال بنده توجه کنند کسانی هستند که هیچ چشم داشتی هم ندارند و یک عهد و اخوتی با اصل نظام دارند. امیدوارم اینگونه شود.
وی در پاسخ به این سوال که چه شد قبل از انقلاب به انگلستان رفتید؟ اظهارداشت: من همانطور که در کتاب دیالیتیک خرد و جامعه آماری مفصل در آزمون انگلیس شرکت کردم و موفق شدم آن زمان امکاناتی در اختیار دانشجویانی قرار می گرفت که میخواستند به خارج کشور بروند و من نیز دوست داشتم از این امکانات استفاده کنم.
میخواستم وارد دانشگاه شوم تا مبارزه کنم
افروغ در پاسخ به این سوال که در آن زمان مبارزه را شروع کرده بودید؟ بیان داشت: نه من آن موقع فردی سنتی مذهبی بودم و مقید به دعای توسل و کمیل بودم و شاید عجیب باشد که جوانی به سن من 18 بار به زیارت امام رضا(ع) رفته باشد اما چندان سیاسی نبودم و شناخت زیادی نداشتم ، مادرم رساله امام را داشتند البته با جلد فرد دیگری. در این حد بودم که حس میکردم اتفاقی باید رخ بدهد و احساس بحران هویت وجود دارد و یک چیزی کم است این احساس را داشتم و به این امید میخواستم وارد دانشگاه شوم که مبارزه کنم اما این که خودم مستقیم دستی بر آتش داشته باشم نه این گونه نبود و عضو تشکیلات و جریانی نبودم.
افروغ در پاسخ به سوال مجری که پرسید، ولی در انگلیس جدی وارد شدید؟ گفت: بله به شدت جدی وارد شدم.
ما سخن از آسیبشناسی میکنیم اما عملا آسیبشناسی نمیبینیم اگر سخن از آسیب شناسی به میان بیاید در واقع باید مکانیسمی برای آسیبشناسی، برای طبابت و توجه به اینکه چه فاصلهای از آرمانها و مبانی و سبقه اصلی انقلاب اسلامی گرفته شده است قرار دهیم |
رنجبران پرسید، نقطه آغاز این ورود چه بود؟ و افروغ پاسخ داد: نقطه آغاز به این دلیل بود که من قابلیت داشتم و این قابلیت هم به این دلیل بود که من فردی مذهبی بودم بنابراین وقتی که گروهها و جریانها خود را نشان دادند من جذب گروههای اسلامی شدم البته همان جا هم عضو گروهی نشدم همان طور که هنوز هم عضو گروهی نیستم و درکلیه تظاهرات، راهپیمایی ها، اعتصاب غذا حضور داشتم و جز محدود افرادی بودم که کارش به دستگیری اعتصاب غذا و زندان و اخراج هم کشیده شد و حتی در این بین من لبنان هم رفتم و آموزشهای نظامی هم دیدم.
این تحلیلگر مسائل اجتماعی و سیاسی در پاسخ به این سوال که قضییه آموزش نظامی شما در لبنان چه بود؟ گفت: من از فرصت تعطیلات ژانویه استفاده کردم تا در راهپیماییها حضور داشته باشم زیرا واقعا نمیتوانستم درس بخوانم.
ماشین پپسی کولا را به آتش کشیدیم
وی ادامه داد: پس از آن آمدم تهران، رفتم به شیراز و در راهپیماییها شرکت کردم و حضور فعال هم داشیم و چند کار هم انجام دادیم مثلا ماشین پپسی کولا را که آن موقع نماد وابستگی به صهیونیست میدانستند به آتش کشیدیم یک کارخانه آبجوسازی هم در شیراز بود به نام شمس حالا یا در انجا نگه داری میشد یا تولید میشد آن را به آتش کشیدیم و یکبار امام مطلبی فرمودند که شاید ما بد استنباط کردیم که کار به مبارزه مسلحانه نیز بکشد ما احساس کردیم که باید کاری کرد؛ بعد تعطیلات ژانویه برگشتم انگلستان و از آن طریق رفتم سوریه شب رفتیم دانشگاه موقع نماز آنها فهمیدند که اتفاقی رخ داده و اینها عرب نیستند یکی از آقایان آمد گفت شما کجایی هستید گفتیم ایرانی هستیم پرسیدیم میتوانیم به شما اعتماد کنیم گفت بله گفتیم ما امدیم از این طریق راهی لبنان بشویم و آموزش نظامی ببینیم آن مرد گفت می توانم کمکتان کنم و از طریق او شبی راهی لبنان شدیم و از طریق راههای غیر تعریف شده از این طریق با گروه امل آشنا شدیم. تجربه خوبی بود و7 ماه آنجا بودیم بعد که به حمدالله انقلاب پیروز شده بود.
عماد افروغ در پاسخ به این سوال که در زمان پیروزی انقلاب آنجا بودید؟ تصریح کرد: برگشتم و بعد دوباره رفتم به انگلستان که ادامه تحصیل بدهم
وی در پاسخ به این سوال که در لحظه پیروزی انقلاب تهران بودید یا لبنان؟ گفت: لبنان بودم؛ بعد که برگشتیم انقلاب مستقر شده بود و باز بودیم تا یک مدتی که دوران تحصیلی شروع شد دوباره برگشتم و یک سال بودم که آن اتفاقات افتاد.
این تحلیلگر اجتماعی در پاسخ به اینکه جلوی سفارت آمریکا چه اتفاقاتی افتاده بود؟ اظهارداشت: تعدادی از دانشجویان ایرانی خارج کشور در آمریکا، بنا به دلایلی اعتصاب و تظاهراتی داشتند و توسط آمریکا دستگیر شده بودند و این شد که موج اعتراضی در دانشجویان خارج کشور ایجاد کرد از جمله در لندن. جمع شدیم جلوی سفارتخانه آمریکا در انگلیس که آنها را آزاد کنید تا ما هم برویم به هر حال کار به درگیری کشید و تعدادی از دانجشویان را گرفتند معمولا رسم انگلیس هم این است که وقتی میخواهد تظاهراتی را کمرمق کند میگذارند کسانی بیرون بروند، مثلا یکی میخواهد شیر برای بچهاش تهیه کند یا مثلا مشکلاتی وجود دارد میگذارد اینها از تظاهرات بیرون بروند و بعد از برگشت آنها جلوگیری میکند من به تعدادی از دانشجویان که هیکل درشت از ما داشتند گفتم شما بروید بیرون وقتی خواستید برگردید و جلویتان را گرفتند درگیر شوید تا ما را هم بگیرند و همین اتفاق هم افتاد و ما را گرفتند و ما بالافاصله وارد اعتصاب غذا شدیم.
5 بار در خارج کشور زندانی شدم
افروغ اضافه کرد: 17 روز من اعتصاب غذای خشک داشتم؛ من خودم در زندان 5 بار زندانی شدم شاید تنها دانشجویی که درخارج کشور 5 بار در زندان دوباره زندانی شد بنده بودم
وی درباره چرایی زندانی شدنش گفت: چند تا دلیل داشت یکی اینکه یکی از بچههای ما در اعتصاب غذا خبر رسید که در سلول خود بدجور از حال رفته است من میخواستم بروم ببینم حالش چه طور است موقع هواخوری من پاشنه کفشم را خواباندم ان جا رسم بود که حتما پاشنه کفش را مرتب کنی اما من پاشنه را خواباندم پلیس گفت کفشت را درست کن اول صدایم زد من گفتم خودت بیا بعد گفت می گویم بیا. گفتم چی شده؟ گفت کفشت را درست کن.گفتم چشم اما درست نکردم رفتم. گفت برو. گفتم من درست نکردم چرا میگویی برو؟ من دبنال فرصت می گشتم برای همین گفت بیا هواخوری ، سلولت کجاست برو به سلول. من هم دروغ مصلحتی گفتم و رفتم به سمت آن بنده خدا و ملاقاتش کردم و آنها هم فهمیدند که من دروغ گفته ام. امدند گفتند بیا بیرون و وسایلت را از سلولت بیاور باید به انفرادی بروی.رفتم انفرادی و یک قرآن با خودم داشتم که هنوز هم دارم قرآنی بود که بچه های انجمن به من داده بودند نوری در سلول بود از آن استفاده کردم و شروع کردم به خواندن سوره آل عمران پلیس آمد گفت قرآن را نخوان و بده به من و قرآن را با احترام از من گرفت. من شروع کردم همین طوری قرآن خواندم گفت قرآن بخوان صوتت با قرآن بهتر است یعنی همان قرآن را بخوان.
وی اضافه کرد: مورد دیگر این بود که یکی از دانشجویان پایش معلول بود رفت دستش را بشوید یک زندانی محکم زد توسینه این دانشجوی ایرانی خیلی به غیرت من برخورد آمدم یک سیلی به این آلمانی بزنم که شلوغ شد و پلیس نگذاشتند گفتم اشکال ندارد بالاخره فردایی هم هست فردا در هواخوری به بچههایی که یک مقددار هیکلی بودند گفتم بیایید برویم من صحبت میکنم چون من هم بیانیه بچهها را مینوشتم هم رشتهام علوم انسانی بود، گفتم من با این فرد آلمانی صحبت میکنم اگر عذرخواهی کرد که هیچ اگر نه که ممکن است اتفاقاتی پیش بیاید، رفتم سراغ این فرد آلمانی دیدم هیچ کس نیامد یعنی دانشجویان خودمان هم پشت ما رو خالی کردند ولی من رفتم و گفتم فقط به من توضیح بده چرا رفیق ما رو زدی؟ ایشان فحش بدی به من داد و گفت میخواهی من به تو توضیح بدهم مشتی هم به سمت من پرتاب کرد و من کشیدم کنار همه لطف خدا بود من با پای چپم زدم به صورت طرف، صورتش چاک خورد و افتاد. من تازه اعتصاب غذا هم داشتم آمدم یک چک بزنم که شلوغ شد بعد من رفتم پلیس به من هم شک نمیکرند. چرا که رفتند سراغ همان دانشجوی هیکلی که من رویش حساب کرده بودم آنهم به راحتی گفته بود که من نبودم فلانی بوده است.
15 روز نکشید که حکم اخراجم صادر شد
افروغ در پاسخ به سوال رنجبران که پرسید شما را به انفرادی بردند؟ گفت: بله به انفرادی بردند و 15 روز از هواخوری محروم بودم اما خوب به 15 روز نکشید که حکم اخراج ما صادر شد ....زمانی که ما میخواستیم دیگر مراحل پایانی بازگشت از انگلیس را پشت سر بگذاریم، نماز ظهر شد و ما نماز را خواندیم. پلیسی که علیه من شهادت داده بود و تا میخوردم مرا کتک زده بود آمد به من گفت یه خواهش میتوانم بکنم؟ این قبل از دستگیری ما بود که در تظاهرات آمده بود و یک شهادتی داده بود، دستی هم پیچانده بود. گفت از خدا بخواه من را ببخشد. و اشکی هم در چشمانش حلقه زد. من او را بغل کردم و گفتم من از تو دلخوری نداشتم و همیشه دعایت کرده ام، مسئله من چیز دیگر است.
وی خاطرنشان کرد: این پیام انقلاب است. او از رفتار و سکنات دانشجویان متحول شده بود و گفت من را ببخشید این پیام انقلاب است که متأسفانه تحت تأثیر شعاع سیاستزدگی و اقتصادزدگی و بعضا ایجاد یک سری تمدنهای کاذب قرار گرفت.
این تحلیلگر مسائل اجتماعی و سیاسی در پاسخ به اینکه شما سال 72 مدیر گروه اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری بودهاید. چه کسی حکمتان را زد؟ اظهارداشت: من آن موقع دانشجوی دکتری تربیت مدرس بودم و به من گفتند بیا و به عنوان همکار تحقیقاتی در آنجا مشغول به کار شو.
وی در پاسخ به این سوال مجری که در آن زمان مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری چه کسی بود؟ گفت: آن موقع که همکاری طرح بود آقای خوئینیها بود بعد که مسئولیت من مطرح شد ریاست آنجا عوض شد و آقای روحانی شد و من در این تغییر فاز مسئولیت را به عهده گرفتم.
از منتقدان دولت سازندگی بودم
افروغ در پاسخ به این سوال که درست است که میگویند همان سالها آنجا مرکزی شد برای تئوریسینهاو جریان اصلاحات؟ تاکید کرد: ببینید من باید نکتهای را باید بگویم و آن اینکه آنجا یک دست نبود، گروهها متفاوت بودند در هر گروهی هم یک فکر بنودند در مرکز تحقیقات استراتژیک بنده که در بخش فرهنگی اجتماعی بودم مقالات من هست بیشترین دغدغههای من درباره نابرابری و فقر بود که تمام مقالات راهبرد را نگاه کنید راهبرد یک و دو و سه مقالات من هست یک جا بحث جامعه شناسی فقر را داشتم یک جا بحث طبقات اجتماعی در دوره پهلوی را داشتم که ترجمه بود و یکی دو کار این گونه و یکی از منتقدان سفت و سخت دولت سازندگی هم بودید.
وی ادامه داد: من منتقد برخی از مواضع که توسط برخی از دوستان مطرح میشد بودم. من یک مرام خاصی دارم این مرام خاص از تربیت خانوادگی به ارث رسیده مرا وا نمیدارد برای این که از خودم دفاع کنم به دیگری بد و بیراه بگویم، نیمه پر لیوان را میبینم. من نگاه میکنم ببینم مرکز استراتژیک چه به من داد نه اینکه بعدها چه تهمتهایی به من زده شد. من آن تهمتها را غیراخلاقی میدانم اما نگاه میکنم می بینم آنجا باب جدیدی، شناخت جدیدی و حرف جدیدی و همین که امروز بتوانم بگویم یک عده آنجا یک حرفهایی میزدند که تناسب و سنخیتی با انقلاب نداشت. این یک تجربه است.
مرا متهم میکردند که سلامی هستم
افروغ با بیان اینکه حدودا دو سال آنجا بودم، تصریح کرد: علت این که من از آنجا آمدم بیرون به این برمیگردد که من درارتباط با اسلامشهر یک پروژهای داشتم میخواستم تصویب بشود دیدم ، من میدیدم که بعضیها آنچنان که باید و شاید در چهارچوب گفتمان انقلاب اسلامی فکر طراحیهای استراتژیک نیستند و به نوعی تحت تأثیر افکار لیبرالیستی و سکولاریستی هستند اما این شمولیت نداشت بعضی اینگونه فکر میکردند و برخی نیز به گونهای دیگر میاندیشند و هیچ کس هم در مرکز تحقیقات استراتژیک بینی و بینالله بنده را به عنوان یک اصلاح طلب متعارف نمیشناخت.
همان زمان من مطلبی نوشتم تحت عنوان " آیا ما عقب ماندهایم" که سرمقاله روزنامه سلام شد این مقاله در نقد میزگردی بود که در دولت سازندگی ایجاد شد و یکی از آقایانی که عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف هم هست گفت ما در همه چیز عقبماندهایم از تخممرغ گرفته تا تعداد کشتی گیر و غیره.
وی افزود: من مطلبی در نقد این نگاه نوسازی به توسعه نوشتم، این مقاله هم در روزنامه سلام چاپ شد که حتی روزنامه سلام میگفتند که به اسم شما نزنیم گفتم نه به اسم خودم بزنید که اگر کسی جواب داد بنده بتوانم دفاع بکنم. این تنها یادداشت من در روزنامه سلام بود علاوه بر یادداشت دیگری که نوشتم در خصوص یک سرقت علمی که از اثر من انجام شده بود و 90 صفحه من توسط یکی از اساتید شیراز به سرقت رفته بود. حالا اگر این یادداشت من را آنها چاپ کردند دلیل بر این میشود که من عضو هیئت تحریریه هستم!
افروغ تاکید کرد: من در عمرم عضو هیچ هیئت تحریریه نبودهام. اگر به صرف دو یادداشت من عضو هیئت تحریریه میشوم شما نگاه کنید روزنامههای به اصطلاح مخالف بارها یادداشت من را به کرات چاپ کردند و مصاحبههای من را چاپ کردند چرا به اعتبار این وفور و تکرار جز تحریریه آنها تلقی نشوم؟ این بداخلاقیها چیست؟! و ضمنا شما نگاه نکنید کجا نوشته شده ببینید چی نوشته شده است.
این تحلیلگر مسائل اجتماعی گفت: من اخیرا بعد از این که یکی از مشاورهای ریاست جمهور موضعی گرفت شبیه همان موضعی که من علیه آن یادداشت نوشته بودم (موضع گرفته بودم) همان را دوباره چاپ کردم موضع 73 خودم را در نقد نظریه نوسازی و به ویژه فرهنگ توسعه که اخیرا یکی از اساتید مطرح کرده بود دوباره بیان کردم گفتم این همان مطلب بنده در سال 73 است که مرا متهم میکردند که شما روزنامه سلامی هستید این آن موقع آنجا چاپ شد حتی روزنامه سلام حاضر نشد بنده یک یادداشتی نوشته بودم در نحوه دستگیری یکی از هیئت تحریریه آن روزنامه اما روزنامه سلام قبول نکرد و میگفتند این یادداشت تند است. بنده به نحوه دستگیری اعتراض داشتم که این چه وضع و چه رسمی است؟ طرف که فرار نکرده که با 4 تا ماشین میپیچید جلوی خودرویش. انگار گانگستر گرفتهاید.همیشه من دغدغه نحوه مواجه صحیح و قاعدهمند حتی با مخالفین را داشتم.داشتهام و هنوز هم دارم.
رنجبران پرسید که آقای دکتر افروغ رنگ و بوی جبههها را هم درک کرده است؟ و افروغ پاسخ داد: آنقدر رزمنده واقعی که با خلوص نیت رفته است آن قدرعظمت دارد که نمیتوانم بگویم واقعا من هم بودهام؛ اما میتوانم بگویم که عطر جبههها به بنده هم خورده است و دو سالی ما کم و بیش آنجا بودهایم.
وی در پاسخ به اینکه شما مجلس ششم نامزد شدید و رأی نیاوردید. هدفتان برای کاندید شدن چه بود؟ گفت: حساسیتهای من در آثارم هست. شما ببیند چه آثاری قبل از سال 76 از من به چاپ رسیده است حساسیتهای من حساسیتهای مشخصی است.
اصولگرای فکری شناخته شده بودم
مجری پرسید بیشتر روی بحث عدالت اجتماعی؟ و افروغ در جواب گفت: عدالت اجتماعی، مباحث آزادی، دموکراسی اصلا سبک و سیاق خاصی است.من به عنوان یک اصول گرایی که نه به عنوان اصول گرای سیاسی و جریانی بلکه به عنوان اصول گرای فکری شناخته شده بودم مستقل هم آمدم و سیصد هزار تومان خرج کردیم البته اگر اضافه نگفته باشم. خودمان یک بروشور با 4 تا عکس چاپ کردیم دوستان قدیمی هم آمدند در میدان آزادی 22 بهمن توزیع کردند و رأی هم نیاوردیم بعضی میگفتند رأیت بیشتر از آن بود که اعلام شد البته اینها حرف بود و شایعه. من گفتم من به این کارها کاری ندارم به ظاهر که رأی نیاوردم مشکلی هم نیست.
مدتی است من نه مصاحبه و صحبت و سخنرانی میکنم و نه مناظرهای شرکت میکنم احساس کردم که در هاون کوبیدن است برای آنکه آنهایی که باید وارد عرصه بشوند نمیشوند. من هزینهاش را میدهم می آیم طرح مسأله می کنم اما آنهایی که توقع دارم پی این سرنخها را بگیرند متأسفانه میبینم که مصلحت اندیشانه و محافظهکارانه پی آن را نمیگیرند |
وی در پاسخ به این سوال که به عنوان کسی که کاندید مجلس ششم هم بودید مجلس ششم را هم رصد میکردید؟ قطعا به عنوان یک آدم سیاسی این رصد را انجام میدادید درست است؟ گفت: کامل رصد میکردم و در آثارم هم هست.
افروغ در پاسخ به این سوال که اگر در مجلس ششم بودید در برابر اتفاقات آن چه میکردید؟ اظهارداشت: موضع میگرفتم. یک نکته هم هست همیشه معتقد بودم که این مجلس ششم روی چهارتا تئوریسین آن میچرخد که اگر طرف مقابل هم تئوریسین بود شاید این اتفاقات رخ نمیداد ما طرف مقابلشان را در حد نظریهپردازندیدیم.
وی اضافه کرد: من اکراه دارم از اینکه اسم بیاورم. رئیس محترم جمهور آن زمان گفتند اقلیت مجلس آن زمان اقلیت نجیبی بود. من کاری به عبارت ایشان ندارم اما چرا باید اقلیت نجیب باشد یعنی چه نجیب باشد. اقلیت باید خودش را نشان بدهد. حضور خودش را نشان بدهد. یعنی چه نجیب است؟ یعنی ساکت است. اگر در برابر این اتفاقاتی که من از همان موقع یادداشت دارم. یادداشتهای زیادی دارم درباره نقد برخی اتفاقات مجلس ششم. مثلا تحصنشان، اعتصاب غذایشان، استعفای دست جمعیشان. من همان موقع یادداشت نوشتم الان نمیگویم که موضعم این است موضع را بروید ببیند در آرشیو هست اگر اقلیت منسجمی بود و سفت بودند و محکم. مسلما بعضی اتفاقات آن زمان تعدیل میشد.
افروغ تاکید کرد: من خودم آن به عنوان خبرنگار آن جا بودم. این را هم قبول کنید که آن قدر مجلس ششم پرتنش بود که اگر این اقلیتی که شما میگویید جلوی آنها موضع میگرفتند خیلی اتفاقات بدتر هم ممکن بود صروت بگیرد.
وی درباره اینکه چه شد که مجلس هفتم شکل گرفت؟ گفت: عدهای احساس کردند آنها که باید در مجلس ششم باید ادای وظیفه میکردند نکردند و آمدند خودشان را کاندیدا کردند، بنده به هیچ وجه قصد کاندیداتوری نداشتم اما آمدم و حتی پیغامی برای برخی از به اصطلاح رجالی که ان کارها را می کردند پیغامی فرستادم که هل من مبارز می طلبید، آمدیم. بجنگید تا بجنگیم.
چشممان را روی واقعیت نبستیم
افروغ در پاسخ به این حرف مجری که گفت جدی پیغام فرستادید؟ بیان داشت: بله، ما میخواستیم سرمان در درس و مشقمان باشد و حتی یکی از عزیزان گفت خود آقای نادران یک جا مصاحبه کرد بعد از آنکه قائله پارک ملت ایجاد شد ایشان یک یاداداشتی نوشت هم اشاره کرد به ملاقاتی که با مقام معظم رهبری در یکی از همین نشستهای راهبردی داشتیم که به نقل از خود آقای نادران آقا داشتند رد میشدند به بنده که رسیدند لطف کردند و سلام علیکی کردند و آقای نادران اشاره کردند. بعد هم گفت که ما خواستیم این آمد و اتفاقاتی رقم خورد خودم نمیتوانم اینها را بگویم میخواهم این را عرض بکنم که ماها آمدیم من به خیلی از دوستان گفتم ما کاری نداشتیم اما انگار خیلی امر بر شما مشتبه شده ما میآییم و آمدیم. گفتنش از زبان من سخت است باید دیگران بگویند که ما چه جایگاهی در مجلس هفتم داشتیم. ما به رغم این که اکثریت بودیم هیچ گاه چشممان را به روی واقعیت و حقیت نبستیم و دیدید که از جدیترین منتقدهای دولت مستقر هم شدیم چون دیدیم چیزی که میگفت نبود.
مجری بیان داشت که درباره این چیزی که درباره مجلس هفتم گفتید یک تصویری از شما در ذهنم است. آن زمان ما دورادوربه عنوان خبرنگار اسم شما را شنیده بودیم و تازه وارد عرصه سیاسی شده بودیم فکر میکنم رأی اعتماد آقای شریفزادگان بود اولین وزیر رفاه و تأمین اجتماعی که آقای خاتمی معرفی کرده بود، که افروغ گفت: بنده یکی از مخالفان بودم.
رنجبران پرسید، شما یکی از مخالفین بودید و خیلی تند صحبت کردید و اصل دلیلتان هم این بود که ایشان عضو شورای مرکزی حزب مشارکت است که الان از منحله مشارکت هستند. بعد آن زمان میگفتند الان مجلس هفتم تازه آمده به عنوان مجلس اصولگرا نیاز به تعامل با این دولت در سال آخر دولت دارد چرا آقای افروغ اینقدر تند صحبت میکند. ممکن است این را بگویید که آیا شما به نوعی میخواستید اعتراضهای قبلی خود را به روشهای قبلی آنها برسانید؟ و افروغ توضیح داد: نه من یک بحثی داشتم که اگر مشارکتی هستید و بیشتر بر حق فردی و سیاسی اصرار ورزیدید جایی در وزارت رفاهی که بایستی روی عدالت اجتماعی و حق اجتماعی اصرار بورزد نباید داشته باشید موضع خود را معلوم کنید، یا تأکیدتان روی حقوق فردی است یا تأکیدتان روی حقوق اجتماعی است. من بحث کاملا آکادمیک داشتم این یک بحثی است دیگر. لیبرالها تأکیدشان روی آزادی است، روی حق فردی است. سوسیالیستها و عدالتخواهان تأکیدشان روی حقوق جمعی از جمله عدالت است بنابراین ما باید بدانیم که کسی که سبقه لیبرالی دارد چه نسبتی با دولت رفاه دارد.
خدا را شکر میکنم که تاکنون مستقل بودهام
این تحلیلگر سیاسی در پاسخ به این سوال که گرایش شما به کدام یک از سلایق سیاسی نزدیکتر است؟ گفت: الان دیگر نمیدانم چه بگویم. یک زمانی فکر میکردم به هر حال شاید به اصولگرایان نزدیکترم، اما رفتارهایشان را دیدم خدا را شکر کردم که تاکنون مستقل بودهام و کماکان نیز مستقل خواهم ماند و الان هم مستقلتر شدم. احساس کردم داستان، داستان دیگری است یعنی آن طایفه که ما دیدیم حالا چه اصلاح طلب چه اصولگرا احساس کردیم که خلأ تئوریک زیادی دارند و در یک جهاتی و عطف به برخی از آنها الگوی رفتاریشان هم یکی است و به اصطلاح دعوا سر لحاف ملانصرالدین است. بنابراین من اگر گفتمان انقلاب اسلامی را معیار قرار بدهم این گفتمانی است که هم میتواند اصولگرایی و هم میتواند اصلاح طلبی را با عنایت به ربط درونی اصولگرایی و اصلاح طلبی در خودش جابدهد اما الان واقعا اگر بخواهید مصداقا من رو جایی قرار دهید خواهشا من را در این گروهها قرار ندهید.
وی در پاسخ به این سوال که شما به نوعی صاحب نظریه نقد درون گفتمانی هستید، تصریح کرد: یک نوع نظریه من این است. این همه نظریه دادهایم.
مجری پرسید که بالاخره یکی از نظریههایی که خیلی دربارهاش صحبت شده است نقد درون گفتمانی است. اصلا این نظریه چه میخواهد بگوید؟ آیا این نتیجهگیری درست است که به نوعی محصول این نظریه نقد همواره دولتها با هر سلیقه و هر گرایشی است؟ و افروغ پاسخ داد: اولا من برای نجات انقلاب اسلامی این نظریه را دادم، با توجه به شناختی که از گفتمان انقلاب اسلامی و جامعیت آن داشتم و با توجه به شناختی که از سیاستها و رفتارهای دولتمردان و فقدان نظریه پردازی و فقدان نقد ونظارت داشتم آمدم نقد درون گفتمانی را مطرح کردم بر اساس این حرف روشن که آن دسته از سیاستها و رفتارهایی که در چهارچوب انقلاب اسلامی تعریف میشود و موجه است نعمالمطلوب و میپذیریم اما آن دسته از سیاستها و رفتارها که با معیارهای به دست آمده از گفتمان انقلاب اسلامی انطباقی ندارد باید چه کرد؟ باید توجیهش کرد؟ باید نقدش کرد. این نقد را برای این میکنیم که انقلاب اسلامی کماکان سالم بماند، حفظ شود، بازتولید شود.
* عدهای صرف اینکه نقد سیاستمداران باعث تضیف انقلاب است باب نقد را بستهاند
وی اضافه کرد: عدهای به اسم این که اگر سیاستمداری نقد شود باعث تضعیف انقلاب اسلامی میشود اولا باب نقد را بستند این خطرناک است آن وقت نگاه میکنید میبینید از دل انقلاب اسلامی به تدریج یک جریانی زاده میشود که زاده هم شده که هیچ نسبت و سنخیتی با انقلاب اسلامی ندارد مگر در صدر اسلام این طور نبود؟
افروغ گفت: شما میدانید که در همین دوران گذشته که جریان اصولگرایی حاکم بود اگر همین نقدهای درون گفتمانی نیمبند هم نبود من نظرم این است که امروز از اصولگرایی نام و نشانی نبود چون همه بستند، همه رفتند و خلاصه به گونه ای یا توجیه کردند و یا وابسته شدند. اخیرا در جایی گفتم آقای احمدینژاد هیچ خدمتی که نکرده باشد یک خدمت کرد، نشان داد ما چند تا مرد در جامعه داریم در واقع نامردها را نشان داد. همه شناگرهای خوبی بودند، آب نمیدیدند.
رنجبران پرسید اگر به عنوان یک شخصیت نقاد فضای این سی و پنج ساله نقد را بخواهید دسته بندی کنید چگونه این دسته بندی را انجام می دهید؟ و افروغ پاسخ داد: به 4 دسته تقسیم کردهام. همیشه می گویند روشنفکر نقد حال میکند آن کسی که رفته آدم برای چه باید نقدش کند؟ مهم این بود که در زمانی که حاکم بود من نقدش میکردم یا نمیکردم. من در زمان آقای هاشمی گفتم این نظریه شما چند تا اشکال دارد اولا فرهنگی نیست، توسعه فرهنگی نیست بیشتر فرهنگ توسعه است. ثانیا جامع نیست ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی فرهنگی را توأم دربرنمیگیرد، ثالثا شتابان است. حالا این سه وجه را من تاکنون میبینم یعنی دولت بعدی هم همین بود. آن تأکیدش روی اقتصاد بود این تأکیدش روی سیاست. دولت بعدی هم همین بود، دولت بعدی نیز همین را داشت توسعهاش فرهنگی نبود، شتابان بود، دولت قبلی را میگویم و در واقع یک سویه بود یعنی عدالت را به توزیع فروکاست و از تولید غافل شد و از ابعاد فرهنگی سیاسی متناظر با این تحولات به اصطلاح عدالتخواهی هم ما دور شدیم. بنابراین ما نقدهای خودمان را مطرح کردیم ممکن است شما بگویید نقدتان به دولت فعلی چیست؟ اگر دقت کرده باشید من ابتدای این دولت خیلی چیزها را گفتم خیلی حرفها زدم و خیلی سرنخها را بیان کردم. و خیلی مواضع را گرفتم. اما از آن به بعد دیگر از این باب که کسی فکر نکند ما لجاجتی داریم و با توجه به حساسیتی که الان ما واقعا از آن برخوردار هستیم احساس میکنم که یک کمی باید صبر کرد.
بیشترین سرهنگگرایی را در اقتصاد دوران سازندگی داشتیم
این تحلیلگر سیاسی و اجتماعی با بیان اینکه نباید توقع داشت یک نفر بیاید در این فضا یک شب بتواند مسائل را حل بکند، تصریح کرد: این را به لحاظ اصولی دارم عرض میکنم منتهی باید مراقبت کرد، هشدار داد، گفت و اگر جایی دیدیم که یک موضعی دارد گرفته میشود که به هر حال دارد به خطا میرود باید گفت. مثلا جایی رئیس جمهور آمدند گفتند که منتقدین ما کم سواد هستند اولین کسی که موضع گرفت بنده بودم دیدید که موضع گرفتم. یا ایشان گفتند بنده حقوقدان هستم سرهنگ نیستم بنده گفتم که اگر حقوقدان هستید میدانید که یکی از حقوق شناخته شده حق امنیت است و حق امنیت در وجوه سختافزاریاش با سرهنگ تعریف میشود ضمنا بیشترین سرهنگگرایی را در اقتصاد در دوران سازندگی داشتیم و الان هم در کابینه شما و در تیم تبلیغاتی شما بوی سرهنگگرایی به مشام میرسد. اینها را من گفتم اما الان احساس میکنم که باید به جامعه ما مقداری زمان بدهیم. چون جامعه ما خیلی آسیب دیده و نقد بیش از حد هم ممکن است این آسیبدیدگی را بیشتر کند.
وی در پاسخ به این سوال که در مجلس ششم گفتید با هیچ ائتلافی نبودید چه طور شد با ائتلاف اصولگرایان در مجلس هفتم وارد شدید؟ اظهارداشت: اولا رأی من آن گونه بود 5، 6 تا از جریانات ما را کاندیدا کردند بله، از میان آنها که ما را کاندید کردند جریان اصلاح طلب نبودند اما فقط به اسم آبادگرا نبودند جمعیت خدمتگزاران اسلامی بود حالا اسمها من یادم رفته خیلی جریانات5، 6 تا بود. بعد که بررسی میکردند می گفتند فلانی اسمش درچندین لیست است.
این تحلیلگر سیاسی و اجتماعی در پاسخ به این سوال مجری که پرسید برای اینکه در مجلس ششم جز هیچ ائتلافی نبودید و رأی نیاوردید گفتید بهتر است جز ائتلافی باشم؟ تصریح کرد: خیر از من دعوت کردند. من قصد کاندیداتوری نداشتم.
افروغ تاکید کرد: در مجلس ششم هیچ کس از من دعوت نکرد ولی در مجلس هفتم دعوت کردند و دعوتهای زیادی هم کردند من اتفاقا یک روز مانده بود به ثبت نام مشهد بودم که به من گفتند بیا ثبتنام کن گفتم ما مشهد هستیم و اینجا سخنرانی داریم. گفتند بیا ثبتنام کن و برگرد.گفتم نه. گفتند برو همان جا ستاد انتخاباتی ببین میتوانی از مشهد ثبتنام کنی؟ رفتم ثبت نام انتخاباتی مشهد. گفتند بیا از خود مشهد کاندیدا شد. گفتم نه رأی می آورم نه اصلا درست است. سریع برای من بلیط تهیه کردند و من ثبتنام کردم و بالافاصله هم برگشتم و عصر هم سخنرانی کردم. یعنی جمعه رفتیم ثبتنام کردیم و سریع هم برگشتیم به خاطر دعوتی که اقایان میکردند و ما هم پذیرفتیم.
طرحی که میتوانست مشکلات جوانان را حل کند
مجری پرسید جایگاهتان درمجلس هفتم رئیس کمیسیون فرهنگی بود، میخواندم که گفتید شیرینتر خاطرهام قانون مد و لباس بود و تلخترینش هم تسهیل ازدواج جوانان بود که اجرا نشد و افروغ پاسخ داد: یازده طرح داشتیم که اجرایی نشد. یعنی تصویبش کردیم اما همزمان شد با روی کار آمدن آقای احمدینژاد. ایشان رفت مشهد و بعد هم صندوق مهر و بالافاصله هم نائب رئیس وقت مجلس یک طرح فوریتی دادند به امضای 50 نفر که این طرح ما را از دستور خارج کنند. من نزدیک بود سکته دوم بزنم. ما دوسال روی آن طرح کار کرده بودیم، از تمامی کارشناسان استفاده کرده بودیم کلیات آن تصویب شده بود، یکدفعه چه قدر دولتگرایی پارلمانی! که من آنجا بحث کردم. وکیل الدوله بودن هم حدی دارد. خیلی ناراحت شدم، عصبانی شدم رفتم بالا آنجایی که هیئت رئیسه مینشیند. که جلوی ما را گرفتند و گفتند بگذار کارشان را بکنند اگر ما به این رأی دادیم! اینها 50 تا امضا کردند و فرستادند بالا که از دستور خارج شود فقط 50 تا رأی آورد و نشد. اما من یک چیزی بگویم که در قدرت نگرش رادیکال که سال 75 ترجمه کردم میگویند صاحبان قدرت اگر نخواهند چیزی مطرح شود در همان جامعه جلویش را میگیرند. اگر نتوانستند از این که وارد دستور کار شود جلویش را میگیرند اگر وارد دستور کار مثلا مجلس شد از تصویبش جلوگیری میکنند اگر تصویب شد در واقع از ابلاغش جلوگیری میکنند. و اگر ابلاغ شد از اجرایش جلوگیری میکنند و این مصداق بارز همین طرح تسهیل ازدواج جوانان بود. طرح بسیار مترقی که امروز میتوانست بسیاری از مشکلات ازدواج جوانان را حل کند طرحی بود که دوسال روی آن کار شده بود، مرکز پژوهشها کار کرده بود. انطباقی به تمامی کشورهایی که در این امر تجربه خوبی داشتند انطباق داده بودیم. چه شد که اینگونه شد؟
منتقد هاشمی بودم و به احمدینژاد رای دادم
رنجبران پرسید، میتوانم بپرسم 84 به چه کسی رأی دادهاید؟ ریاست جمهوری نهم، که افروغ پاسخ داد: احمدینژاد. سال 84 که رقابت بین آقای هاشمی رفسنجانی و احمدینژاد بود به احمدینژاد رأی دادم.
آن قدر مجلس ششم پرتنش بود که اگر این اقلیتی جلوی آنها موضع میگرفتند خیلی اتفاقات بدتر هم ممکن بود صروت بگیرد |
افروغ در پاسخ به این سوال که آیا هر دو مرحله به آقای احمدینژاد رأی دادید؟ بیان داشت: نه مرحله اول خیر. مرحله اول کلا موضعی نگرفتم به کسی هم نگفتم به چه کسی رأی دادم، ولی مرحله دوم به آقای احمدینژاد رأی دادم چون منتقد آقای هاشمی بودم وآقای احمدینژاد شعارهای بنده را میداد. من که ایشان را نمیشناختم اما به شعارهای خودم رأی دادم و اگر به شعارهای خودم رأی نمیدادم به خودم خیانت میکردم اما اگر شناخت بعدی را داشتم و برمیگشتم به سال 84 رأی سفید میدادم.
این تحلیلگر سیاسی و اجتماعی در پاسخ به این سوال که دولت نهم و دهم را چه طور دیدید و به نظرتان بین دولت نهم و دهم چه تفاوتهایی بود؟ اظهارداشت: بگذارید هر که هرچیزی دوست دارد بگوید چون در جامعه ما بداخلاقی سکه است. میگویند آن چیزی که جوان درآیینه بیند پیر در خشت خام میبیند. ما در خشت خام چیزی دیدیم که بعدها در آیینه دیده شد این که میگویند دولت نهم با دهم فرق داشت نه به نظر من فرقی نداشت.
رنجبران پرسید، چه قدر با این نظر موافقید که برای ارائه نظرات کارشناسی باید به آن محل و محفل آن جمع توجه شود به خصوص در طرح برخی از مسائل کارشناسی علمی و فنی باید با تریبونهای خاص و کارشناسی بیان شود نه عمومی؟ و افروغ پاسخ داد: عمومی و خصوصی کردن تریبونها یک مقدار مشکل است، نباید نگاه توده بار هم به مردم داشت زیرا همین مردم رگههای مختلف و تخصصهای مختلف دارند اما حداقلش این است که من به جمعهای تخصصی خیلی اعتقاد دارم و معتقدم برخی از مسائل را باید در جمعهای تخصصی مطرح کرد اما این جمعهای تخصصی بدون عقبه عمومی امکانپذیر نیست یک مسئله باید متعین شود و بعد بیاید در عرصه خصوصی.شما نمیتوانید بدون توجه به ملزومات آن تعین عمومی تعریفی از آن محفل خاص داشته باشید.
من را متهم به ضدیت با ولایت فقیه می کردند
افروغ با بیان اینکه من این را برای متولیان اصلی نگفتم، بلکه برای کسانی گفتم که پشت سر متولیان اصلی نان میخورند، تصریح کرد: آنها ممکن است این کار را بکنند و الا من تصور نمیکنم که آنهایی که من متهم هستم که نقدشان کردهام آن افراد دست به این کار بزنند. نمیخواهم وارد مصادیق شوم در آن پیامکهای ناجوانمردانه من را متهم میکردند به ضدیت با ولایت فقیه که من میگفتم کجای این مطلب من ضدیت با ولایت فقیه است. گفتم کشور باید فقهی اداره شود، گفتم رهبر باید پاسخگو باشد. اینها صحبتهای امام(ره) و حتی مقام معظم رهبری است.
مجری پرسید که بعد از آن حضرت آقا شما را جایی ندیدند یا صحبتی؟ نکتهای نفرمودند؟ و افروغ پاسخ داد: چرا فکر میکنم همان شورای راهبردی بود.ببینید من خوشم نمیآید که بگویند مثلا من میخواهم بگویم بله من هم مورد تأیید هستم.
وی اضافه کرد: بعد از نشست عدالت که من مقالهای دادم، ارائه نشد ولی مکتوب شد، نماز جماعت بود که من در صف اول کنار آقای نادران بودم آقا که رد شدند ما را که دیدند یک توقفی کردند یک احوالپرسی کردند و گفتند مقاله تو کجاست؟ گفتم آقا مقاله دادیم ولی ظاهرا آقایان گفتهاند آنها که دفعه اول حرف زدند (که من مقاله هم نداشتم و حرف زدم) ظاهرا اینها اسمشان نباشد. مقاله من تحت نظر عدالت بود و بعد در نشست بعدی که بحث ازادی بود دو مقاله ارائه کردم.
افروغ در پاسخ به این سوال که انحراف کسانی که به نوعی سران فتنه شناخته میشوند از کجا شروع شد؟ تصریح کرد: اصلا فتنه به معنای درهم آمیختگی حق و باطل است یعنی آنجایی که حق و باطل از همدیگر تمیز داده نمیشوند، اما دقت باید کرد که فتنه یک سر ندارد فتنه چند سر دارد. شما فقط یک عده را میبینید، شما آن طرف و عقبه را هم ببینید ریشهها را هم ببینید، شما مناظرههای آن چنانی را نمی بینید، من خیلی روی اخلاق حساسم. نگاه کنید ببینید اسم برده میشود آبروی افراد برده میشود. کسی که اولین بار است اعلام نتایج انتخابات کرد به نظر من کار خطایی کرد، هرکس که میخواهد باشد مخصوصا که یکی از کاندیداها باشد. مخصوصا کاندیدایی که خیلی زودهنگام اعلام نتیجه انتخابات بکند خواه ناخواه بازتابی ایجاد میکند.
دولت یازدهم مشورتپذیرتر است
این تحلیلگر سیاسی و اجتماعی در پاسخ به اینکه شما قبل از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم گفتید که ما یک رئیس جمهوری میخواهیم کشور که نگاه مدیریتی مانند زمان جنگ داشته باشد و یک رئیس جمهور هم میخواهیم که دید فرهنگی داشته باشد آیا چنین چیزی محقق شد؟ آیا باز هم معتقدید که باید صبر کرد و زمان داد؟ گفت: نه جواب میدهم، من ابتدا گفتم این دولت فعلی دولت یک دستی نیست بنابراین من وقتی میخواهم این دولت را داوری کنم نمیتوانم یک دست داوری کنم برخلاف دولت گذشته که من یک دست میتوانستم داوری کنم چون اصلا دولتی نبود یک شخص بود اینجا نه، وزارتخانهها باهم فرق میکنند چون شعار اعتدال داده شده است و شعار اعتدال هم تا روشمند و ضابطهمند بشود نیاز به زمان دارد. یک تعبیر از اعتدال این بوده که از گروهها و جناحهای مختلف بیاوریم. من درباره اعتدال زیاد صحبت کردم که به لحاظ نظری چه مشکلاتی دارد و چه قوتها و قابلیتهایی دارد برای همین من نمیتوانم داوری صفر و یکی بکنم یک جاهایی خوب عمل شده، یک جاهایی در شرف خوب عمل شدن است، یک جاهایی هنوز به نتیجه نرسیده است، یک جاهایی میتوانست بهتر عمل بکند. این دولت به مراتب به نسبت دولت گذشته مشورتپذیرتر است. دست نیاز دراز میکند و ما به کرات این را دیدیم.
ولایت فقیه مبدأ حقانیت و شرعیت است
مجری پرسید، چندی پیش آقای حجاریان یکی از این نظریه پردازهای اصلاح طلب نظری را مطرح کرد مبنی بر دادن اختیار به دولت برای انحلال مجلس که شما شدیدا موضع گرفتید و آن را فاشیستی دانستید، ممکن است توضیحی بدهید که شما تحلیلتان چیست و به نظرتان هدف از ارائه چنین نظری چه بود؟ و افروغ پاسخ داد: هدف را از خودشان سؤال کنید بنده با این نظر به عنوان یک مفهوم تئوریک برخورد کردم. گفتم ما مردم سالاری دینی داریم و مبنای مشیتی ما مردم سالاری دینی است یعنی فلسفه سیاسی ما یا مشروعیت ما دو مؤلفهای است حقانیت و مقبولیت. حقانیت برمیگردد به ویژگی حاکم و مقبولیت برمی گردد به رضایت عامه. این دو باید باهم باشند این دو، دو بال به هم مرتبط و به هم پیوسته یک مقوله واحد به نام مشروعیت هستند. یعنی مشروعیت در برابر مقبولیت نمیایستد. مشروعیت تابع دو مؤلفه شرعیت و مقبولیت است. مقبولیت از آن مردم است یعنی مردم اگر مسلمان نبودند و اگر رأی نمیدادند هیچ نظامی استقرار قانونی پیدا نمیکرد. مجلس مظهر مقبولیت است، مظهر رأی است هیچ کس نمیتواند مجلس را منحل کند، رئیس جمهور که سهل است ما در قانون اساسیمان رهبر معظم هم این اختیار را ندارد. می دانید.
وی افزود: مبدأ مشروعیت به معنای حقانیت و شرعیت ما مقام معظم رهبری است، ولایت فقیه است. ما در قانونمان ندیدهایم که در قانون این اختیار را داشته باشد، بعد این اختیار را بدهیم به رئیس جمهور؟!! که تازه رئیس جمهور ما هم باز منتخب مردم است. یعنی مظهر شرعیت و حقانیت ما نیست.جلوهای از مقبولیت است.
افروغ تاکید کرد:اینها واقعا حرفهای واقعا فاشیستی است. یعنی چه؟ یعنی ما بیاییم در واقع اختیار انحلال مجلس را بدهیم به رئیس جمهور که چه بشود؟ حتی اگر میخواستیم پارلمان تاریستی فکر کنیم که مردم نمایندهها را انتخاب میکنند و آنها رئیس جمهور را پس باید برعکس باشد یعنی برعکسشم هست و مجلس میتواند رئیس جمهور را میتواند عزل کند که ما در واقع در گذشته درمورد بنیصدر هم داشتیم. اما این یعنی چه؟! یعنی چه که رئیس جمهور بتواند مجلس را منحل کند. این چیست؟ یعنی چه تفسیر سیاسی و مفهومی میتوان از این برداشت کرد؟
افروغ در پاسخ به اینکه چه تحلیلی از این میشود کرد؟ چه کاری میخواست از این نظریهپردازی برداشت شده و انجام شود؟ گفت: من احساس میکنم که یا یک حرف نسنجیده زده شده و بعدها شاید پشیمانیهایی هم آورده که البته من نمیدانم و برایم هم مهم نیست شاید هم آنها تصور خاصی از آقای روحانی داشتهاند، میخواستند آن تصور را تقویت کنند. بعدها هم دیدیم که تصور درستی از نزد آنها نبوده است.
وی ادامه داد: میخواستند به این وسیله یک هدایتی بکنند که این اتفاق هم نیفتاد و برخی از منتصبان آقای روحانی هم موضع گرفتند.
ریشههای ساختاری مستی قدرت در کشور فراهم است
مجری در آخر پرسید، مشکل کجاست که جبهههای سیاسی ما گاهی نظراتی را میدهند که 180 درجه با مرامی که ازخودشان میخواهند به مردم نشان بدهند فرق دارد؟ مثل رئیس جمهوری مادامالعمری آقای مهاجرانی مطرح کرد برای آقای هاشمی و یا همین نظریه؟ گیرشان کجاست؟ و افروغ پاسخ داد: گیرشان این است که یک تفکر پراگماتیست، عمل زده و عمل گرا دارند که قبل و بعدشان فرق دارد وقتی در قدرت نیستند یک چیز میگویند، اما وقتی به قدرت میرسند حرفها عوض میشود به همین خاطر است که ما میگوییم قدرت الیالابد نقادینه و نظارت میخواهد. یعنی یک واقعیت ساختاری در قدرت در جمهوری اسلامی ایران است که قدرت و ثروت قبل از انقلاب به قدرت و منزلت هم تسری پیدا کرده و اگر مراقبانی نباشند، ناظرانی نباشند امر بر آقایان مشتبه میشود و مست قدرت میشوند. یعنی میخواهم بگویم ریشههای ساختاری مستی قدرت در کشور فراهم است. بساط پهنی است برای مست شدن در قدرت.
مجری: خیلی گفتگوی خوبی بود. ممکن است شما به عرصه سیاست رسمی برگردید؟
افروغ : نه.
مجری: واقعا؟
افروغ: من آن قدر لذت میبرم از وضعیتی که دارم. کیف میکنم از این وضعیت رهایی.
مجری: چند فرزند دارید؟
افروغ: 3 پسر دارم.
مجری: خانواده نگران شما نیستند این قدر حرص میخورید؟
افروغ: چرا اما معمولا میگویند دخترها حرص میخورند، من هم که دختر ندارم. خواهر برادرهایم بیشتر نگران میشوند که مراقب خودت باش.آن ها بیشتر نگران هستند.
مجری: حاج خانم نگران میشوند؟
افروغ: بله، برای مجلس هشتم که گفتند کاندید شوم فشارها زیاد بود با خانواده که مشورت کردم به اتفاق همه گفتند نه.(باشگاه خبرنگاران)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد