ضد و نقیض های بورسیه 3 هزار دانشجو

بنا بر اعلام وزارت علوم بیش از 1270 نفر از مجموع سه هزار دانشجوی بورسیه دکتری که طی سال‌های 88 تا 92 بدون آزمون در دانشگاه‌های داخل پذیرش شده‌اند، شرایط و صلاحیت لازم را نداشته‌ و خارج از روال بر صندلی دوره دکترا نشسته و در آینده نزدیک نیز بر کرسی‌های عنوان هیئت علمی کشور تکیه خواهند زد.

معاون وزیرعلوم و رئیس سازمان امور دانشجویان، چهارم خرداد ماه در یک نشست خبری از یک رانت بزرگ درعرصه علمی کشور در دولت دهم خبر داد و به پاره‌ای از تخلفاتی که زیر عنوان بورسیه کردن این افراد دردانشگاه‌های داخل کشور رخ داده اشاره کرد.

بنا بر اظهارات صدیقی، در دولت گذشته در میان 3000 دانشجویی که بدون آزمون بورسیه شده‌اند، افرادی با معدل پایین، بدون رعایت شرایط سنی و دانشجویانی بدون دادن سند محضری و داشتن حداقل‌های صلاحیت علمی لازم، صندلی‌های مقطع دکتری دانشگاهها را اشغال کرده‌اند.

بعد از اعلام این خبر هم اکنون مجلس شورای اسلامی و دولت یازدهم نیز با اظهار نظر دراین زمینه تاکید کردند که موارد تخلفی را مورد بررسی جدی قرار خواهند داد.

براین اساس اسحاق جهانگیری در سخنانی در مراسم تجلیل از دانشجویان نمونه کشور در سال 92 گفت: در یک مقطعی تصمیم گرفته شد به جای آزمون بورس خارج کشور، بیایند و شرایط دیگری را بگذارند و در این راستا شرایطی را بیان کردند که هرکس دارای این شرایط باشد می‌تواند از این موضوع استفاده کند اما به این نتیجه رسیدند که این شرایط را کنار بگذارند و زحمت انتخاب براساس شرایط نباشد. تعدادی از این بورس‌ها مربوط به خارج از کشور بود، احتمالا آنها پذیرش نداده‌اند، بعد تصمیم گرفته شده در داخل کشور از این بورس استفاده شود. هزینه تحصیلی خوبی به عنوان بورس داده شد و آنها عضو هیات علمی شدند.

وی با بیان اینکه در این ماجرا تبعیض ناروایی صورت گرفته و این سوءاستفاده از قدرت است، گفت: این اتفاقات و شیوه مخالفت با استعدادهایی است که زحمت می‌کشند تا بتوانند از این فرصت‌ها استفاده کنند.

جهانگیری با بیان اینکه وزارت علوم باید با جریان سوئی که در این ارتباط وجود دارد، برخورد کند، گفت: ما باید یک خدمت خوب به مردم ارائه کنیم.

وی گفت: عده‌ای آمدند دیگران را با مطرح کردن عناوینی چون "طایفه‌گری" بدنام کردند و خودشان زیر این شعارها و این مسائل هر کاری که دوست داشتند انجام دادند.

معاون اول رییس جمهور ادامه داد: باید با داستان بورس برخورد شود و اعتماد به دانشگاهیان برگردد.

جهانگیری خطاب به وزرای علوم و بهداشت گفت: سر کار شما با نخبگان این کشور است و در این دوره نباید اینگونه مسائل در آموزش کشور اتفاق بیفتد.

ادعاها درباره ۳هزار بورسیه غیرقانونی "فضا سازی" است

از سوی دیگر وزیر علوم دولت دهم در گفتگو با خبرگزاری تسنیم اعلام کرد: ادعای برخی رسانه‌ها درباره ۳هزار بورسیه غیرقانونی "فضا سازی" است.

کامران دانشجو وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دولت دهم در واکنش به اخبار منتشر شده مبنی بر بورسیه شدن بی‌ضابطه 3 هزار نفر در دولت سابق، با بیان اینکه هنوز برخی به‌ دنبال دوقطبی کردن فضا هستند و می‌خواهند پرونده دولت قبل را مطرح کنند، اظهار داشت: تا چه زمانی می‌خواهیم کارهای دولت‌های قبل را نقد کنیم؟ عملکرد کابینه دولت قبل را به‌ عنوان خرابه‌ای تفسیر می‌کنند و براساس آن مسائل را تفسیر می‌کنند. این در حالی است که طرف مقابل فرصت دفاع کردن ندارد. شاید مردم دو یا سه ماه نسبت به این قضیه واکنش نشان ندهند، اما بالاخره بدبین می‌شوند.

وی با اشاره به انتشار اخباری در همین رابطه در ماه‌های گذشته، تصریح کرد: بنده از آقای ملاباشی که معاون دانشجویی بنده در وزارت علوم بود سوال کردم و از آقای مسلمی‌نائینی هم ماجرا را جویا شدم. این دو نفر به مجلس رفتند و درخصوص این موضوع به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس توضیح دادند. نمایندگان هم به این نتیجه رسیدند که اقدامی برخلاف آئین‌نامه‌ها انجام نگرفته است.

دانشجو خاطرنشان کرد: اینکه روزنامه‌ها تیتر بزنند و بنویسند که 3 هزار خلاف قانون صورت گرفته ، مشخص است که این اقدام فضاسازی است. معاون دانشجویی وقت و مدیرکل بورس وزارت علوم، چند ماه پیش به این ادعا به‌ طور مکتوب جواب دادند و رونوشتی از نامه‌ای را که به خطاب به وزارت نوشته بودند، برای من هم فرستادند.

وزیر علوم دولت دهم ادامه داد: فکر می‌کنم داستان دانشجویان ستاره‌دار تمام شد و حالا قرار است هر چند ماه یک‌ بار این داستان بورسیه‌ها را مطرح کنند. مردم اینها را می‌فهمند؛ حتی خود بورسیه‌ها هم می‌فهمند که این حرف درست یا اشتباه است. آنها می‌گویند 3 هزار نفر، البته من عدد دقیقش را نمی‌دانم. مگر اینها با هم در ارتباط نیستند؟

وی افزود: در دانشگاه علم و صنعت اتفاقی افتاد که به جمعه سیاه معروف است. ماجرا از این قرار بود که در دوره اصلاحات یک نفر را آوردند و بدون ضابطه به عنوان دانشیار پذیرفتند که همه اساتید از ماجرا مطلع شدند. امروز هم بورسیه‌ها می‌فهمند که شما چه می‌گویید و آنهایی هم که با آنها مصاحبه کرده‌اند، می‌فهمند.

دانشجو خطاب به مسئولان دولتی، گفت: اولا اینکه بعد از یک سال شما باید کارنامه فعالیت‌های خودتان را ارائه دهید. ما بعد از یک سال اعلام کردیم که این تعداد عضو هیئت‌علمی جذب کردیم، فلان مقدار رشته ایجاد کردیم، بورس دستگاه‌های اجرایی را تاسیس کردیم یا این تعداد دکترای پژوهشی ایجاد کردیم. شما هم بگویید چه‌ کار کردید؟ چند نفر عضو هیئت‌علمی جذب کردید؟ امروز در چه رتبه‌ای قرار دارید؟ تعداد مقالات ما رشد داشته یا کاهش؟

وی با بیان اینکه ما در دوره مسئولیت خودمان گزارش ارائه می‌کردیم و می‌گفتیم که این اقدامات را انجام دادیم، خاطرنشان کرد: به دانشگاه آزاد بورس دادیم و اعلام کردیم که به مربی دانشگاه آزاد 50 درصد بورس می‌دهیم تا سطح علمی‌اش افزایش پیدا کند.

وی با تاکید بر این‌که باید در خصوص اصل ماجرا با معاون دانشجویی صحبت کرد اظهار داشت: اولا می‌گویند دانشجویان را از بورس خارج به بورس داخل تبدیل کردند؛ این‌که افتخار است؛ ما خودمان این را به‌عنوان آمار ارائه کردیم. در آمار دانشجویی اعلام کردیم این تعداد بورسیه خارج داشتیم که آنها را به بورسیه داخل تبدیل کردیم؛ چراکه بورس خارج به‌طور متوسط برای هر دانشجو حدود 600 میلیون تومان هزینه دارد اما بورس داخل هم 50 تومان است و هزینه کمتری دارد و هم به گردش کار داخلی کمک می‌کند. ضمن این‌که از لحاظ فرهنگی به ما کمک می‌کند اما در عین حال فرد می‌تواند برای فرصت مطالعاتی به خارج از کشور سفر کند.

وزیر پیشین علوم تاکید کرد: می‌گویند که این اقدام بدون برگزاری آزمون انجام شده و بر این مساله تاکید فراوانی دارند. لطفا بگویند که آزمون دکترا از چه زمانی ایجاد شد؟ شما که اصلا آزمون نداشتید! دانشجو به دانشگاه مراجعه می‌کرد و آنها هم اکثرا دانشجویان خود را می‌پذیرفتند. ما برای ایجاد عدالت آموزشی این مساله را در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح کردیم و آزمون دکترا را ایجاد کردیم تا هر کسی که استعداد دارد بتواند در مقاطع بالاتر در دانشگاه‌های تراز اول تحصیل کند. آنها می‌گویند از سال 84 تا 92 بدون آزمون؛ در حالی‌که در سال 84 هیچ آزمون دکترایی وجود نداشت. ما اولین آزمون دکترا را در سال 89-90 برگزار کردیم و بعد آن را تخصصی‌تر کردیم.

دانشجو افزود: در آن زمان یک امتحان زبان می‌گرفتند، یک مصاحبه انجام می‌دادند و بعد از آن دانشجو را به دانشگاه می‌فرستادند. ما هم همین کار را انجام می‌دادیم. این‌که معیار دانشگاه برای پذیرش فرد چه باشد، همان را اعمال می‌کند.

وی با بیان این‌که بر روی معدل 14 و 16 در دوره کارشناسی ارشد و دکترا مانور دادند. آیا معدل 14 دانشگاه تهران یا شریف یا هر دانشگاه دیگری که جزو دانشگاه‌های برتر ما هستند با معدل فلان دانشگاه یکی است؟ یک ترازی وجود دارد.

وزیر سابق علوم با بیان این‌که آقای ملاباشی در مجلس توضیح داده بود که معدل کارشناسی یا کارشناسی ارشد به طور مطلق ملاک نیست، ادامه داد: هر کدام از این‌ها در عددی ضرب می‌شوند که جمع آنها باید یک عددی به ما بدهد تا فرد بتواند مورد پذیرش قرار بگیرد. خودشان هم می‌دانند؛ چراکه هم آقای ملاباشی توضیح داده هم سوابق وجود دارد و هم این‌که این موضوع در مجلس مورد بررسی قرار گرفته است و نمایندگان محترم مجلس قانع شده‌اند.

دانشجو خاطرنشان کرد: مساله ستاره‌دار شدن دانشجویان را هر بار یکی از آقایان اعلام می‌کند و در روزنامه‌ها آن را مطرح می‌کنند. ما سوال می‌کنیم که ستاره‌دار شدن یعنی چه؟ آیا نمی‌توانستیم از علامت ماه، خورشید و تیک استفاده کنیم؟ این علامت زمانی مورداستفاده قرار می‌گیرد که پرونده ناقص باشد. ممکن است کسی چهار پرونده آموزشی داشته باشد که از سه جا درباره آن استعلام می‌کنند؛ اگر یکی از این‌ها جواب ندهد، پرونده ناقص می‌ماند. در هر مقطع تحصیلی از مراجع قضایی، مراجع امنیتی و مراجع انتظامی استعلام صورت می‌گیرد؛ به اضافه دانشگاه. هر کدام جواب ندهد، پرونده ناقص می‌شود. ستاره‌دار شدن یعنی پرونده ناقص است و به سازمان سنجش مراجعه کنید. در آنجا می‌گویند که پرونده شما در فلان جا مانده است، برای حل آن پیگیری کنید و ما هم پیگیری می‌کنیم.

وی با بیان این‌که ستاره را هم ما نگذاشتیم گفت: در انتهای دولت اصلاحات و قبل از وزارت آقای زاهدی، به جای این‌که مقابل وضعیت دانشجو بنویسند پرونده در مراجع امنیتی، و همه هم ببینند. شاید فرد نمی‌خواهد کسی متوجه شود. یک ستاره گذاشتند. بعد هم که دیدند روند خوبی است، آن را ادامه دادند.

وزیر علوم دولت دهم با اشاره به این‌که بورسیه شدن روالی دارد که باید براساس آن عمل کرد اظهار داشت: یکی از افتخارات ما این است که بورسیه خارج را به بورسیه داخل تبدیل کردیم. حتی فراتر از این اعلام کردیم که حدود 700 هزار صندلی خالی در دانشگاه‌های کشور وجود دارد؛ از دانشگاه‌های خصوصی و غیردولتی تا دانشگاه‌های دولتی، آزاد و پیام‌نور. همان زمان گفتیم که هر کسی می‌تواند خودش را از خارج به داخل منتقل کند. فردی که قبول شده و می‌خواهد به خارج از کشور برود، یعنی امتحان زبان داده و مصاحبه علمی‌اش صورت گرفته است؛ حالا خودش می‌آید و می‌گوید من می‌خواهم خودم را به داخل منتقل کنم. شما برای چه باید به او بگویید امکان ندارد؟ مگر اعلام نشده بود که 700 هزار صندلی خالی داریم؟

وی افزود: ما در ابتدا براساس تمایل افراد این کار را انجام می‌دادیم اما بعد از مدتی به کسانی‌که می‌خواستند به خارج از کشور بروند و در عین حال رشته موردنظرشان در داخل موجود بود، می‌گفتیم برای چه می‌خواهی به خارج بروی؟!

دانشجو تصریح کرد: اگر دانشگاه‌های تراز اول ما در ایران نسبت به دانشگاه‌های تراز اول دنیا چیزی اضافه نداشته باشند، قطعا چیزی کمتر ندارند. خوب است به جای این فضاسازی‌ها، علم کردن دانشجوی ستاره‌دار با فشارهای سیاسی یا علم کردن بورسیه‌ها، کارنامه خودشان را ارائه دهند.

وزیر سابق علوم گفت: البته نمایندگان مجلس به‌خوبی پاسخ داده بودند و گفته بودند که فلان فرد در دوره شما بورسیه شده بود. بگویید چه‌طور این اتفاق افتاد؟ تقریبا همه شما در دولت اصلاحات مسئولیت داشتید. این که بحث معدل و مسائلی از این دست را مطرح می‌کنند نشان می‌دهد که جایی در تنگنا قرار گرفته‌اند. پاسخ‌های مسئولان وقت وزارت علوم مستدل و منطقی است و هر جایی‌که نیاز باشد هم رفته‌اند و پاسخ داده‌اند و هم آمادگی دارند که بروند و پاسخ دهند.

وی افزود: من نمی‌دانم این‌ها به دنبال چه هستند و نمی‌خواهم حدس بد بزنم اما امیدوارم به دنبال اصلاح امور باشند.