معامله‌گران موادمخدر در دوره پهلوی دوم

ارتشبد فردوست در خاطرات خود از فلیکس آقایان به عنوان بزرگ‌ترین قاچاقچی ایرانی موادمخدر نام می‌برد. فلیکس آقایان از دوستان نزدیک محمدرضا پهلوی بود و همچنین در ارتباط بسیار نزدیکی با دولتمردان آمریکایی قرار داشت و به اذعان فردوست، وی در قاچاق موادمخدر حتی توانسته بود روی دست یکی از نزدیکان شاه هم بزند، ولی با هوش فراوانی که داشت، ردی از خود باقی نمی‌گذاشت. فلیکس برادر کوچک‌تری هم داشت که او را در این راه همراهی می‌کرد.

احمد علی مسعود انصاری از خویشاوندان فرح دیبا هم در خاطراتش از فلیکس آقایان نام برده و او را از نزدیکان شاه می‌داند. فلیکس آقایان در غوغای شکر هم که به رسوایی او و شاپور جی منجر شد از عوامل اصلی بود. جالب این‌که این شخص در دوره‌ای هم به ریاست فدراسیون اسکی ‌رسید.

هوشنگ دولو، دیگر نام مطرح در تجارت موادمخدر است. وی در معاملات قاچاق تریاک و خاویار، جزو سرشناس‌ترین‌ها در دوره پهلوی دوم بود. دولو در سفرهای شاه به سن موریتس سوئیس همراه همیشگی بود و هرجا که می‌رفت، بساط تریاک و منقل او به راه بود. یک بار هم در فرودگاه زوریخ نزدیک بود به اتهام قاچاق تریاک دستگیر شود که از طریق ارتباطات دیپلماتیک مساله فیصله پیدا کرد. وی در ظاهر هیچ وقت شغل رسمی و طراز اولی نداشت، اما نفوذی عجیب بر بیشتر رجال مملکتی داشت. درباره دولو بد نیست این را هم بدانید که در خانه و کنار منقلش همیشه یک بشقاب پر از سکه طلا داشت تا هرکس بخواهد به جای نقل و نبات آن را بردارد.

ذکر این دو نام می‌تواند آغازی باشد بر پژوهشی گسترده در رابطه با نقش رجال صاحب نفوذ دوره پهلوی‌ها در این چرخه تجارت سیاه، البته باید خاطرات و مصاحبه‌هایی را که در آن دوران انجام پذیرفته شده است، با تامل و تفکر بسیار خواند تا بتوانیم به قضاوتی درست برسیم. نگارنده با تورقی که در بیشتر منابع و مآخذ دوره پهلوی دوم انجام داده، حداقل در رابطه با این دو شخصیت به اشتراکاتی رسیده که در سطور بالا به نکاتی از آن اشاره شد.

امید اخوی / پژوهشگر تاریخ