سلامت نوزاد با چکاپ‌های پس از تولد

پس از آن واکسیناسیون بدو تولد، تزریق ویتامینK به نوزاد انجام می‌شود و نوزاد سالم نزد مادر منتقل می‌شود. در برخی از نوزادان باوجود این‌که به ظاهر سالم هستند، ولی به‌دلیل شرایط خاصی که دارند نیاز است آزمایش‌ها و اقدامات تشخیصی خاصی انجام شود، برای مثال در نوزادان مادران دیابتیک با توجه به خطر کاهش قند، کلسیم و منیزیم خون، مقدار این فاکتورها اندازه‌گیری می‌شود، در نوزادان نارس به ظاهر سالم (سن حاملگی 35 تا 37 هفته) نیز قند و کلسیم خون کنترل می‌شود.

در نوزاد مادر مبتلا به آی تی پی یا کاهش پلاکت خون نیز تعداد پلاکت خون باید اندازه‌گیری شود در نوزادان مادران مبتلا به لوپوس، پلاکت خون چک می‌شود، نوار قلب از نظر بررسی شرایط قلب گرفته می‌شود. در نوزادان مادرانی که طی بارداری داروهای ضدتشنجی، ضدسل یا ضدانعقادی دریافت کرده‌اند آزمایش‌های ضد انعقادی انجام می‌شود.

زردی در نوزاد

تمام نوزادان سالم قبل از ترخیص و هنگام ترخیص باید از نظر زردی بررسی شوند و در صورتی که زرد باشند سطح بیلی روبین شان (در رنگدانه زرد متمایل به نارنجی در خون) چک شود، بخصوص در نوزادانی که ناسازگاری خونی بین مادر و نوزاد وجود داشته باشد. در واقع، زمانی که گروه خون مادر O با RH منفی باشد، سن حاملگی 35 تا 37 هفته باشد و سابقه ابتلا به زردی شدید در فرزند قبلی وجود داشته باشد یا مواقعی که شیر مادر کم است نوزاد در معرض زردی شدید قرار دارد و باید به دقت تحت مراقبت باشد. توصیه می‌شود این گروه از نوزادان 24 ساعت پس از تولد دوباره از نظر زردی مورد ارزیابی قرار گیرند. تمام نوزادان 48 تا 72 ساعت پس از تولد، باید دوباره از سوی پزشک معاینه شوند. پس از ترخیص نیز والدین به محض دیدن زردی در نوزاد باید به پزشک مراجعه کنند تا بیلی روبین نوزاد اندازه‌گیری شود.

چکاپ نوزادان نارس

توصیه می‌شود تمام نوزادان، بین روزهای سوم تا پنجم تولد برای انجام تست‌های غربالگری که شامل بررسی از نظر کم‌کاری تیروئید، بیماری فنیل کتونوری و کمبود آنزیم G6PD (بیماری فاویسم) به مراکز بهداشت مراجعه کنند. در نوزادان نارس، نوزادان با زایمان سریع، نوزادان دو قلو و در مواردی که سابقه دررفتگی مادزادی مفصل وجود دارد نیز سونوگرافی مفاصل توصیه می‌شود.

در نوزادان نارس که در معرض تهویه مکانیکی قرار گرفته‌اند تهویه مکانیکی (می‌تواند به نابینایی منجر شود) و در بخش مراقبت ویژه بستری بوده‌اند باید معاینه چشم در چهار تا شش هفتگی انجام شود. از نظر علمی توصیه می‌شود تمام نوزادان، غربالگری شنوایی نیز بشوند. تست شنوایی در سه ماهگی نیز باید انجام شود.اخیرا در کشورهای پیشرفته توصیه می‌شود هنگام ترخیص نوزاد از بیمارستان، درصد اشباع اکسیژن شریانی با دستگاه پالس اکسی متری اندازه‌گیری شود و به این‌ترتیب احتمال ابتلا به برخی بیماری‌های قلبی تشخیص داده می‌شود.

ضرورت بررسی علائم غیرعادی در نوزاد

توصیه می‌شود والدین باید در صورت وجود علائم خطر شامل بی‌حالی نوزاد، خوب شیر نخوردن، تب، کاهش درجه حرارت بدن، زردی، کبودی، مشکلات تنفسی، بیقراری شدید، استفراغ‌های مکرر، کم بودن ادرار، لرزش یا هرگونه علائم غیرعادی به پزشک مراجعه و از خود درمانی پرهیز کنند.

دکتر میترا رادفر / متخصص کودکان و فوق تخصص نوزادان