اگر نگاهی به فناوریهای پوشیدنی که این روزها خبرهای آن منتشر و حتی عرضه شدهاند، بیندازید، متوجه خواهید شد این گروه از فناوریها مسیری را در پیش گرفته که در نهایت به محصولات سادهتر و کاربردیتر منتهی میشود. به این ترتیب دور از انتظار نیست، روزی بتوانیم با استفاده از انگشتر باریکی که در دست داریم، همه کارهای روزمره را ـ از باز و بسته کردن در خانه و خودرو تا انتقال اطلاعات و ارسال پیام کوتاه ـ براحتی انجام دهیم یا بتوانیم با انتخاب لباسی مجهز به حسگر صدا بهعنوان لباس خواب برای یک نوزاد، هنگام خواب نیز وضع سلامت او را کنترل کنیم. عرضه فناوریهای پوشیدنی در سطح دنیا بسرعت در حال افزایش است و بسیاری از کارشناسان بر این باورند که روند رو به رشد عرضه ابزارهای پوشیدنی که از قابلیت اتصال به گوشیهای هوشمند برخوردار است، موجب میشود این ابزارها بهعنوان یک مکمل مورد توجه کاربران گوشیهای تلفن همراه قرار گیرد. البته با توجه به امکانات مختلفی که در هریک از این ابزارها گنجانده شده، میتوان آنها را در گروههای مختلف طبقهبندی کرد. مدتی پیش جام جهانی ابزارهای پوشیدنی با حضور 400 گروه از طراحان و محققان سراسر دنیا در شهر مونیخ برگزار شد. در این گردهمایی فناوریها و محصولات جدید پوشیدنی در حوزههای مختلف معرفی شد. از بین فناوریهای منتخب در این کنفرانس، تعدادی از آنها را انتخاب کردهایم تا با ویژگیها و کاربردشان بیشتر آشنا شویم.
عینکهایی که دستیار جراحان میشوند
این عینک یک ابزار اختصاصی است که فقط برای جراحان طراحی و ساخته شده و قرار است در آیندهای نزدیک بهعنوان دستیار در حین جراحی کنار پزشکان حضور داشته باشد و سلولهای سرطانی را از سلولهای سالم تشخیص دهد. گاهی پزشک جراح نمیتواند در حین عمل، سلولهای سرطانی را با قطعیت شناسایی کند و در بعضی موارد برای خارج کردن توده سرطانی، بیمار باید تحت عمل جراحی مجدد قرار گیرد، اما این عینک جراحی که از سوی محققان دانشگاه واشنگتن طراحی شده میتواند بافت سرطانی را مشخص کند و به این ترتیب پزشک میتواند با اطمینان، توده سرطانی را از بافت بدن بیمار جدا کند. اساس عملکرد این عینک اینطور است که باید از فلورسنت بهعنوان نشانگر اختصاصی برای سلولهای سرطانی استفاده کرد. پس از تزریق نشانگر به بدن بیمار پزشک میتواند به کمک عینک سلولهای سرطانی را که به رنگ آبی است، از سلولهای سالم تشخیص دهد. این عینک اکنون از قابلیت تشخیص تودههای بسیار کوچک میلیمتری برخوردار است. البته محققان بر این باورند که برای افزایش دقت این فناوری باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود.
پزشکی از راه دور
این ابزار پوشیدنی که به نظر میرسد میتواند کاربردهای مختلف داشته باشد، ابزار مناسبی برای پزشکی از راه دور است که میتوان برای تحت کنترل قرار دادن بیماران قلبی، افراد مبتلا به آسم، بیماران دیابتی و همچنین افراد مبتلا به فشار خون بالا و حتی افرادی که به علت اضافه وزن بالا به مراقبت ویژه نیاز دارند، از این فناوری استفاده کرد.
این ابزار مجهز به حسگرهای حیاتی است که شاخصهای مختلفی مانند ضربان قلب، شدت تنفس، میزان تعرق و دمای بدن را اندازهگیری و اطلاعات ثبت شده را از طریق بلوتوث، برنامک اختصاصی قابل نصب روی گوشیهای هوشمند یا از طریق اینترنت به فردی که بهعنوان گیرنده تعریف شده، ارسال میکند.
به این ترتیب مجموعهای از اطلاعات ثبت شده در اختیار فردی که میتواند پدر یا مادر، فرزند یا پزشک معالج کاربر باشد قرار میگیرد تا از وضع سلامت این فرد آگاه شده و در کوتاهترین زمان ممکن نسبت به درمان یا برطرف کردن هرگونه مشکلی که کاربر با آن مواجه شده، اقدام شود. این ابزار مجهز به یک پوشش نانویی است که بهعنوان محافظ عمل کرده و از آن در برابر هرگونه آسیب احتمالی محافظت میکند.
جورابهای هوشمند
وقتی از جورابهای هوشمند صحبت میشود، نخستین چیزی که درباره قابلیتها و ویژگیها به ذهنتان میرسد، چیست؟ عملکرد این جورابها تا حد زیادی شبیه کفشهای هوشمند است، با این تفاوت که استفاده از آن در مقایسه با کفش به مراتب راحتتر است و محدودیت زیادی برای کاربر ایجاد نمیکند. این جوراب به حسگرهایی مجهز شده که میتواند در شرایط مختلف هنگام راه رفتن، دویدن یا نشستن، شیوه راه رفتن و طرز قرار گرفتن پاها روی زمین را کنترل کند. پوشیدن جورابهای هوشمند در حفظ تعادل افراد هنگام راه رفتن نقش مهمی دارد و بویژه میتوان از آن بهعنوان یک ابزار برای کمک به سالمندانی استفاده کرد که در راه رفتن با مشکل مواجه هستند. حتی این جورابها میتواند یک ابزار کمک آموزشی برای کمک به کودکانی باشد که تازه راه رفتن یاد میگیرند. پوشیدن این جورابها میتواند از بروز جراحات و آسیبهای احتمالی هنگام راه رفتن پیشگیری کند. به گفته متخصصان، جورابهای هوشمند یک ابزار پوشیدنی مناسب برای توانبخشی و کمک به بهبود وضع راه رفتن افراد است. علاوه بر این، ورزشکاران هم میتوانند از این جورابها برای اصلاح حرکتهای ورزشی استفاده کنند. دادههای ثبت شده در حسگرها به طور بیسیم به رایانه یا تلفن همراه کاربر منتقل میشود و اطلاعات دریافتی از طریق یک برنامک اختصاصی مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد و در صورت نیاز به فرد هشدار داده میشود.
چشم سوم نابینایان
معرفی خط بریل بهعنوان یک خط اختصاصی برای نابینایان، دنیایی جدید را پیش روی این افراد گشود و توانست بسیاری از محدودیتهایی را که این افراد با آن مواجه بودند، از میان بردارد.
در سالهای اخیر، فناوریهای متنوعی برای کمک به بهبود زندگی و افزایش کیفیت زندگی این گروه از افراد ساخته شده که بدون تردید نقش مهمی در افزایش رفاه و آسایش آنها داشته است.
فناوریهای پوشیدنی نیز از این قاعده مستثنا نبوده است. در دنیای ابزارهای پوشیدنی، ابزارهایی را میتوان یافت که به طور اختصاصی برای نابینایان ساخته شده است.
چشم سوم، ابزاری پوشیدنی است که از سوی محققان دانشگاه سوئز در این کنفرانس معرفی شد. عملکرد این ابزار مبتنی بر اطلاعات دریافتی از طریق حس شنوایی است. فرد نابینا این ابزار را دور مچ دست میبندد. با عبور چشم سوم از روی سطح کتاب یا مجله، حسگرهایی که در آن کار گذاشته شده بسرعت متنی را که میبیند اسکن کرده، محتویات آن را به یک فایل صوتی تبدیل میکند. به این ترتیب، فرد نابینا میتواند بدون نیاز به خط بریل هر کتاب یا مجلهای را مطالعه کند.
پوشیدنی دوستدار کودک
این ابزار پوشیدنی هدیهای است از طرف شرکت ادیسون به پدر و مادرهایی که همیشه نسبت به سلامت نوزادشان احساس نگرانی میکنند. ابزار پوشیدنی میمو در نمایشگاه محصولات الکترونیکی امسال جایزه بهترین محصول دوستدار کودک را به خود اختصاص داد. حسگری که در این ابزار وجود دارد، تنفس و دمای بدن کودک را زیر نظر قرار میدهد و همچنین گزارشی از فعالیت کودک به گوشی تلفن همراه پدر یا مادر ارسال میکند. پیش از این نیز برای مراقبت از نوزادان از ابزارهای مشابهی بهعنوان سیستمهای کنترل از راه دور استفاده میشد. ویژگی منحصربهفرد این ابزار این است که روی لباس کودک نصب میشود و هیچ محدودیتی برای او ایجاد نمیکند. این سیستم در همه ساعات شبانهروز همچون یک پرستار اختصاصی، والدین را از وضع کودک مطلع میکند. علاوه بر این به میکروفنی مجهز است که به والدین این امکان را میدهد که صدای کودک و هر صدای دیگری را که در محیط اطراف کودک شنیده میشود بشنوند. به محض اینکه تغییری در روند تنفس و خواب کودک ایجاد شود یا شرایط محیط تغییراتی پیدا کند که به کودک آسیب برساند، به کمک برنامه اختصاصی که برای این ابزار طراحی شده، پیامی به گوشی تلفن همراه پدر یا مادر ارسال میشود. کارشناسان بر این باورند که این ابزار میتواند نقش مهمی در کاهش نگرانیهای والدین و حفظ سلامت روحی آنها داشته باشد.
دوربین همیشه همراه
اگر به عکاسی و تهیه مجموعهای از عکسهای به یادماندنی و به اصطلاح خاطرات تصویری علاقه دارید اما فکر میکنید در دست داشتن یک دوربین برای شکار لحظهها دست و پا گیر است، این دوربین پوشیدنی خواستههای شما را برآورده میکند. این ابزار یک دوربین پنج مگاپیکسلی کوچک است که میتوانید آن را روی لباس خود وصل کنید. ویژگی اختصاصی این دوربین آن است که هر دقیقه دوبار از منظرهای که پیش روی شماست، عکس میگیرد.
به این ترتیب میتوانید هنگام سفر و گشت و گذار یک سفرنامه تصویری ثبت کنید. این دوربین تصاویر ثبت شده را براساس موقعیت مکانی کاربر برچسبگذاری میکند. برنامک اختصاصی که برای این ابزار طراحی شده، میتواند همه عکسها را در گروههای مختلف و براساس ویژگیهای مختلف از جمله زمان و مکان و همچنین میزان نور در محیط سازماندهی و طبقهبندی کند. به کمک این دوربین هیچ لحظهای را از دست نمیدهید و میتوانید براحتی و بدون اینکه استفاده از دوربین برای شما محدودیت ایجاد کند، عکاسی کنید و از عکاسی لذت ببرید.
فرانک فراهانی جم / گروه دانش
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد