پل ارتباطی ایران و ارمنستان در انتظار اعتبار

استان آذربایجان شرقی به دلیل واقع شدن برسر راه‌های ارتباطی با کشورهای همجوار، یکی از استان‌های مهم و استراتژیک کشور محسوب می‌شود و به همین دلیل، احداث طرح‌‌های ارتباطی، زمینه را برای افزایش تعامل با دیگر کشورها بویژه کشورهای حوزه دریای خزر و همچنین اروپا هموارتر می‌کند. از آنجا که بزرگراه تبریز ـ ارمنستان نیز یکی از این طرح‌هاست، به گفته کارشناسان اگر این طرح‌ ملی در مدت زمان پیش‌بینی شده به بهره‌برداری برسد، می‌تواند بخش قابل توجهی از مشکلات مربوط به حمل و نقل جاده‌ای و ترانزیت ایران و حوزه قفقاز را حل کند، چراکه هم‌اکنون یکی از مشکلات ناوگان ترانزیتی کشور برای حمل کالا به ارمنستان، نبود زیرساخت‌های ارتباطی مناسب است؛ در حالی که احداث این بزرگراه علاوه بر رفع مشکلات مربوط به صادرات با کشور ارمنستان، نقش زیادی نیز در رونق بخشی به گردشگری منطقه خواهد داشت.

با این همه و با وجود وعده‌های مسئولان مبنی بر بهره‌برداری از قسمتی از طرح‌ در سال گذشته، هنوز این قطعه به پایان نرسیده و از پیشرفت مناسبی نیز برخوردار نیست.

بزرگراه تبریزـ ارمنستان، از تبریز شروع شده و بعد از عبور از روستای اسپیران در سه راهی آقابابا فرامرزی ورزقان به محور ورزقان ـ خاروانا وصل شده و تا نزدیکی شهر خاروانا ادامه می‌یابد و سپس از سه کیلومتری خاروانا به نوار مرزی در نوردوز متصل می‌شود.

به گفته مدیر ساخت و توسعه اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی این بزرگراه، نزدیک‌ترین مسیر ارتباطی تبریز به ارمنستان و سپس دیگر کشورهای اروپایی است، به همین دلیل از نظر اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی اهمیت خاصی دارد.

فیروز بی‌مقدار، طول این بزرگراه را 150 کیلومتر اعلام می‌کند و در گفت‌وگو با «جام‌جم» می‌افزاید: این بزرگراه در چهار قطعه ساخته خواهد شد که قطعه اول آن که هم‌اکنون با مشارکت شهرداری تبریز و اداره کل راه و شهرسازی در حال ساخت و از 44 درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار است، به طول 24 کیلومتر تا روستای اسپیران کشیده می‌شود.

موانع تاخیر در اجرای طرح

عملیات اجرایی قطعه اول این طرح‌، اوایل اردیبهشت 89 آغاز شد و همان زمان در مراسم کلنگ‌زنی این قطعه از بزرگراه، مدیرکل راه و شهرسازی استان، زمان بهره‌برداری از آن را اوایل سال 91 اعلام کرد، در حالی که با گذشت 1.5 سال از زمان وعده داده شده، این قطعه هنوز به پایان نرسیده و به گفته مسئولان فقط 44 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

مدیر ساخت و توسعه اداره کل راه و شهرسازی استان، علت این تاخیر و روند کند ساخت جاده را، اختصاص نیافتن اعتبار مورد نیاز در موعد مقرر و همچنین مواجه شدن با مشکلاتی همچون تملک زمین‌ها و جابه‌جایی تاسیسات واقع شده در مسیر بزرگراه عنوان می‌کند و می‌‌گوید: هرچند اعتبار ابلاغی برای این قطعه در دست ساخت سال 91، حدود 33 میلیارد ریال تخمین زده شده و صددر صد بودجه نیز تخصیص یافته بود، اما کار به پایان نرسید و هم‌اکنون برای اتمام 12 کیلومتر باقیمانده از این قطعه، 80 میلیارد ریال اعتبار دیگر مورد نیاز است که در صورت تخصیص آن، پیش‌بینی می‌شود تا اوایل سال آینده، این قطعه به بهره برداری برسد.

بی‌مقدار به مشکلات مربوط به جابه‌جایی تاسیسات نیز اشاره می‌کند و می‌افزاید: متاسفانه شرکت‌هایی همچون شرکت گاز و برق با تعبیه لوله‌های گاز و تیرهای برق در حریم جاده، روند تسریع طرح‌ را با مشکل مواجه کرده‌اند.

وی تصریح می‌کند: از آنجا که جابه‌جایی این تاسیسات زمانبر است و ادارات مربوط نیز این امر را در اولویت کاری خود قرار نداده‌اند، بنابراین روند ساخت بزرگراه نیز با تاخیر و کندی مواجه می‌شود. هرچند سعی می‌شود با هماهنگی این ادارات و البته مرحله به مرحله، این موانع جابه‌جا و به مکانی دیگر منتقل شود.این کارشناس شهرسازی یادآور می‌شود: در صورتی که سالانه حدود 150 میلیارد ریال برای کل طرح‌ 150 کیلومتری این بزرگراه اختصاص یابد، پیش‌بینی می‌شود تا افق 1404 این بزرگراه به طور کامل به پایان برسد.

ضرورت اجرای این بزرگراه

به گفته کارشناسان، مهم‌ترین ویژگی این طرح‌ علاوه بر مزیت‌های اقتصادی و تسهیل در حمل و نقل و صادرات، تامین ایمنی و کاهش تصادفات جاده‌ای و همچنین رونق گردشگری است، چراکه به دلیل قرار گرفتن این محور در یک مسیر بسیار مناسب آب و هوایی و جغرافیایی، می‌تواند گردشگران زیادی را به سوی منطقه جذب کند.

اروجعلی علیزاده، مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی درباره ضرورت احداث این بزرگراه از لحاظ تامین امنیت جاده‌ای می‌گوید: جاده فعلی تبریز ـ اسپیران به علت داشتن مشخصات هندسی پایین، جزو نقاط پرحادثه استان است که امیدواریم پس از بهره‌برداری از این طرح‌، سطح ایمنی در منطقه افزایش یافته و آمار تصادفات به طور محسوسی کاهش یابد. نماینده مردم تبریزـ اسکو و آذرشهر در مجلس نیز با ضروری خواندن احداث این بزرگراه خاطرنشان می‌کند: با بهره‌برداری از این طرح‌، دروازه‌های چهارگانه تبریز به سمت تهران، اهر، آذرشهر و مرند، به پنج دروازه خواهد رسید. در ضمن این که ارتباط شهر تبریز با یک کشور خارجی را نیز امکان‌پذیر می‌کند.

به گفته علیرضا منادی، با تکمیل بزرگراه تبریز ـ ارمنستان، مردم این شهر می‌توانند در مدت یک ساعت و 10 دقیقه خود را به مرز نوردوز در نقطه صفر مرزی ایران و ارمنستان برسانند.وی دسترسی مردم منطقه به بازارچه‌های مرزی مشترک را از دیگر مزیت های این بزرگراه عنوان می‌کند و می‌افزاید: با بهره‌برداری از بزرگراه تبریز ـ ارمنستان، شهر تبریز به پل ارتباطی ایران و ارمنستان تبدیل شده و مردم این شهر می‌توانند هر روز با آسودگی خاطر به بازارچه‌های مرزی رفت و آمد داشته باشند.

سعیده دلال علیپور / جام‌جم تبریز