لرزه بر ارز گوشت

درعین‌حال دولت در چهار سال گذشته برای تأمین و تنظیم بازار این محصول اقدام به واردات گوشت گرم و یخی کرده است که واردات گوشت گرم در سه سال گذشته به‌دلیل کیفیت و قیمت مناسب مورد استقبال مردم قرار گرفت.قیمت گوشت در کشور طی سال‌های اخیر به‌خصوص ۴ ــ ۳ سال گذشته یک روند صعودی داشته و دلایل متعددی برای آن وجود دارد که می‌توان به افزایش نرخ ارز، افزایش هزینه‌های تولید، حمل‌ونقل و توزیع گوشت، خشکسالی، کمبود علوفه و قاچاق دام به کشورهای همسایه اشاره کرد. بااین‌حال وزارت جهادکشاورزی مسئول تنظیم بازار محصولات کشاورزی و دامی است. 
اما گزارش‌های جلسات اخیر ستاد تنظیم بازار نشان می‌دهد که سازمان برنامه و بودجه قصد دارد ارز ترجیحی گوشت‌قرمز را حذف و آن را به بازار توافقی منتقل کند. این تصمیم با مخالفت وزارت جهادکشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت روبه‌رو شده است؛ اما در هر صورت، این اقدام مهم می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر سفره مردم داشته باشد. صرفه‌جویی ارزی مهم‌ترین دغدغه اقتصادی این روزهای دولت به‌شمار می‌رود و قرار است در سال‌جاری۸.۳میلیارد دلار ارز ترجیحی صرف تأمین کالاهای اساسی شود که این رقم در سال گذشته ۱۱.۵میلیارد بوده است.حال با حذف ارز ترجیحی واردات گوشت‌قرمز، قیمت گوشت تولید داخل به‌شدت افزایش می‌یابد و مصرف‌کنندگان ناگزیر می‌شوند برای تأمین پروتئین سبد مصرفی خود به مرغ و حبوبات روی‌آورند، که در سه سال گذشته این وضعیت رخ داده است.کشور در تأمین نهاده‌های تولید دام و طیور تا حد زیادی وابسته به واردات است و افزایش ناگهانی تولید دام و طیور، نیاز به واردات نهاده‌ها را دوچندان خواهد کرد و در صورت کمبود و عدم تأمین نهاده‌ها، قیمت خوراک دام در بازار تصاعدی بالا می‌رود و سبب کاهش عرضه و افزایش هزینه‌های تولید گوشت و مرغ تولید داخل می‌شود.
 
افزایش ۲۴درصدی قیمت گوشت گوسفندی طی یک‌سال
 بر اساس گزارش مرکز آمار ایران از متوسط قیمت کالاهای خوراکی در مناطق شهری طی فروردین امسال، در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها، بیشترین افزایش قیمت نسبت به اسفندماه ۱۴۰۳ (ماه قبل از آن) مربوط به مرغ ماشینی با ۶.۸درصد و گوشت گوسفندی با ۳ درصد است. گوشت گاو یا گوساله نیز در یک ماه افزایش ۲.۳درصدی داشته است. بر اساس اعلام مرکز آمار ایران میانگین قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفندی در فروردین سال گذشته حدود ۵۹۲هزار تومان بوده که در پایان اسفند این سال به بیش از ۷۱۲هزار تومان رسیده، اما در فروردین امسال بیش از ۷۳۴هزار تومان اعلام شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۴درصد افزایش قیمت داشته است.حداقل قیمت گوشت گوسفندی در فروردین‌ماه امسال ۶۱۲هزار تومان و حداکثر ۸۲۷هزار تومان اعلام شده که بررسی خبرنگار جام‌جم از بازار نشان می‎دهد هم‌اکنون حداقل قیمت گوشت گوسفندی (اردیبهشت ۱۴۰۴) حدود ۸۳۰ الی ۸۶۰ هزار تومان در نوسان است.قیمت گوشت گاو یا گوساله نیز در فروردین امسال نسبت به همین ماه در سال گذشته افزایش ۹.۸درصدی داشته به‌طوری‌که بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، هر کیلو در فروردین‌ماه ۱۴۰۳ حدود ۵۴۷هزار تومان بود که در اسفندماه۱۴۰۳ و فروردین‌ماه ۱۴۰۴ به ترتیب به ۵۸۷هزار تومان و بیش از ۶۰۰هزار تومان رسیده است.مرکز آمار همچنین ازافزایش ۷درصدی عرضه گوشت‌قرمز در اسفندماه ۱۴۰۳ نسبت به همین ماه درسال۱۴۰۲ خبر داده و اعلام کرده بود که وزن گوشت قرمز عرضه‌شده انواع دام‌های ذبح‌شده در کشتارگاه‌های رسمی کشور در اسفند ۱۴۰۳ حدود ۴۱هزار و ۲۱۷ تن گزارش شده که سهم گوشت گاو و گوساله بیش از سایر انواع دام بوده است.گوشت گاو و گوساله با ۲۲هزار و ۸۰۴ تن ۵۵.۳درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه‌شده را تشکیل می‌دهد. گوشت گوسفند و بره با ۱۵هزار و ۸۷ تن، بز و بزغاله با ۲۴۲۰ تن و سایر انواع دام با ۹۰۶تن، به ترتیب ۳۶.۶درصد،۵.۹درصد و ۲.۲درصد ازوزن کل گوشت قرمزعرضه‌شده رابه خود اختصاص داده‌اند. این گزارش نشان می‌دهد که مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور در اسفند سال گذشته نسبت به ماه قبل از آن (بهمن) حدود ۱۸درصد افزایش داشته است.

رکوردشکنی واردات گوشت برای تنظیم بازار
براساس داده‌های گمرک ایران، واردات گوشت قرمز در سال ۱۴۰۳ به ۲۲۹هزار تن رسیده که ۷۷.۵درصد نسبت به سال ۱۴۰۲ افزایش داشته است. بااین‌حال گفته می‌شود که واردات گوشت قرمز، به‌ویژه گوشت گرم گوسفندی، برای تنظیم بازار و پاسخ به نیاز مصرف‌کنندگان ضروری است، اما باید با برنامه‌ریزی دقیق انجام شود تا از تولید داخلی نیز حمایت به‌عمل آید.
مسعود رسولی، دبیر انجمن صنعت گوشت و مواد پروتئینی کشور با بیان این‌که میانگین واردات گوشت قرمز در۵ تا۱۰ سال گذشته، ۵ تا ۱۰ درصد نیاز کشور را پوشش داده است، دراین‌باره می‌گوید: سال گذشته واردات گوشت قرمز افزایش یافته، اما ممکن است مجوز آن مربوط به سال‌های قبل باشد یا مصرفش به سال جاری برسد.وی افزود: گوشت منجمد، به‌ویژه گوساله، عمدتا برای مصارف صنعتی وارد می‌شود، اما گوشت گرم گوسفندی به‌دلیل کمبود تولید داخلی، برای مصرف خانوار ضروری است.تولید داخلی گوشت گوسفندی پاسخگوی نیاز کشور نیست و متأسفانه بخشی از آن به‌صورت قاچاق از کشور خارج می‌شود.
دبیر انجمن صنعت گوشت تاکید کرد: نیاز سالانه کشور حدود یک‌میلیون تن گوشت قرمز است که نیمی از آن گوسفندی و نیمی گوساله است. تولید داخلی گوشت گوسفندی حداکثر ۵۰۰هزار تن است و برای جبران کسری، واردات اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. در سال گذشته، ۳۵هزار تن گوشت گوسفندی وارد شد که ۳۰هزار تن آن گوشت گرم بود.
رسولی درباره اهداف واردات گوشت تأکید کرد: دولت با دو هدف واردات انجام می‌دهد؛ یکی تأمین کالای ارزان‌قیمت برای مصرف‌کننده و دیگری تنظیم بازار. اگر گوشت گرم گوساله به‌جای مصرف خانوار در بخش صنعتی استفاده شود، تعادل بازار به‌هم‌می‌ریزد.وی درباره خودکفایی در تولید گوشت گوسفندی بیان کرد: با توجه به سطح تولید فعلی، خودکفایی در گوشت گوسفندی دشوار است. حتی با افزایش تولید، بخشی از نیاز کشور همچنان از طریق واردات تأمین خواهد شد، اما هدف اصلی تنظیم بازار و جلوگیری از نوسانات قیمتی است.