علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و معاون رئیس جمهور در حاشیه بازدید از فارس، به حاشیههای مطرح شده درباره اظهاراتش طی چند ماه گذشته درباره پیش بینی پیش رو بودن سالی خوب برای سیاست خارجی کشورمان اشاره کرد و یادآور شد: در این باره حاشیههای بسیاری درست شد اما باید گفت که تعامل با آمریکا در موضوع هستهای در خلاء پیش نمیآید. کسی به این موضوع توجهی نکرد که مقام معظم رهبری در مشهد فرمودند«مخالفتی با مذاکره ندارم». من در کنفرانس مونیخ و جاهای دیگر بارها عنوان کردم که مذاکره خط قرمز ما نیست و کسی این سوال را مطرح نکرد که بنا بر چه ادلهای این موضوع عنوان شده و آیا یک مسئول میتواند از جانب خود چنین سخن مهمی را بر زبان آورد؟
رهبری شخصاً سکاندار موضوع هستهای هستند
صالحی با اشاره به اینکه الان در شرایطی حساس ولی امیدوارکننده قرار داریم، خاطرنشان کرد: موضوع هستهای بالاتر از همه موضوعات است و مقام معظم رهبری شخصاً سکاندار آن هستند.
وی به دیدار خود با مقام معظم رهبری در زمان آغاز دوره مسئولیت خود در سمت ریاست سازمان انرژی اتمی اشاره کرد و افزود: آن زمان خدمت ایشان رسیدم و فرمودند موضوع هستهای به این دلیل که در چالش بینالمللی قرار گرفته و منافع ملی و مصلحت کشور را در بر دارد، باید در قالب نظام مطرح شود و نه دولتها، بنابر این باید بدانیم که موضوع هستهای مسئله نظام است و هدایت کننده آن مقام معظم رهبری، و دیگران مجری این تدابیر هستند.
رهبری درباره رابطه با آمریکا فرمودند هرگاه تشخیص دادند تصمیم مقتضی را میگیرند
معاون رئیس جمهور با بیان اینکه مقام معظم رهبری رابطه با آمریکا و موضوع هستهای را مدیریت میکنند، یادآور شد: درباره آمریکا مقام معظم رهبری گفتند که هرگاه نظام تشخیص داد تصمیم مقتضی را خواهد گرفت و در این چارچوب کسی سرخود نمیتواند کاری انجام دهد.
صالحی با اشاره تبیین چارچوب توسط مقام معظم رهبری و اجرا توسط مقامات مسئول، خاطر نشان کرد: ما امروز در یک پیچ بزرگ قرار داریم و نظرات مقام معظم رهبری هم در این خصوص مشخص است. ایشان فرموده اند با مذاکرات موضوعی مخالفتی ندارند و ما باید درست اجرا کنیم تا جلو برویم و طوری عمل کنیم تا مانعی در راه پیشبرد امور نباشد و پرونده حل شود.
آمریکا هم پی برده که تقابل در موضوع هستهای بیش از این نفعی برایش ندارد
وی در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: باید همه به هم کمک کنیم و رسانهها طوری عمل کنند که کسی در روند مذاکرات احساس نگرانی نداشته باشد. رسانهها در این چارچوب باید از مجموعه دستاندرکاران حمایت کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی با ابراز امیدواری نسبت به روند مذاکرات گفت: آمریکاییها فهمیدهاند که این تقابل بیش از این نفعی ندارد و جمهوری اسلامی ایران با وجود مشکلات از پا نیفتاده و با توجه به مسائل منطقه و مسائل اقتصادی جهان، آمریکا باید به این سمت حرکت کند.
اوباما فرصتی تاریخی برای ماندگار شدن در تاریخ آمریکا دارد
صالحی با ذکر این نکته که اوباما نماینده بخش خاصی از جامعه آمریکاست گفت: وی با توجه به شرایط موجود در عراق و افغانستان، با حل و فصل مسائل با ایران می تواند در تاریخ آمریکا جزو روسای جمهور ماندگار این کشور شود و تصویری غیر از جنگ و اشغال از این کشور نشان دهد.
ایران از نظر روانی بر اقتصاد جهان تاثیر گذار است
وی با اشاره به اینکه ایران یک قدرت اقتصادی نیست اما عامل عمده روانی در اقتصاد جهانی به شمار میرود، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران در اوج اقتدار خود است. البته مشکلاتی در بعد اقتصادی موجود است اما در شاخصهای کلان اقتصادی وضعیت خوبی دارد.
وزیر خارجه سابق کشورمان با اشاره به وضعیت یکی از کشورهای همسایه ایران که یک کشور مقتدر اقتصادی بوده و قصد ورود به اتحادیه اروپا را نیز دارد، یادآور شد: این کشور اکنون در حدود 400 میلیارد دلار بدهی خارجی دارد، اما کشور ما تنها 14 میلیارد دلار بدهی دارد که اصلاً نمیتوان آن را بدهی نامید. کشوری که چند صد میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی دارد 14 میلیارد دلار اصلاً بدهی محسوب نمیشود. ما 100 میلیارد دلار ذخایر ارزی و صندوق توسعه ملی و ذخایر استراتژیک داریم. البته محدودیتهایی در نقل و انتقال آن ایجاد شده، اما این سرمایهها سر جای خود باقی است.
ایران اساس مذاکرات هستهای را به خوبی درک کرده است
صالحی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مذاکرات ایران و 1+5 گفت: جمهوری اسلامی اساس مذاکره را به خوبی درک کرده و 2 نکته مهم را مدنظر قرار داده که میتواند مشکلگشای این گره باشد. اول اینکه ما اعلام کردهایم که هیچگاه از حقوق مصرح خود در NPT و اساسنامه آژانس آمده کوتاه نخواهیم آمد چرا که جزو حقوق حاکمیتی ماست. ایران جزو NPT است و از حقوق خود باید برخوردار باشد، البته به تعهداتش نیز پایبند هستیم.
وی با بیان اینکه تکنولوژی و انرژی هستهای در برگیرنده همه ابعاد هستهای از جمله غنی سازی و چرخه سوخت است و ما هیچ مذاکرهای انجام نخواهیم داد که یکی از حقوق ما را مخدوش کند، یادآور شد: چطور میتوان عضو NPT بود و به همه تعهدات آن پایبند بود اما از یکسری از حقوقی که برای اعضا در نظر گرفته شده محروم بود.
حاضریم با ضمانتهای لازم نگرانی غیر منصفانه غرب را برطرف کنیم
رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: علیرغم اینکه اصل نگرانی غربی ها را قبول نداشته و منصفانه نمی دانیم، ولی می توانیم این نگرانیها را با استفاده از مکانیسمها، معاهدات و مقررات بینالمللی رفع کنیم. این نگرانیهای را از راههای خودش که دادن ضمانت لازم برای عدم انحراف است رفع کنیم و آنها نیز باید حقوق ما را بپذیرند و بر همین مبنا تصور میکنم که در مذاکرات ژنو شاهد برداشتن گام اول باشیم.
نشست نیویورک تنها یک معارفه بود
صالحی نشست اعضای 1+5 در نیویورک را یک جلسه مقدماتی جهت تبیین اراده جمهوری اسلامی ایران خواند و یادآور شد: اما اعضا در جلسه امروز وارد مذاکره خواهند شد که به نظرم 3 موضوع باید لحاظ شود. اول باید انتهای آن مشخص باشد و بدانیم به چه میرسیم، دوم اینکه این فرآیند باید زماندار باشد و مذاکره برای مذاکره نباشد و سوم اینکه مشخص شود برای ورود به این فرآیند باید چه گامهایی را برداریم.
وی با ذکر این نکته که اگر روی این چند موضوع هم به جمعبندی برسیم گام بزرگی برداشته شده است، ادامه داد: نیت ما صادقانه است و امیدواریم آنها نیز با همین نیت وارد مذاکره شوند.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که آیا غنیسازی در کشور ثالث و تعطیلی سایت فردو در نشست امروز مورد بحث قرار خواهد گرفت، افزود: انتظار نداریم که در نشست امروز وارد محتوا شویم چرا که روی کلیات بحث خواهد شد و تصور میکنم که اصول، زمانبندی و مقدمه شروع فرآیند مورد بررسی قرار گیرد.
تیم ایران با اختیارات وارد شده است
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که چرا آقای ظریف اعلام کرد که پیشنهادات آلماتی به تاریخ پیوسته و این گفته به چه معناست؟ یادآور شد: البته فکر می کنم برداشت شما از سخنان وزیر محترم امور خارجه درست نباشد، در هر حال ما میخواهیم در فضای جدیدی مذاکره کنیم. در بسته مربوط به آلماتی مطالبی ذکر شده و طرفین اعلام کردهاند که قطعاً در مذاکرات بعدی مواردی از آن پا بر جا خواهد بود.
صالحی همچنین افزود که امروز سازوکار قضیه متفاوت با گذشته است. تیم مذاکره کننده فعلی با اختیاراتی وارد مذاکره شده و طرف مقابل هم آمادگیهایی را نشان داده است.
ویژگی مذاکرات ژنو
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین با اشاره به مذاکرات امروز در ژنو گفت که ویژگی این دور از مذاکرات آن است که آقای امیری به عنوان نماینده سازمان انرژی اتمی و کارشناس امور فنی حقوقی مربوط به پادمان نیز در آن شرکت دارد، لذا گروه ما یک گروه کاملی است.
نتایج انتخابات بر مذاکرات هستهای تاثیر گذار بود
وی با اشاره به اینکه شرایط پس از انتخابات اخیر نیز بر موضوع هستهای تاثیر گذار بوده و مقام معظم رهبری هم ارشاداتی داشته اند که در مجموع ما را در شرایطی قرار داده که امید ما را به گذشته بیشتر کرده است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد