سرطان تخمدان نهمین سرطان شایع بین زنان و پنجمین علت مرگ و میر آنهاست. در واقع سرطان تخمدان بیشتر از هر سرطان دیگری باعث مرگ در زنان میشود. جامعه تخمین سرطان ایالاتمتحده اعلام کرد در سال ۲۰۱۲، ۲۱هزار و ۸۸۰ زن مبتلا به سرطان تخمدان شدهاند و ۱۳هزار و ۸۵۰ نفر در اثر آن کشته شدهاند. خطر ابتلا به این سرطان بین زنان در محدوده ریسک یک به ۷۰ است و متوسط سن تشخیص آن ۶۳ سال است. تشخیص سرطان تخمدان در ۷۰ درصد از زنان مبتلا وقتی داده شده که آنها در مرحله ۳ و ۴ سرطان قرار داشتهاند، در حالی که اگر سرطان تخمدان در مرحله یک تشخیص داده شود بیش از ۹۰ درصد احتمال دارد بیمار در حداکثر ۵ سال به طور کامل بهبود پیدا کند. این گزارش کوتاه نشان میدهد زنان چقدر لازم است درباره این سرطان خطرناک بدانند. در جهان ۳نوع سرطان تخمدان وجود دارد که سرطان اپیتلیال تخمدان ۹۰درصد آنها را تشکیل میدهد و از بقیه شایعتر است.
اینها خطرساز هستند
اولین عاملی که ریسک ابتلا به سرطان تخمدان را بالا میبرد سن پایین شروع قاعدگی است. این سرطان در دخترانی که در کمتر از ۱۲ سالگی قاعده شدهاند بالاتر از دیگران است. همچنین سن یائسگی بالای ۵۰ سالگی هم خطر ابتلا را افزایش میدهد. این خطر در زنانی که هیچوقت باردار نشدهاند، ناباروری دارند، سابقه آندومتریوز یا سندرم تخمدان پلیکیستیک دارند هم شایع است.
لازم است بدانید ۱۰ درصد از تمام سرطانهای تخمدان ارثی است. بنابر این سابقه سرطان سینه یا تخمدان در خانواده هم میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد. از دیگر سرطانهای مرتبط با سرطان تخمدان، سرطان روده بزرگ، سرطان رحم، سرطان معده، سرطان روده کوچک و سرطان کلیه است.
عوامل کمکننده خطر
هر زنی میتواند از راههای مختلف خطر سرطان رحم را در خود کاهش دهد. مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری به مدت ۵ سال میتواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را تا ۵۰درصد کاهش دهد. تغذیه با شیر مادر، بستن لولههای تخمدان و برداشتن رحم هم ریسک ابتلا به این سرطان را کم میکند. توصیه میکنم بعد از اینکه تصمیم گرفتید دیگر بچهدار نشوید درباره بستن لولههای فالوپ و جوانب مثبت این کار با پزشک متخصص زنان مشاوره کنید.
این علائم را بهخاطر داشته باشید
در گذشته پزشکان تصور میکردند این سرطان قبل از اینکه به مراحل پیشرفته برسد علامتی ندارد و به هیچ وجه قابل تشخیص نیست اما امروزه میدانیم بیشتر زنان چند ماه قبل از تشخیص بیماری علائم را حس میکنند. شایعترین علائم سرطان تخمدان عبارتند از: درد شکم و لگن، نفخ یا افزایش اندازه شکم، احساس پر بودن مثانه و بیاختیاری ادرار، تمایل ناگهانی به ادرار کردن و تکرر ادرار. این علائم وقتی خطرناک هستند که به تازگی یعنی حداکثر در یک سال اخیر به وجود آمده باشند و حداقل در ۱۲ روز از ماه مشاهده شوند.
مراحل تشخیص
هر زنی بعد از تجربهکردن این علائم در حداقل ۱۲ روز از ماه باید به سرعت به پزشک متخصص زنان مراجعه کند. بررسی این علائم نیاز به گرفتن شرححال و معاینه فیزیکی که شامل تست رکتال میشود دارد. سونوگــــرافی واژینال و آزمایش خون هم ممکن است داده شود. این آزمایش باید کنار علائم دیگر بررسی شود زیرا ممکن است وجود بیماریهای خوشخیم و غیرسرطانی تخمدان را شبیه به سرطان نشان دهد.
در حالی که مطالعات زیادی درباره سرطان تخمدان انجام شده و تاثیر سونوگرافی واژینال و آزمایش خون روی این بیماری بررسی شده است، اما در حال حاضر هیچ روش موثری برای غربالگری سرطان تخمدان وجود ندارد.
جراحی یا شیمیدرمانی
روشهای درمان سرطان تخمدان مثل بیشتر سرطانها شامل جراحی و شیمیدرمانی است. البته برای بعضی زنان که سرطان تخمدان را در مرحله اول تشخیص دادهاند، شیمیدرمانی لازم نیست اما برای بیشتر بیماران این روش درمانی پیشنهاد میشود. اگر سرطان فقط تخمدان را درگیر کرده، جراحی شامل برداشتن رحم، لولههای فالوپ و تخمدانها میشود. ممکن است لازم باشد غدد لنفاوی لگن، امنتوم یا پد چربی شکم را هم بردارند یا از بخشهای مختلف نمونهبرداری انجام دهند تا ببینند سرطان چقدر پیشرفت کرده است. اگر سرطان پیشرفتهتر است هدف جراحی برداشتن تمام اعضای درگیر است. ممکن است پزشکان مجبور شوند بخشهایی از روده و طحال را هم جراحی کنند. پزشکان معمولا بعد از جراحی شیمیدرمانی را شروع میکنند.
این رژیم، ضد سرطان تخمدان است
غیر از تمام چیزهایی که خواندید، خطر ابتلا به سرطان تخمدان به چیزهایی که میخورید هم مربوط است. در واقع کارشناسان معتقدند یک سوم از تمام سرطانها با روش تغدیه ارتباط دارند. چند دهه است که دانشمندان بر غذاهایی که خطر ابتلا به سرطان را کاهش میدهند مطالعه میکنند. شواهدی وجود دارد که این خوراکیها میتوانند ریسک ابتلا به این سرطان خطرناک را در شما کاهش دهند. شما میتوانید با امتحان کردن این ۴ خوراکی در آشپزخانه خود به جنگ سرطان بروید
سوپر خوراکی: پیاز
تحقیقات نشان داده خوردن پیاز میتواند خطر ابتلا به تعداد زیادی از سرطانها را کاهش دهد که سرطان تخمدان یکی از آنهاست. به نظر من پیاز یک سوپرخوراکی است! بهتر است پیاز را نجوشانید. جوشاندن پیاز میتواند تا ۳۰ درصد خواص ضد سرطان آن را از بین ببرد. بهترین روش مصرف پیاز به صورت خام یا به صورت تفت داده شده با کمی روغن در تابه است.
رژیم لازم: برای محافظت از خود دربرابر سرطان تخمدان لازم است در مجموع روزانه نصف فنجان پیاز را در برنامهغذایی خود جا دهید. شاید این مقدار زیاد به نظر برسد اما لازم است بدانید پیاز یک ماده غذایی همهکاره است. میتوانید پیاز را در سالاد خرد کنید یا به صورت سرخ شده در غذا یا به صورت سوخاری استفاده کنید. چیزی که مهم است این است که این مقدار پیاز را در روز به بدن خود برسانید.
۳۰ درصد کاهش احتمالی سرطان با ماهی
مجموعهای از مطالعات انجام شده در ایتالیا نشان میدهد خوردن ماهی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را تا ۳۰ درصد کاهش میدهد. نوع ماهی واقعا مهم نیست. اسیدهای چرب امگا ۳ که در تمام ماهیها موجود است علاوه بر اینکه برای قلب مفید است و میتواند از سکته مغزی جلوگیری کند، در برابر سرطانها هم از شما محافظت میکند. بهترین روش طبخ ماهی، بخارپز و کبابکردن آن است. بهتر است زمان پخت ماهی کوتاه باشد.
رژیم لازم: برای استفاده از مزایای بیشمار ماهی لازم است هفتهای دو یا سه بار یک تکه ماهی به اندازه کف دست مصرف کنید.
چینی به درد بخور: کاهو چینی
این کاهو را میتوانید در سالاد استفاده کنید. طعم ملایمی دارد و به راحتی با سبزیجات دیگر هماهنگ میشود. آن را میتوانید کمی تفت هم بدهید یا به شکل دلمه درآورید.
رژیم لازم: برای جلوگیری از سرطان تخمدان شما باید حداقل دوبار در هفته نصف فنجان کاهو چینی را در برنامه غذایی خود وارد کنید.
گوجهفرنگی مؤثر
مطالعهای که روی ۱۳ هزار زن در کالیفرنیا انجام شده نشان داده که خوردن نصف فنجان گوجهفرنگی، پنج بار یا بیشتر در هفته خطر ابتلا به سرطان تخمدان را در آنها تا ۶۰ درصد کاهش داده است. علت آن وجود مادهای به نام لیکوپن در گوجهفرنگی است.
رژیم لازم: روش طبخ میتواند تا حد زیادی روی مقدار جذب لیکوپن تاثیر بگذارد. بهترین روش پخت برای جذب لیکوپن حرارت دادن گوجه به مدت ۲۰ دقیقه در درجه ملایم است. بهنظر من خوردن گوجهفرنگی پخته یا به شکل سس سالمتر از مصرف آن به شکل خام در سالاد است.
>> دکتر سلام
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد