پس از مشارکت شرکت گازپروم در طرح توسعه «فاز 2 و 3 پارس جنوبی»، شرکتهای نفتی ایران و روسیه در طول یک دهه گذشته تاکنون تجربه مطلوبی در توسعه همکاریهای نفت و گازی ندارند.
گزارش موسسه معتبر «بریتیش پترولیوم» انگلیس حاکی از آن است که هم اکنون ایران و روسیه در مجموع دارنده بزرگترین ذخایر نفت و گاز طبیعی جهان هستند اما این دو غول هیدروکربوری جهان تاکنون به توافق قابل توجهای به منظور مشارکت در طرحهای نفت و گازی دست نیافتهاند.
در این بین، هر چند دولت مسکو بارها نسبت به اعمال تحریمها علیه ایران انتقاد کرده است اما شرکتهای مختلف نفت و گاز روسیه همچون گازپروم، لوک اویل و «تات نفت» روسیه در طول چند سال گذشته تاکنون کارنامه قابل قبولی در مشارکت نفتی با شرکت ملی نفت ایران از خد برجای نگذاشتهاند.
شرکت لوک اویل پس از کشف بلوک نفت و گاز اناران در استان ایلام، از طرح توسعه میادین نفتی آذر و چنگوله کناره گیری کرد و سپس گازپروم جایگزین این شرکت نفتی شد.
در نهایت گازپروم هم پس از اولتیماتومهای متعدد شرکت ملی نفت ایران عطای مشارکت در توسعه میدان نفتی آذر را به لقایش واگذار کرد و شرکت نفتی تات نفت روسیه هم در توسعه میادین سنگین ایران موفقیت قابل توجهای کسب نکرده است.
با وجود فراز و فرودهای متعدد شرکتهای نفت و گاز روسیه در صنعت نفت ایران، این بار شرکت زاروبژ نفت این کشور برای مشارکت در طرح توسعه یک میدان گازی ایران در نزدیکی عسلویه اعلام آمادگی کرده است.
«زاروبژ نفت» با ارائه پیشنهادی به شرکت ملی نفت ایران خواستار توسعه میدان تازه اکتشاف شده گازی خیام شده است با این وجود هنوز توافقی برای نحوه توسعه این میدان گازی حاصل نشده است.
در این بین، «سرگئی پراوسودف» رئیس انستیتو انرژی ملی روسیه با بیان اینکه «زاروبژ نفت» در خارج از روسیه موجودی زیادی ندارد، فعالیت در بازار نفت و گاز ایران برای آن چندان همراه با خطر نیست، گفته است:
این مقام روسی با اشاره به راه اندازی خط لوله گاز ایران – پاکستان در آینده یا نزدیک، تصریح کرد: راه اندازی این خط لوله، می تواند شرایط را برای افزایش توجیه اقتصادی میدان گازی خیام افزایش دهد.
وی با اعلام اینکه حجم ذخایر میدان خیام ۲۶۰ میلیارد متر مکعب گاز و حدود ۲۲۰ میلیارد تن میعانات گاز است، تاکید کرد:قرار است حدود ۹ میلیارد متر مکعب گاز در سال از این میدان استخراج شود که تقریباً برابر با مقداری است که شرکت روسی گازپروم در سال ۲۰۱۱ میلادی به انگلیس تحویل داده است.
سابقه مشارکت نفتی زاروبژ نفت در ایران
شرکت دولتی روسی «زاروبژ نفت» تابستان سال 1389 یک یادداشت تفاهم برای همکاری با ایران امضا کرده بود.
در همین حال پیشتر، «یوینی فشنکو» مسئول بخش بینالملل شرکت دولتی «زاروبژ نفت» با اشاره به آمادگی این شرکت برای مشارکت در طرح های بالادستی و پایین دستی صنعت نفت ایران، گفته بود: به زودی دفتر نمایندگی «زاروبژنفت» روسیه به طور رسمی در تهران گشایش می یابد.
وی با تاکید بر اینکه شرکت «زاروبژ نفت» روسی در بخش های اکتشاف، حفاری، استخراج، طراحی پالایشگاه و پالایش نفت آماده همکاری با وزارت نفت ایران است، افزود: همچنین گفت وگو و مذاکراتی با طرف های ایرانی برای دور زدن تحریم های بین المللی علیه صنعت نفت ایران انجام شده است.
در همین حال، پیش از آن هم شرکت «زاروبژ نفت» روسیه خواستار امضای قرارداد انجام امور اکتشافی در منطقه جنوبی دریای خزر با ایران شده و اعلام کرده بود: پیش بینی می شود به زودی توافق نهایی با طرف ایرانی برای امضای این قرارداد انجام شود.
میدان گازی خیام، در شرق عسلویه در حاشیه خلیج فارس در ۳۰ کیلومتری غرب بندر مقام و در خشکی واقع شدهاست.(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد