رواج قتل‌های ناموسی در جنوب کرمان

این در حالی است که با وجود برخی فعالیت‌های فرهنگی انجام شده برای آگاه‌سازی مردم این مناطق نسبت به تبعات اجتماعی و انسانی ارتکاب این‌گونه قتل‌ها، هنوز سیر صعودی پرونده‌های قتل‌های ناموسی ورودی به دادگاه‌های کیفری استان کرمان ادامه دارد.

جنایت‌های ناموسی در مناطق جنوبی کشور به آن «نحوه کردن» می‌گویند، به ارتکاب خشونت و بیشتر قتل زنان یک خانواده به دست مردان خویشاوند گفته می‌شود. این زنان به علت ننگین کردن شرافت خانواده خود به دلیل انجام مواردی همچون خودداری از ازدواج اجباری، مورد تجاوز جنسی قرار گرفتن، طلاق(حتی از شوهر ناشایست) و روابط نامشروع مجازات می‌شوند. برای این ‌که فردی قربانی جنایت‌های ناموسی شود، فقط این‌ که گمان برده شود او آبروی خانواده را بر باد داده کافی است.

در استان کرمان وقوع قتل‌های ناموسی در برخی شهرستان‌های شرقی و شمالی همچون بردسیر، زرند و بیشتر شهرستان‌های جنوبی همچون بم، جیرفت، رودبار جنوب، قلعه گنج، عنبرآباد، کهنوج و اسلام‌آباد در بین برخی خانواده‌ها و طوایف رایج است، به گونه‌ای که طبق گفته مدیرکل دادگستری استان کرمان ریشه بسیاری از قتل‌های جنوب استان کرمان ناموسی است.

حجت‌الاسلام والمسلمین علی توکلی با بیان این‌ که باید برای جلوگیری از وقوع این‌گونه قتل‌ها اقدامی اساسی صورت گیرد، می‌گوید: متاسفانه هنوز شاهد برخی افکار ناصحیح قرن‌های گذشته در برخی نقاط استان کرمان هستیم.

وی می‌افزاید: فقط به صرف ارتباط یک دختر و پسر با یکدیگر، خانواده دختر مرتکب قتل دختر یا خواهر خود می‌شود که این رفتار، رفتاری غیرشرعی و غیرانسانی است.

رئیس کل دادگستری استان کرمان با بیان این‌ که سران طوایف، متنفذین منطقه، ائمه جمعه و جماعات و دست‌اندرکاران امور فرهنگی باید این دیدگاه و باور غلط را تغییر دهند، می‌افزاید: قانون برای رفتارهای غیراخلاقی دختران و پسران راهکار ارائه داده است و این درست نیست برای یک عمل احساسی غلط، دختر و پسر را به گلوله بست. به گفته توکلی، این‌گونه قتل‌ها قطعا قتل عمد محسوب شده و هیچ توجیهی نمی‌تواند داشته باشد.

فرهنگ‌سازی، بهترین روش مقابله

معاون قضایی و توسعه و برنامه‌ریزی دادگستری استان کرمان با بیان این ‌که متاسفانه بیشترین آمار ارتکاب قتل‌های عمد مربوط به مناطق جنوبی استان کرمان است، می‌گوید: درصد زیادی از این قتل‌ها ریشه ناموسی دارد که متاسفانه تاکنون مجازات قصاص هیچ تاثیری در کاهش این آمار نداشته است.

محمدصادق شجاعی، فرهنگ‌سازی را بهترین روش برای کاهش آمار ارتکاب این‌گونه قتل‌ها عنوان می‌کند و می‌افزاید: باید تمامی دستگاه‌ها و نهادهای مسئول در بحث فرهنگ‌سازی دست به دست هم بدهند و مردم را در این زمینه آگاه سازند.وی با بیان این ‌که بی‌شک وقوع یک قتل ناموسی به شکل‌گیری اختلاف درازمدت در بین دو خانواده و طایفه منجر می‌شود که اقدامات تلافی‌جویانه آنها را در پی دارد، می‌افزاید: آمار پرونده‌های قتل جنوب استان کرمان پنج برابر کل قتل‌های استان کرمان است که باعث شده از تعداد صد پرونده قتل بیش از 70 درصد مربوط به قتل‌های عمدتا ناموسی در این مناطق باشد.

هشدار دادگاه کیفری

روند روبه‌رشد ارتکاب قتل‌های ناموسی در مناطق جنوبی استان کرمان و آمار ورودی پرونده‌های قتل به دستگاه قضایی استان کرمان، هشدار رئیس دادگاه کیفری استان کرمان را نسبت به‌وقوع بحران قتل در این استان دربرداشته است.

مصطفی بنده در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: متاسفانه با وجود اقدامات دستگاه‌های انتظامی، امنیتی و مراجع قضایی استان کرمان باید بدون هیچ‌گونه ملاحظه‌ای گفت که رواج قتل‌های ناموسی، استان کرمان را با یک بحران مواجه می‌کند و روند رو به رشد این جرم، تبعات منفی برای امنیت جامعه دارد. وی با تاکید بر لزوم فرهنگ‌سازی در این باره می‌گوید: مردم این مناطق باید بدانند اگر فردی یک جرم ناموسی مرتکب شد، نباید خودشان اقدام به قتل او کنند یا با پرداخت پول به افرادی که دنبال انجام این‌گونه قتل‌ها هستند فرد خاطی را به قتل برسانند، بلکه باید او را به قانون بسپارند تا بر اساس قوانین قضایی با او برخورد شود.

نقش اسلحه در وقوع قتل‌ها

رئیس دادگاه کیفری استان کرمان مسائل ناموسی، شوهرکشی به دلیل اعتیاد شوهر و ارتباط همسر او با فردی دیگر، مصرف مشروبات الکلی در مهمانی‌ها و مراسم عروسی که به دعوا و قتل منجر می‌شود، معاملات مواد مخدر، حمل و نگهداری سلاح گرم از سوی مردم، تمرکز حضور افاغنه در جنوب کرمان و دسترسی سریع و آسان آنها به مرزهای شرقی و فرار از کشور پس از ارتکاب جرم، اختلافات ملکی و منازعات قومی و طایفه‌ای را از علت‌های ارتکاب قتل در جنوب استان کرمان برمی‌شمرد.

مصطفی بنده می‌افزاید: متاسفانه به دلیل این‌که در این منطقه معاملات مواد مخدر رو به افزایش بوده و به موضوعی طبیعی تبدیل شده است، قاچاقچیان مواد مخدر به جراتی رسیده‌اند که مواد‌ مخدر های عمده را به صورت نسیه به افراد مختلف می‌فروشند و طبق قوانین خودشان اگر فرد خریدار پول مواد مخدر را در زمان معین نپردازد، آنها برای تلافی کردن یک یا چند نفر از اعضای خانواده فرد بدهکار را ربوده و به قتل می‌رسانند.

این مقام قضایی نسبت به فراوانی سلاح در مناطق جنوبی کرمان هشدار می‌دهد و می‌گوید: آمار رو به افزایش حمل و نگهداری سلاح‌های گرم در این مناطق باعث شده بسیاری از افراد به پشتوانه این سلاح‌ها مرتکب قتل شوند؛ به طوری که بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، حدود 40 درصد پرونده‌های ارتکاب قتل با سلاح گرم به دلیل دلگرم بودن فرد قاتل به سلاحی که در خانه‌اش نگهداری می‌کرده، بوده است.

تغییر باورهای غلط با فرهنگ‌سازی

حجت‌الاسلام حسینی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب استان کرمان نیز با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی صورت گرفته از سوی دولت دهم در این منطقه از استان کرمان می‌گوید: ما با فراهم کردن زیرساخت‌هایی همچون احداث مجتمع‌های فرهنگی و هنری در مناطق مختلف، برگزاری جشنواره‌های قرآنی، توزیع 60 هزار جلد قرآن در مساجد و برگزاری کلاس‌های آموزشی با محوریت مسائل آموزشی خانواده و جامعه در 270 کانون فرهنگی و هنری مساجد در تلاش هستیم در جهت آگاه‌سازی مردم گام برداریم.

وی با بیان این‌که تعصبات قومی و منطقه‌گرایی در جنوب کرمان باعث شده مردم به اعتقادات خود پایبند باشند، می‌افزاید: این موضوع باعث شده خواسته یا ناخواسته اتفاقاتی رخ دهد، ولی با وجود این نمی‌توان گفت در این زمینه فرهنگ‌سازی نشده یا مردم این منطقه بی‌فرهنگ هستند.

حسینی می‌افزاید: جنوب استان کرمان به دلیل معضلات خاص خودش نیازمند برنامه‌ریزی و اختصاص اعتبارات خاص است که خوشبختانه بعد از سفر رهبر معظم انقلاب به شهرستان جیرفت در سال 1384، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان مستقل شده و اقدامات فرهنگی خوبی در این منطقه در حال انجام است.

حکمت قاسم‌خانی‌‌ /‌‌ جام‌جم کرمان